Czasami kontemplując piękno świata znad kieliszka wina, zwyczajnie zapominamy, że produkcja winorośli to po prostu część rolnictwa. Rolnictwa, które podlega radykalnym zmianom, wynikającym choćby z wzrastającego poziomu chemizacji i mechanizacji. Z drugiej strony w związku z trendami konsumenckimi, moda czy werbalizowana odpowiedzialność za środowisko przyrodnicze, obok winnic intensywnie uprawianych, następuje dynamiczny rozwój upraw organicznych i biodynamicznych. Nie wiemy jednak do końca, czy te uprawy są rzeczywiście lepsze dla środowiska przyrodniczego.
Różnicom w faunie bezkręgowców – owadów i pająków - trzech typów winnic (konwencjonalnych, organicznych i biodynamicznych) przyjrzeli się badacze szwajcarscy. Może to wielu zadziwić, ale Szwajcaria jest ważnym w skali europejskiej producentem wina, choć niespecjalnie znanego, bowiem w zdecydowanej większości konsumowanego lokalnie.
Wybrane do badań typy winnic znacząco różnią się sposobami gospodarowania. W klasycznych winnicach konwencjonalnych używa się herbicydów, zatem ziemia jest praktycznie goła, bez traw i ziołorośli. Chociaż trzeba przyznać, że w Szwajcarii, zwłaszcza w kantonie Valais, gdzie prowadzono badania, widoczny jest trend odchodzenia od pestycydów i coraz szerzej stosowane są prośrodowiskowe standardy w tzw. produkcji zintegrowanej. W winnicach organicznych i biodynamicznych roślinność gruntowa jest pozostawiona, czasami 2-3 krotnie koszona w ciągu roku (winnice organiczne), natomiast w winnicach biodynamicznych także wspomagana orką, ze względu na specyficzne zastosowanie obornika. Tak więc liczba zabiegów agrotechnicznych, przez ekologów nazywanych zaburzeniami, różni się pomiędzy typami winnic. Istotę wspomnianych różnic dobrze prezentuje obrazek zawarty w oryginalnej pracy opublikowanej w czasopiśmie Frontiers in Conservation Sciences.
Okazało się, że typy gospodarowania wpływają na różnice lokalnych zgrupowań pająków i owadów. Głównym czynnikiem wpływającym na liczebność i bogactwo taksonomiczne badanych bezkręgowców była pokrywa gleby winnicy roślinnością zielną. Po prostu, im więcej traw i ziołorośli tym więcej owadów i pająków w winnicach. Stanowi to potwierdzenie ich lepszego biologicznego zróżnicowania. Najlepszym siedliskiem dla tych małych zwierząt były winnice organiczne, zaś różnice pomiędzy winnicami klasycznymi i biodynamicznymi pozostawały niewielkie.
Badacze sugerują, że współczesne zmiany w winiarstwie i powrót do mniej inwazyjnych metod mogą mieć pozytywne znaczenie dla przyrody. Jako konsumenci pamiętajmy o tym przy zakupie wina i starajmy się wybierać produkty lokalne pochodzące z winnic uwzględniających potrzeby natury.
Oryginalna praca: Bosco L, Siegenthaler D, Ruzzante L, Jacot A and Arlettaz R (2022) Varying Responses of Invertebrates to Biodynamic, Organic and Conventional Viticulture. Front. Conserv. Sci. 3:837551. doi: 10.3389/fcosc.2022.837551
