USD -
3.8249
EUR -
4.2693
GBP -
5.0728
DKK -
0.5723
Start wegetacji roślin, który nastąpi niedługo, będzie się zbiegał także z pojawieniem pierwszych szkodników rzepaku. Wiedza o ich występowaniu jest przydatna do określenia kulminacyjnego momentu w ich zwalczaniu. Pierwsze naloty chowaczy pojawiają się już na przełomie lutego i marca, dlatego teraz jest dobry moment, aby wystawić żółte naczynia w rzepaku i kontrolować temperaturę, od której zależy skuteczność wykonanego zabiegu.
Obserwacje przed zwalczaniem
Kluczem do zwycięstwa w walce z wrogiem jest dokładna jego znajomość. Pozwoli nam to na przewidzenie jego kolejnych działań i określenie dobrego momentu do ataku. Pierwszym przeciwnikiem, z którym przyjdzie nam się zmierzyć tej wiosny w rzepaku będzie chowacz brukwiaczek. Wspomniany szkodnik to jeden z kilku chowaczy, żerujący na uprawie. Choć na pozór podobne, to różnią się od siebie terminami występowania, miejscami żerowania i szkodami jakie mogą wyrządzić. Dlatego żółte naczynia powinny być obecne na polu od samego początku wzrostu roślin. Oprócz miseczek lub wiaderek wypełnionych płynem warto w tym samym miejscu zainstalować żółty lep, który w jeszcze większym stopniu pozwoli nam na utrzymanie kontroli nad niechcianymi owadami. Umożliwi to na dokładne monitorowanie stanu nalotów i wyznaczenie optymalnego czasu na zastosowanie insektycydów.
Fot.1. Chowacz brukwiaczek to pierwszy groźny szkodnik, o dużym znaczeniu ekonomicznym.
Chowacz brukwiaczek to ciemnoszary chrząszcz o długości 3-4 mm. Jego głowa jest zakończona ryjkiem łukowato wygiętym ku dołowi. Kiedy w dzień zaczną pojawiać się temperatury powietrza powyżej 9-10 °C, chrząszcze wylecą na masowy żer uzupełniający przed złożeniem jaj. Składają je w łodydze, wygryzając otwór tuż u podstawy stożka wzrostu. Po 11- 20 dniach, z białych owalnych jaj nieprzekraczających 0,8 mm wylęgają się larwy. Przez następne 40 dni, żółtobiałe, wygięte larwy chowacza brukwiaczka, osiągające długość do 7 mm mogą spustoszenie w łodydze, wygryzając tkankę. Krótko po złożeniu jaj do łodygi, możemy zaobserwować niewielkie otwory w łodydze, czasami otoczone śluzem, a następnie białym brzegiem. W miarę rozrostu łodygi otwór zamienia się w rozciągniętą podłużną blizną na tkance w postaci delikatnego wgłębienia na powierzchni. Konsekwencją żeru larw w łodydze jest ich esowate skrzywienia w dalszym okresie wegetacji i liczne, podłużne pęknięcia łodyg.
Fot.2. Wygięte i pęknięte pędy, to efekt wcześniejszego żerowania chowaczy łodygowych.
Kilka dni po chowaczu brukwiaczku, na plantację nalatywać będzie chowacz czterozębny. Jest nieco mniejszy od swojego wcześniejszego towarzysza i posiada rdzawo-szare umaszczenie. Czułki i odnóża są rude, pokrywy skrzydeł prążkowane, a charakterystycznym elementem chowacza czterozębnego jest jasna plamka u nasady tułowia. Podobnie jak wcześniejszy chowacz, ten również posiada zgięty ku dołowi ciemny ryjek. Ten chrząszcz do kwietnia prowadzi żer uzupełniający, a następnie składa jaja w nerwach głównych lub ogonkach liści, wcześniej wygryzając w nich otwory. Po około tygodniu do maksymalnie 11 dni wykluwają się larwy, które przez miesiąc drążą tunele w nerwach liści i łodyg, czasem aż do szyjki korzeniowej. Bez wnikliwej obserwacji, efekty żerowania chowacza czterozębnego są widoczne w zaawansowanym stadium rzepaku, kiedy żółkną liście tracąc turgor, a przy masowanym ataku może dojść do całkowitego zamarcia rośliny.
Progi ekonomiczne
Aby przystąpić do zwalczania szkodników, zasady integrowanej ochrony wymagają, by ich liczebność przekroczyła progi ekonomicznej szkodliwości. Jest to taka liczebność szkodnika, który mógłby wyrządzić szkody przewyższające koszt zabiegu ochrony roślin. Próg ekonomicznej szkodliwości w przypadku chowacza brukwiaczka to 10 chrząszczy odłowionych w naczyniu w ciągu trzech dni, a dla chowacza czterozębnego jest to 20 osobników odłowionych w ciągu 3 dni obserwacji.
Fot. 3. Obserwacja ilości pojawiania się szkodników pozwoli wyznaczyć odpowiedni moment na ich zwalczanie.
Nowa broń na szkodniki
Okrojony dobór środków ochrony roślin zaledwie do kilku substancji sprawił, że w zeszłym roku 90% plantacji rzepaku była chroniona acetamiprydem i pyretroidami spośród których wszystkie działają w ten sam sposób. Stwarza to ogromne ryzyko uodpornienia się szkodników, co całkowicie odbierze rolnikom broń do walki. W tym roku, w doborze środków pojawiła się nowa substancja do ochrony rzepaku. Jest to flupyradifuron z grupy butenolidów, w mieszaninie z dobrze znaną deltametryną. Środek o nazwie Sivanto Energy jest produkowany przez firmę Bayer. Pojawienie się nowej substancji, dodatkowo z innej grupy chemicznej to doskonała wiadomość pod względem skuteczności wykonywanych zabiegów i unikania odporności szkodników. Środek można stosować zarówno do wczesnowiosennych zabiegów przeciwko chowaczom, jak i w ostatnim zabiegu przeciwko pryszczarkowi i chowaczowi podobniku. Systemiczne działanie nowej substancji wspomoże walkę ze szkodnikami, które często ukrywają się w roślinie, lub na niej żerują. Tego typu substancje nie wymagają bezpośredniego kontaktu ze szkodnikiem w momencie aplikacji, tak jak to jest w przypadku stosowanych solo pyretroidów. Substancja systemiczna krąży z sokami roślin, która jest pobierana w momencie żeru.
