USD -
3.8249
EUR -
4.2693
GBP -
5.0728
DKK -
0.5723
Tej wiosny, tylko suma opadów sprzyja rzepakowi. Od samego początku sezonu uprawy mierzą się z ponadprzeciętną presją szkodników, których zwalczanie było mocno utrudnione przez kapryśną pogodę. Obecnie zielone pąki są intensywnie atakowane przez słodyszka, którego trzeba się jak najszybciej pozbyć.
Po kilkutygodniowych chłodach i ślimaczym rozwoju roślin, wegetacja ruszyła z kopyta i pędzi w zatrważającym tempie. Większość rzepaków w kraju znajduje się w fazie zielonego lub luźnego pąka, których największym szkodnikiem jest słodyszek rzepakowy.
Jakie szkody wyrządza słodyszek
Słodyszek rzepakowy to dwu - trzy milimetrowy chrząszcz o połyskującym pancerzu. Stadium szkodliwym dla uprawy rzepaku jest chrząszcz żerujący na nieotwartych pąkach kwiatowych. Uszkodzone przez słodyszka pąki żółkną i opadają, czego efektem jest brak wykształconych łuszczyn. Szkodliwość słodyszka znika, gdy kwiaty są już otwarte. W tym momencie wyjada tylko pylniki, nie uszkadzając zalążni, a w czasie żeru dodatkowo zapyla kwiaty. Tak więc ten sam chrząszcz, w zależności od fazy rozwojowej roślin może być zarówno szkodnikiem jak i owadem pożytecznym. Niestety jego naloty występują znacznie wcześniej niż w czasie kwitnienia rzepaku, a straty jakie może wyrządzić sięgają 80% plonu. Naloty słodyszka na uprawy rzepaku rozpoczynają się mniej więcej, gdy temperatura powietrza jest wyższa niż 15°C. Dotychczas taka temperatura pojawiała się tylko chwilowo, dlatego liczba obserwowanych szkodników była niewielka. W ostatnich dniach dynamicznego ocieplenia, równie szybko na plantacjach pojawiła się cała masa słodyszka, stając się ogromnym zagrożeniem dla roślin. Próg ekonomicznej szkodliwości dla tego szkodnika to 1-2 chrząszcze na roślinie w fazie zwartego pąka, oraz 3-5 chrząszczy na roślinie w fazie luźnego pąka.
Fot.1. Słodyszek rzepakowy to największe zagrożenie dla rozwijających się pąków kwiatowych.
Czym zwalczać słodyszka
Prognozowane kilkudniowe ochłodzenie nie sprawi, że szkodnik zniknie całkowicie z plantacji. Może on na chwilę spowolnić żer, ale wróci, gdy tylko się ociepli. Dlatego nie można zwlekać z przystąpieniem do ochrony roślin, tylko wykorzystać moment zmniejszonej aktywności chrząszcza, który będzie ciągle się krył w łanie. Połączenie środków kontaktowych i systemicznych w jednym zabiegu jednocześnie zwalczy szkodniki, które znajdą się w bezpośredniej ekspozycji, ale także będzie działał na te, które wznowią swój żer na zabezpieczonych insektycydem roślinach. Problem ze zwalczaniem problematycznego chrząszcza polega na tym, że notuje się bardzo dużo uodpornionych populacji szkodnika, szczególnie na środki z grupy pyretroidów. Z tego powodu, nie zaleca się ich stosowania solo. Kolejnym problemem jest niewielki dobór insektycydów, których możemy użyć. W tym roku, w sprzedaży pojawił się produkt oparty na nowej substancji dopuszczonej do stosowania w rzepaku – flupyradifuron. Dotychczas substancja ta była wykorzystywana w sadach, gdzie skutecznie ograniczała populację szkodników, jednocześnie będąc łagodną dla insektów pożytecznych. W zeszłym roku, aż 90% plantacji rzepaku była chroniona tylko mieszaninami pyretroidów i acetamiprydu – jedynej systemicznej substancji do ochrony insektycydowej rzepaku. Pojawienie się środka Sivanto Energy, który zawiera nową substancję wraz z deltametryną pozwoli na rotowanie substancjami i organicznie stosowania po sobie dwóch tych samych substancji, jak to miało miejsce do tej pory. Stosując systemiczne lub układowe środki ochrony roślin należy mieć na uwadze, że nie spowodują one natychmiastowego padnięcia szkodników. Substancje z tej grupy muszą zostać wchłonięte przez roślinę a następnie pobrane przez szkodniki w czasie żeru. Od momentu zastosowania takiego środka do śmierci szkodnika może minąć do 3 dni, w czasie których żer będzie znacznie słabł. Jest to często jedyna droga do usunięcia słodyszka z plantacji, z powodu uodpornień na większość środków kontaktowych. Ich skuteczność może podnieść stosowanie mieszanin substancji o różnych mechanizmach działania.
Fot.2. W tym roku nastąpiła gradacja słodyszka, po kilkuletnim osłabieniu nalotów.
Uwaga na pszczoły
Pomimo tego, że niektóre środki deklarują bezpieczeństwo dla owadów zapylających, nigdy nie wolno stosować ich podczas oblotów. Naniesienie jakiejkolwiek substancji na pszczoły, powoduje zmianę ich zapachu, prze co mogą być wykluczone z roju, co skazuje je na pewną śmierć. Należy pamiętać, że wszelkie zapylacze na plantacji rzepaku to nasi sprzymierzeńcy, ponieważ rośliny zapylone z pomocą owadów wydają plon do 30% większy w porównaniu z samozapyleniem roślin.
