Wielu ornitologów zaczynało podobnie. Poszukiwanie rzadkich gatunków, wycieczki piesze i rowerowe wokół domu, pierwsze kontakty z naukowcami. Kontakty nie tylko by lepiej w metodyczny sposób gromadzić obserwacje, ale też i po to by wzajemnie stymulować i utwierdzać się we własnej pasji. Tak, wiem w przypadku obserwacji ptaków, sam obiekt jest pociągający, ale dobre towarzystwo nie zaszkodzi. Zwłaszcza gdy szlachetne i obdarzone zmysłem organizacyjnym i edukacyjnym.
Tak powstała książka Ptaki i ludzie. 100 lat leszczyńskiej ornitologii, a za jej powstanie odpowiadają liderzy leszczyńskiej ornitologii Stanisław Kuźniak i Grzegorz Lorek, a przedmowę napisał prof. Andrzej Dyrcz z Uniwersytetu Wrocławskiego, zaś sam zostałem zaproszony do napisania eseju o tym jak leszczyńska ornitologia wygląda z perspektywy globalnej. Tak, powiedzmy od razu – badania wykonywane na Ziemi Leszczyńskiej są publikowane w periodykach międzynarodowych, a dzięki temu znane i cytowane w wielu miejscach świata.
Ta książka to naprawdę solidne dzieło (format B5, twarda oprawa, 334 barwne strony, pokaźna liczba przypisów literaturowych i indeksów) gromadzące chyba wszystko co dotyczy ptaków, miłośników i badaczy ptaków na Ziemi Leszczyńskiej. To ważne połączenie ptaki i ludzie!
Pierwsza część książki dotyczy historii – podzielonej na kilka jasno wyodrębnionych okresów - ornitologii na Ziemi Leszczyńskiej. Ta część kończy się opisem współczesnego ruch ptasiarskiego. Druga część to opracowanie awifaunistyczne regionu, które, oprócz komentowanego spisu gatunków, obejmuje charakterystykę awifauny Ziemi Leszczyńskiej, jej zmiany w ciągu stulecia i kompletny spis literatury. Dobra znajomość aktualnego stanu awifauny jest ważna m.in. z tego powodu, że pozwoli w przyszłości na zarejestrowanie zmian, jakie w niej zachodzą pod wpływem działalności człowieka i ocieplenia klimatu. A już dziś służy ochronie ptaków.
Wydawca na swojej stronie daje następująca informację: Książka ta ma ocalić przed zapomnieniem rzeszę ludzi, którzy poświęcili swój czas na ochronę, poznanie i badanie awifauny swojej „małej ojczyzny” w ciągu ostatniego stulecia, i to bez względu na ich narodowość. Przyczynia się też do tego dokumentacja fotograficzna. Dzieło pokazuje, jak ważna jest rola liderów, którzy potrafią ująć w ramy organizacyjne zapał ornitologów niezawodowych. Jak różnorodna była działalność ornitologów na Ziemi Leszczyńskiej, widać po spisie treści. Rzuca się w oczy szczególna troska o ochronę ptaków. Nie tylko obserwujemy, badamy i publikujemy, ale dbamy także o to, żeby było co obserwować. Można tu przytoczyć jeden znamienny przykład. Na wyspach jednego ze zbiorników wykryto dwa gniazda szablodziobów, których lęgi w Polsce są czymś wyjątkowym. Poziom wody w zbiorniku obniżył się i gniazda znalazły się na stałym lądzie. Publikacje naukowe opisujące podobne przypadki zwykle kończą się stwierdzeniem, że niestety gniazdo zostało splądrowane przez drapieżniki naziemne. Ale inaczej było na Ziemi Leszczyńskiej. Zorganizowano całodzienne dyżury przy gniazdach i młode szczęśliwie się wychowały. To sygnał, że badamy, podglądamy ptaki, ale tez staramy się je skutecznie ochronić. Choćby po to, by dalej zachwycać się ich pięknem.
Zdecydowanie warto się zaopatrzyć w tę pozycję. Przyda się nie tylko miłośnikom historii ornitologii, lokalnych obserwacji ptaków czy pasjonatów Ziemi Leszczyńskiej, a doprawdy zachwyci wielu innych miłośników przyrody. Dla zawodowców powinna być inspiracją jak współpracować z amatorami, dla amatorów, że warto mieć autorytety, a dla wszystkich, że jak coś robić to razem. Przynosi to wspaniałe rezultaty.
***
Książkę zaprezentowano podczas spotkania promocyjnego zorganizowanego pod hasłem – a jakże by inaczej – Ptaki i ludzie, które odbyło się 16-17 października 2021 r. w Krzycku Wielkim pod Lesznem. I ja tam byłem, jadłem i piłem, a nawet sporo dyskutowałem. Całość zorganizował Grzegorz Lorek, ale referat wprowadzający wygłosił dr Stanisław Kuźniak, swoimi pięknymi slajdami podzielili się z publika Grzegorz Bobrowicz i Adam Stankowski, a w nieco bardziej naukowe klimaty zabrał Michał Jezierski. Dla wielu z nas była to nie tylko okazja do podyskutowania o ptakach, ale po prostu spotkania się z kolegami sprzed lat. Ależ szlachetnie się postarzeliśmy!
Poniższe fotografie – autorem jest wspomniany Adam Stankowski – może choćby nieco oddadzą fantastyczny klimat spotkania.
https://ksiegarnia.bogucki.com.pl/pl/p/Ptaki-i-ludzie.-100-lat-leszczynskiej-ornitologii/381
