USD -
3.8249
EUR -
4.2693
GBP -
5.0728
DKK -
0.5723
Jedną z najpopularniejszych na świecie używek, zaraz za nikotyną i kofeiną, jest alkohol etylowy. Ale to nie wyłącznie ludzka domena. Także inne gatunki ssaków, a nawet ptaki próbują zmierzyć się z napojami alkoholowymi. Dlaczego sięgają po tę substancję?
Pytanie to od setek lat nurtowało obserwatorów przyrody i badaczy zwierzęcych zachowań. Zmierzyli się z nim też autorzy świeżo opublikowanej pracy w czasopiśmie Animals (kliknij) z ośrodków naukowych Polski, Czech i Wielkiej Brytanii.
Hipotez próbujących odpowiedzieć na to pytanie jest kilka. Po pierwsze, co dość częste w przyrodzie, a o czym często zapominamy – przypadek. Po drugie, ponieważ alkohol … po prostu wspaniale smakuje! I po trzecie, dlatego, że umiarkowane spożycie zmniejsza ryzyko rozwoju i śmierci na choroby układu krążenia.
Tak jest, z grubsza, w przypadku ssaków, natomiast jeśli chodzi o ptaki to nasza wiedza pozostawała znacznie bardziej ograniczona. Ale dzisiaj właśnie ptaki są często przetrzymywanymi w domach zwierzętami towarzyszącymi człowiekowi, wpisującymi się w obraz współczesnych mieszkań i domów niczym psy i koty. Chcieliśmy zobaczyć co dzieje się z ptakami które wypiły, bądź pod innymi postaciami przyjęły alkohol.
Podskórne wstrzykiwanie etanolu w kontrolowanych warunkach, czy zjadanie mocno sfermentowanych owoców i picie sfermentowanego soku drzew, to za mało by zrozumieć komplikację zjawiska. Wtedy zupełnie nie zauważylibyśmy co z dziwnymi zachowaniami ptaków, które otrzymują alkohol od człowieka. Na trudności metodyczne – jak to już pokazano we wcześniejszych badaniach – pomocnymi okazują się zasoby internetowe. Na portalach takich jak Youtube, Facebook czy Dailymotion znaleźliśmy łącznie 179 oryginalnych wideoklipów, na których uwiecznione są ptaki zażywające alkohol w najróżniejszych postaciach. Wyniki zestawiliśmy także z badaniami naukowymi wzmiankującymi o spożyciu alkoholu przez ptaki znalezione za pośrednictwem Google Scholar. Zaletą takiej metody jest możliwość uzyskania wysokiej liczby obserwacji, a także uniknięcie stresu na jaki narażone byłyby zwierzęta w przypadku badania eksperymentalnego. Ptaki – bohaterów filmiku starano się oznaczyć do gatunku; łącznie uzyskano informacje o 47 różnych gatunkach, dzikich i domowych. Wcześniej w literaturze wspominano 11 gatunków, z czego 8 innych niż tych znanych z wideo. Wśród spożywanych trunków zdecydowanie nad destylatami, winem czy przejrzałymi owocami królowało piwo. W ponad połowie przypadków intoksykacja nastąpiła bez wyraźnej zachęty ze strony człowieka. Do kontaktu dochodziło najczęściej w środowisku domowym, rzadziej w restauracjach czy na otwartej przestrzeni. Najpopularniejszym pijącym gatunkiem była papużka falista reprezentująca grupę zwierząt domowych. Wśród ptaków dzikich prym wiodła wrona siwa, natomiast mistrzem wśród drobiu została kura domowa. Chyba tylko ten ostatni wynik nie zaskakuje, chociaż jeśli spróbujemy go zestawić z analizą filogenetyczną, jasno wskazująca, że piją głównie inteligentne gatunki, to jest nieco intrygujący. Prostą metodą - jako iloraz ilości kciuków w górę i w dół pod filmami – oceniano stosunek społeczności internetowej do ptaków pijących określony typ alkoholu. Pozytywniej zostały ocenione filmy, na których zwierzęta piły piwo, w domu i robiły to z własnej woli, bez udziału człowieka. Badania te – choć wywołujące uśmiech – przybliżają nas nie tylko do zrozumienia wpływu alkoholu na ptaki, ale i na siłę więzi jakie te organizmy drogą współpracy socjalnej nawiązują z ludźmi.
Mateuszowi Hetmanowi, studentowi weterynarii UP w Poznaniu, bardzo dziękuję za pomoc w powstaniu pracy naukowej, jak i tego tekstu.
Przykłady ptaków pijących … z dużą pomocą człowieka.
