USD -
3.8249
EUR -
4.2693
GBP -
5.0728
DKK -
0.5723
O uprawie rzepaku jesienią absolutnie nie wolno zapominać choć na chwilę. Dzieje się tam tyle, że przeoczenie jakiegokolwiek problemu może sporo nas kosztować. Wizyty na plantacji powinny być teraz częstsze, ponieważ zaprawy insektycydowe powoli przestają działać, a szkodniki nie dają o sobie zapomnieć. Dodatkowo, jeśli ktoś jeszcze nie zwalczył chwastów jednoliściennych, to teraz jest na to ostatni moment.
Samosiewy zbóż, po których najczęściej wysiewany jest rzepak tworzą groźne zachwaszczenie i zagrożenie dla młodych roślin. Zboża w dużym nasileniu mogą w najgorszym wypadku doprowadzić do wyparcia rzepaku, ale także mniejsza ich liczebność stanowi poważną konkurencję. Rzepak zacieniony przez inne rośliny będzie starał się je przerosnąć w walce o światło. W efekcie będzie mocna wydłużał część podliścieniową oraz ogonki liści, przez co roślina będzie wątła i wrażliwa na przemrożenia. Duże zachwaszczenie zbożami prowadzi także do wyczerpywania ogromnych zasobów wody z gleby. Z rosnących na plantacji rzepaku zbóż za sprawą transpiracji, może parować od 20 000 do 50 000 litrów wody dziennie z hektara, w zależności od panujących temperatur.
Groźne także zboża jare
Nie należy mieć złudzeń, że zboża jare w uprawie rzepaku wymarzną i nie trzeba ich zwalczać chemicznie. Do zatrzymania wegetacji pozostało nawet dwa miesiące, w czasie których niechciane rośliny będą świetnie się rozwijały, konkurując z rzepakiem. Obecne zimy także nie gwarantują eliminacji samosiewów zbóż jarych. Zatem niezależnie od gatunku zboża, które zachwaszcza rzepak, należy przystąpić do ich zwalczania, kiedy największe z okazów mają 2-3 liście. Jest to moment, kiedy większość ziaren skiełkowała, a dłuższy okres oczekiwania szkodziłby już rzepakowi. Może się zdarzyć, że pojawią się kolejne wschody samosiewów i konieczna będzie poprawka, jest to jednak lepsze rozwiązanie niż pozwolić zbożom na tak długą konkurencję z rzepakiem. W przypadku, jeśli spodziewamy się niewyrównanych wschodów samosiewów zbóż w uprawie rzepaku, można z góry zaplanować sekwencyjne ich zwalczanie zmniejszonymi dawkami graminicydów z dodatkiem adiuwantu olejowego.
Fot.1. Nie należy zwlekać ze zwalczaniem samosiewów zbóż- także jarych, ponieważ mogą doprowadzić do wypadnięcia rzepaku.
Czym zwalczyć samosiewy zbóż w rzepaku
Do zniszczenia rosnących zbóż i innych chwastów jednoliściennych w rzepaku można użyć dowolnego graminicydu. Graminicyd to herbicyd zwalczający wyłącznie chwasty jednoliścienne a jego dawka zależy od substancji i stężenia produktu jaki wybierzemy. Najpopularniejsza substancja stosowana do zwalczania samosiewów zbóż to propachizafop-P-etylu występuje w preparatach zawierających 50 lub 100 gramów substancji aktywnej w litrze produktu. Środki o niższym stężeniu zwykle stosuje się w dawce 1,0 l/ha, lecz zależy to od rejestracji. Produkty zawierające 100 gramów substancji posiadają zróżnicowaną rejestrację wahającą się w zakresie 0,35 l- 1,0 l/ha dla samosiewów zbóż w rzepaku. Niższe z dawek lepiej stosować z dodatkiem adiuwantu, dzięki czemu zyskamy pewność co do skuteczności i szybkości działania. Z tej samej grupy chemicznej dostępne są także preparaty z substancjami: fluazyfop-P butylu, propachizafop oraz chizalofop-P tefurylu. Osobną grupę graminicydów stanowią produkty z substancjami cykloksydym i kletodym, działają w ten sam sposób co pozostałe graminicydy, lecz nie powinno się ich stosować w temperaturze wyższej niż 25°C. Środki z grupy „-fop” można stosować w temperaturze do 27°C. Przy dzielonych zabiegach zwalczania samosiewów zbóż, wystarczy zastosować około 0,4 l /ha np. Targa 10 EC wraz w adiuwantem olejowym, a jeśli po dwóch tygodniach skiełkują kolejne samosiewy, wówczas zabieg powtórzyć. Żadnych z graminicydów nie powinno się mieszać z herbicydami zwalczającymi chwasty dwuliścienne.
