Na konferencję organizowana przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności, Olsztyn jechałem z duszą na ramieniu. Wszak nieczęsto się zdarza, że nie tylko zacne, ale i bardzo różnicowane grono zaprasza kogoś (w tym wypadku mnie) jako prelegenta plenarnego.
Poruszane zagadnienia były naprawdę rożne, co można zobaczyć przyjrzawszy się planowi konferencji:
http://pan.olsztyn.pl/2017/09/program-sympozjum-ii/
Poszukiwałem więc tematu, który może zainteresować specjalistów z bardzo różnych dziedzin: nauki o żywności, nauki weterynaryjne, ochrona przyrody, zootechnika czy biologia. Postanowiłem opowiedzieć o mojej pasji. Tym razem nie o ptakach, a o tradycyjnym pasterstwie. Ideą było przedstawienie zagadnienia w bardzo szerokim aspekcie, stąd tytuł mojego wykładu: Antylopy i bąkojady, owce i wilki, bawoły i żaby – czyli jak przeżuwacze wpływają na zachowania, kondycję i wielkość populacji innych zwierząt.
A oto jego streszczenie naukowe:
Afrykańska sawanna ulega szybkim przekształceniom. Pożary, zmiana dostępności i jakości wody, eksploatacja surowców naturalnych i wreszcie zmiany związane ze współczesnym pasterstwem, ograniczanym granicami politycznymi – to główne czynniki wpływające na życie sawanny. Te niegdyś pełne zwierząt, półotwarte przestworza stają się coraz mniej dla nich przyjazne. Jednak wpływ na klasyczne, duże przeżuwacze – zarówno dzikie, jak i hodowlane – to także zmiana interakcji pomiędzy różnymi gatunkami. Praktycznie każdy kojarzy obrazek bąkojada żerującego na dużych roślinożernych ssakach, np. zebrach, antylopach czy żyrafach, wyjadającego im ze skóry głównie kleszcze i larwy muchówek. Ssaki swoim ruchem płoszą owady w trawach, a te łatwiej stają się ofiarami ptaków (np. czapli, czy ptaków wróblowych) przesiadujących na ich grzbietach.
Tradycyjne pasterstwo zanika w Afryce, ale na powrót pojawia się w Azji, czy jako hobby nawet w najbardziej przekształconych krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Oczywiście jego skala jest zupełnie inna, ale nawet wtedy możemy obserwować zaskakujące interakcje pomiędzy przeżuwaczami i innymi organizmami. Są to nie tylko mutualistyczne zachowania, lecz także negatywne interakcje związane np. ze zmieniająca się presja drapieżniczą. Siła tych interakcji jest tak olbrzymia, że poprzez zmiany układu składników odżywczych w glebie i sposobu dyspersji nasion, może kształtować całe ekosystemy. Wzorce znane z sawanny sprawdzają się także (częściowo) na pastwiskach i terenach trawiastych innych zakątków świata. Przykładów jest aż nadto, a naszym zadaniem jest nie tylko ich badanie, ale także promocja i ochrona tradycyjnego pasterstwa. Przy współczesnej wiedzy ekologicznej i ekonomicznej to ma sens.
Najważniejsze było to co później, czyli dyskusja. Była fantastyczna i wielowątkowa. Przeniosła się w kuluary, a nawet na salę bankietową! Fantastycznie było spotkać się z osobami mającymi zupełnie różne perspektywy postrzegania świata. Warto rozmawiać!
Prof. dr hab. Piotr Tryjanowski
Instytut Zoologii, UP w Poznaniu
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
-
Każdy z uczestników otrzymał program konferencji, razem z plakietką konferencyjną.
Każdy z uczestników otrzymał program konferencji, razem z plakietką konferencyjną.
-
Na Zaolziu… tam fascynacje pasterskie nabierają realnych kształtów. Kto ma owce ten ma co chce!
Na Zaolziu… tam fascynacje pasterskie nabierają realnych kształtów. Kto ma owce ten ma co chce!
-
I podczas wykładu na konferencji. Jakość fotografii, może nie najlepsza…. Ale jest dokument 😉
I podczas wykładu na konferencji. Jakość fotografii, może nie najlepsza…. Ale jest dokument 😉
https://www.cenyrolnicze.pl/wiadomosci/agroekosystem-one-health-wspolne-zdrowie/10368-jak-pasterstwo-zmienia-swiat?is_preview=on&template=cenyroln_notowania2#sigProId51b132a1c8
