Jak i czym wykonać uprawę pożniwną?

24 sierpień 2017 08:23

Redakcja

technika rolnicza uprawa pozniwna ziemia cenyrolnicze pl

Opóźnione żniwa i problemy z wjechaniem na pola powodują, że wiele gospodarstw jest w trakcie uprawy pożniwnej. Zatem jak powinno wykonać się uprawę pożniwną, zwaną również podorywką?

Uprawa pożniwna powinna być wykonana możliwie płytko, ale resztki pożniwne muszą być dobrze wymieszane z glebą. Z tego powodu głębokość uprawy powinna być uzależniona od ilości resztek pożniwnych.

Można spotkać się z różnymi opiniami, jak głęboko powinno wykonać się podorywkę. Zazwyczaj słyszy się o głębokości 5-12 cm, choć są i takie opinie, że nawet 3 cm jest głębokością optymalną. Rzeczywiście 3-5 cm to optymalna głębokość, aby skiełkowały nasiona chwastów i samosiewy zbóż. Przy takiej głębokości uprawy nie da się skutecznie wymieszać resztek pożniwnych z glebą.

Zadania uprawy pożniwnej:

- ograniczenie parowania wody z gleby,

- skiełkowanie nasion chwastów i rośliny przedplonowej,

- dobre wymieszanie resztek pożniwnych z ziemią, które pozwoli na ich szybką mineralizację,

- ograniczenie erozji powietrznej i wodnej gleby.

Pługi podorywkowe

Fot. Pole, na którym wykonano uprawę pożniwną pługiem podorywkowym

W ofertach firm produkujących maszyny rolnicze próżno szukać pługów podorywkowych. Podorywka pługiem jest czasochłonna i bardzo energochłonna, a więc jest droga. Przy tej technologii uprawy zużywa się dużo więcej ON w porównaniu do uprawy bronami talerzowymi i gruberami.

Pługi umożliwiają bardzo dobre przykrycie resztek pożniwnych, jednak nie ma mowy o równomiernym wymieszaniu resztek pożniwnych z glebą. Cała słoma jest przykryta ziemią na tej samej głębokości.

Fot. Najczęściej spotykanymi pługami podorywkowymi są pięcioskibowe pługi zagonowe wyprodukowane w Grudziądzu.

Dużo małych i średnich gospodarstw decyduję się na wykonanie uprawy pożniwnej pługami podorywkowymi, najczęściej są to pięcioskibowe pługi zagonowe wyprodukowane w Grudziądzu.

Brony talerzowe

Brony talerzowe mają bardzo szerokie zastosowanie, sprawdzają się w uprawie ściernisk po zbożach, rzepaku, kukurydzy (w tym kukurydzy na ziarno). To właśnie zakup ciężkiej brony talerzowej o dużych talerzach powinno rozważać się w przypadku uprawy kukurydzy na ziarno.

Brony talerzowe składają się zazwyczaj z dwóch rzędów talerzy, w niektórych modelach jest ich więcej. Pierwszy rząd to talerze zębate, których zadaniem jest pocięcie ścierniska i wstępne mieszanie. Drugi rząd to talerze pełne, które mają dobrze wymieszać resztki pożniwne i słomę z glebą.

Dobra brona talerzowa powinna być wyposażona w wał dogniatający, który służy do dociśnięcia wymieszanej gleby ze słomą. Do tak dociśniętej masy lepiej podsiąka woda, a to przekłada się na lepsze kiełkowanie nasion chwastów i samosiewów oraz na szybszy rozkład słomy. Wał dogniatajacy można wykorzystać również do regulacji głębokości pracy maszyny. Już najprostszy i najtańszy wał rurowy poprawia finalny efekt podorywki.

Fot. Uprawa ścierniska broną talerzową BOMET 3,15 m., uprawa ścierniska po owsie.

Grubery

Oferta gruberów i kultywatorów do uprawy ścierniska jest bardzo bogata. Grubery stosuje się nie tylko do uprawy pożniwnej, często w ramach uproszczeń głęboka uprawa gruberem zastępuje orkę.

Sekcja robocza grubera zakończona gęsiostópką podcina korzenie roślin uprawnych i chwastów. Następnie podcięte grudy ziemi z korzeniami w wyniku działającej prędkości są podrzucane i obracają sie, efekt mieszania w gruberach poprawiają sekcje talerzowe. Tak podciętą i wymieszaną glebę z resztkami pożniwnymi dociska wał.

Wybierając gruber, należy dobrze przemyśleć kwestię zabezpieczenia sekcji roboczych. Dostępne są zabezpieczenia kołkowe, sprężynowe, hydrauliczne i resor.

Nawet jeśli w gospodarstwie jest używany pług na zabezpieczeniu kolkowym, to w przypadku grubera warto zastanowić się nad innym rodzajem zabezpieczenia. Optymalna prędkość robocza dla pługa to ok. 8 km/h, a orka ma sens do prędkości ok. 10 km/ha. W przypadku grubera minimalna prędkość pracy to 9-10 km/h, a jeśli koń pociągowy pozwoli, jest to często 12-14 km/h. Przy takiej prędkości dużo łatwiej o zerwanie zabezpieczenia, a wymiana kołków może być już uciążliwa.

Fot. Gruber AGRO-MASZ z zabezpieczeniem sprężynowym, uprawa ścierniska po rzepaku.

Brony łopatkowe

Technologie uprawy gleby z wykorzystaniem bron łopatkowych promuje w Polsce firma DURO FRANCE. Brony łopatkowe są w Polsce bardzo rzadkim widokiem, jeśli już są, decydują się na nie bardzo duże gospodarstwa. Spowodowane jest to przede wszystkim dużym kosztem zakupu maszyny.

Brony COMPIL pozwalają na płytką uprawę ścierniska na 3-6 cm głębokości. Brona łopatkowa zrywa ściernisko i podrzuca zerwaną masę separując ją gęstościowo tzn.: najcięższe elementy opadają pierwsze, po nich średnie i najlżejsze, natomiast na końcu resztki roślinne układają się na powierzchni. Powstaje tzw. mulcz, który chroni ziemię przed erozją wietrzną i wodną. Mulcz jest dociśnięty do ziemi wałem rurowym. Dobry kontakt ziemi z resztkami roślinnymi ułatwia ich rozkład oraz mineralizację.

Uprawa maszyną " COMPIL" nadaję glebie strukturę pofalowaną, powstają zębodoły (łopatkodoły), w które w pierwszej kolejności spływa woda z opadów. Ogranicza to ściekanie i poziome przemieszczanie się wody.