Zaprawy kończą swoje działanie
Obecnie powinniśmy się skupić na monitorowaniu szkodników w rzepaku. Plantacje z zaprawionymi insektycydem nasionami posiadają ochronę przed szkodnikami do fazy około 3 liści i wraz ze wzrostem roślin, ochrona ta będzie słabła. Niewielka ilość substancji pokrywająca małe nasionko ulega „rozcieńczeniu” w coraz większej ilości soków roślinnych rosnącego rzepaku. Dodatkowa ochrona plantacji przez użycie zaprawionych nasion do doskonała decyzja co widać już teraz na polach.
Fot.2. Oznaki żerowania na zaprawionych insektycydem roślinach nie oznaczają, ze nie działał. Z pewnością spowodował śmierć żerujących szkodników i zapobiegł dalszemu ich rozmnażaniu.
Czy zaprawy w rzepaku w ogóle działają?
Wielu z rolników zadaje sobie to pytanie widząc pogryzione rośliny na polu. Jednak stosowane zaprawy nie pełnią funkcję repelentów, czyli odstraszaczy, a mają za zadanie unieszkodliwić niechciane owady. Aby tak się stało, muszą one najpierw pożywić się rzepakiem z szkodliwą substancją, stąd obecnie widoczne są spore efekty żerowania pchełek i mszycy na młodych siewkach rzepaku. Możemy być jednak pewni, że bez zastosowania zapraw ten żer byłby zdecydowanie dłuższy, a rozmnażające się szkodniki stanowiłyby ogromny problem. W tym momencie należy się skupić na obserwacji nalotów szkodników, a przede wszystkim muchówek śmietki. Jest to o tyle ważne, że przy braku środków gazujących mamy ograniczone możliwości zwalczania larw żerujących pod powierzchnią gleby. Dlatego już teraz należy wystawić żółte naczynie wypełnione płynem i rozwiesić żółty lep, który często lepiej sprawdza się w wyłapywaniu szkodników. Bardzo skuteczną metodą są też pułapki feromonowe, które przyciągną szkodniki, jeśli występują na polu. Odłowienie dwóch samic muchówki śmietki przed dwa kolejne dni, to sygnał, że po odczekaniu około 3 dni należy wykonać zabieg zwalczający śmietkę. Muchówki rozpoczynają składanie jej po około tygodniu od rozpoczęcia nalotów, dlatego warto wyczekać moment tuż przed składaniem jaj pierwszych osobników, w czasie którym nalecieć mogą dodatkowe szkodniki. Do zwalczania szkodników w rzepaku najlepiej używać dwóch substancji czynnych – acetamipryd jako ostatni przedstawiciel insektycydów systemicznych w jesiennych zabiegach, z dodatkiem pyretroid działającego kontaktowo. Przy zabiegach z insektycydem należy bezwzględnie zakwasić ciecz roboczą, ponieważ duża część problemów z skutecznością zabiegów wynika ze zbyt wysokiego pH wody używanej do oprysków. Nie zaleca się także odżywiania borem razem ze zwalczaniem szkodników, ponieważ pierwiastek ten powoduje bardzo silne podnoszenie odczynu roztworu. Uzyskać odpowiednie pH cieczy można z pomocą adiuwantów do tego przeznaczonych lub zastosowanie około 0,5 kg kwasku cytrynowego na każde 1000 l cieczy w opryskiwaczu. Pozwoli to na obniżenie odczynu z 8,0 do około 5,0, czyli odpowiedniego do skutecznego działania insektycydów.
