Zdarza się, że pilnie potrzebujemy gotówki – czy to na bieżące potrzeby, czy też na cele inwestycyjne w gospodarstwie. Pewnie zastanawiasz się, co jest lepsze – kredyt czy pożyczka. Odpowiedź nie jest wcale tak oczywista. Występują ponadto odrębności między umową pożyczki, a kredytu.
Definicja pożyczki
Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Pozaodsetkowe koszty związane z zawarciem umowy pożyczki
Wysokość kosztów pożyczki regulują przepisy art.7201–7205 Kodeksu cywilnego. Więcej o umowie pożyczki w artykule - Umowa pożyczki – wszystko co powinieneś wiedzieć (cenyrolnicze.pl)
Definicja kredytu
Zgodnie z art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe „Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.
Elementy umowy kredytu
Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
1) strony umowy;
2) kwotę i walutę kredytu;
3) cel, na który kredyt został udzielony;
4) zasady i termin spłaty kredytu;
4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;
5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;
6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;
7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;
8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;
9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;
10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Fot. 1 – Umowa pożyczki do kwoty tysiąca złotych może być zawarta w formie ustnej.
Zdolność kredytowa
Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
Wyłączenie stosowania przepisów przez Bank
Przepisów art. 7202–7205 Kodeksu cywilnego nie stosuje się do umowy kredytu i pożyczki pieniężnej udzielanej przez bank.
Różnice między pożyczką, a kredytem
- umowa pożyczki nie musi być zawarta do kwoty 1.000,00 zł, powyżej – wymaga zachowania formy dokumentowej (a więc może być zawarta między innymi w formie pisemnej, mailowej, wiadomosci sms), z kolei umowa kredytu jest zawsze zawierana na piśmie
- przedmiotem umowy pożyczki mogą być oprócz pieniędzy, rzeczy oznaczone co do gatunku (np. benzyna), przedmiotem kredytu są zawsze pieniądze;
umowa pożyczki nie musi wskazywać bezpośredniego przeznaczenia środków pieniężnych, umowa kredytu musi zawierać przedmiotową informację,
- całkowita kwota zobowiązania, oprócz spłaty kapitału - w umowie pożyczki są to marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy pożyczki, udzieleniem pożyczki lub jej obsługą, albo koszty o podobnym charakterze, opłaty związane z odroczeniem terminu spłaty pożyczki, jej nieterminową spłatą albo koszty o podobnym charakterze, koszty usług dodatkowych, w szczególności koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia pożyczki, koszty pozyskiwania informacji dotyczących biorącego pożyczkę, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do zawarcia umowy
- z wyłączeniem opłat notarialnych oraz danin o charakterze publicznoprawnym, które strony są zobowiązane ponieść w związku z zawarciem umowy, a w umowie kredytu są to odsetki, prowizje, koszty ustanowienia zabezpieczenia, ubezpieczenia kredytu, a także mogą być opłaty, marże, podatki,
- bank przewiduje prowizję od niewykorzystanej części kredytu, umowa pożyczki nie reguluje przedmiotowej kwestii,
- pożyczki mogą udzielać również osoby fizyczne, firmy, jak i banki, kredytu – wyłącznie banki i SKOK, a w wyjątkowych sytuacjach Narodowy Bank Polski,
Fot. 2 – W umowie kredytu musi być wskazany cel przeznaczenia środków pieniężnych.
- pożyczka nie zawsze musi zawierać zabezpieczenie, zależy to od ustaleń stron, kredyt zawsze musi zawierać zabezpieczenie – najczęściej jest to hipoteka,
- pożyczka może być nieodpłatna, kredyt jest zawsze odpłatny,
- w umowie pożyczki nie musi być określony termin zwrotu przedmiotu pożyczki, w umowie kredytu zawsze jest wskazany harmonogram spłat,
- zwrot pożyczki następuje w ciągu 6 tygodni od jej wypowiedzenia, bank również może wypowiedzieć umowę, ale jedynie w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej,
- proces uzyskania kredytu jest pracochłonny i wymaga od kredytobiorcy uzyskania zdolności kredytowej, przedstawienia zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach, liczbie członków rodziny, z kolei przy pożyczce nie ma obowiązku badania zdolności kredytowej,
- regulacje prawne umowy pożyczki znajdują się w Kodeksie cywilnym oraz ustawie o kredycie konsumenckim, z kolei umowy kredytu znajdują się w ustawie Prawo bankowe, Kodeksie cywilnym oraz ustawie o kredycie konsumenckim,
- pożyczkę otrzymuje się zwykle szybciej, ale nie są to wysokie kwoty, kredyt po dłuższej procedurze i na wyższą wartość.