Na 1 ha użytków rolnych w roku gospodarczym 2014/2015 zużyto 123 kg nawozów mineralnych

Według ewidencji geodezyjnej w 2015 r. użytki rolne i leśne zajmowały 90% powierzchni kraju. Użytki rolne stanowiły 59%, lasy i zadrzewienia 31%, pozostałe grunty 10%. Z areału użytków rolnych, grunty orne stanowiły 73%, trwałe użytki zielone 21%, sady ok. 2%. W latach 2000-2015 areał użytków rolnych zmniejszył się, przy jednoczesnym wzroście powierzchni terenów leśnych. W 2015 r. powierzchnia użytków rolnych wynosiła 18,6 mln ha i była mniejsza o 0,5 mln ha niż w 2000 r., natomiast powierzchnia lasów i zadrzewień wzrosła w tym okresie o 0,6 mln ha i wynosiła 9,7 mln ha.

Największe zmiany odnotowano w użytkach ekologicznych, których powierzchnia od 2000 r. wzrosła 4-krotnie, z 9 tys. ha (w 2000 r.) do 38 tys. ha (w 2015 r.). Od dekady występuje znaczny spadek odłogów i ugorów na gruntach ornych. W latach 2000-2015 powierzchnia gruntów ugorowanych zmniejszyła się z 1,3 mln ha do ok. 0,1 mln ha.

W 2015 r. zrekultywowano 1,8 tys. ha gruntów (o 17% mniej niż w 2014 r.), natomiast powierzchnia gruntów zagospodarowanych wzrosła w stosunku do roku ubiegłego i wyniosła 0,9 tys. ha. Stopień rekultywacji i zagospodarowania gruntów zdewastowanych i zdegradowanych jest nadal niezadowalający i stanowił w 2015 r. odpowiednio 2,9% i 1,3% ogólnej powierzchni gruntów zdewastowanych i zdegradowanych, wynoszącej 63 tys. ha.

Zużycie nawozów mineralnych (NPK) w roku gospodarczym 2014/2015 wyniosło 1,8 mln ton i zmniejszyło się w stosunku do roku poprzedniego o 0,1 mln ton. Zużycie nawozów azotowych, fosforowych i potasowych spadło – odpowiednio o ok. 9%, o 11% oraz o ok. 2%. Na 1 ha użytków rolnych w roku gospodarczym 2014/2015 zużyto 123 kg nawozów mineralnych, podczas gdy w roku 1999/2000 wielkość ta wynosiła 86 kg/1 ha. Najwięcej zastosowano nawozów azotowych – 69 kg/1 ha użytków rolnych, natomiast zużycie nawozów fosforowych wyniosło 21 kg/1 ha. Stosowanie nawozów ma na celu utrzymanie lub zwiększenie zawartości w glebie składników pokarmowych potrzebnych roślinom. Prawidłowe nawożenie powinno uwzględniać właściwości gleby, klimat regionu, termin stosowania nawozów. Odnosi się to głównie do nawozów azotowych i fosforowych, będących przyczyną wzrostu zawartości w glebie i wodach azotu i fosforu. Spływające z wodami rzek do Bałtyku związki azotu i fosforu to główne przyczyny powstawania zjawiska eutrofizacji. Spośród krajów zlewni Morza Bałtyckiego najwyższe zużycie nawozów sztucznych azotowych i fosforowych w 2014 r. było w Niemczech (ok. 1900 tys. ton) i w Polsce (ok.1500 tys. ton), najmniejsze natomiast w Estonii i na Łotwie (ok. 60 tys. ton).

W ocenie poziomu nawożenia gleb należy uwzględnić także nawożenie naturalne, które obok nawożenia mineralnego stanowi źródło niezbędnych składników pokarmowych roślin. Procesy mineralizacji zawartych w nawozach naturalnych związków organicznych powodują korzystne oddziaływanie na rośliny o długim okresie wegetacji, zwiększają możliwości zatrzymywania w glebie i powolnego rozkładania fosforu i potasu, a jako źródło próchnicy polepszają właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby oraz wzbogacają jej mikroflorę. Pochodzący od zwierząt gospodarskich obornik jest podstawowym z nawozów naturalnych. Jego najwyższe wykorzystanie odnotowano w roku gospodarczym 2009/2010 (61 kg na 1 ha użytków rolnych). W kolejnych zużycie obornika utrzymywało się na poziomie ok. 40 kg na 1 ha użytków rolnych. W roku 2014/2015 wyniosło 42 kg na 1 ha użytków rolnych. Ograniczenie sposobu nawożenia wykorzystującego obornik może być spowodowane spadkiem hodowli bydła i trzody chlewnej w gospodarstwach rolnych i tym samym spadkiem produkcji tego nawozu.

Źródło: GUS