Stan przezimowania upraw rzepaku w dużym stopniu uzależniony jest od terminu siewu, a co za tym idzie od długości jesiennej wegetacji i panujących w tym czasie warunków głównie termicznych, które odgrywają ważną rolę w procesie kiełkowania i formowania rozety liściowej.
Długość okresu jesiennej wegetacji na przestrzeni ostatnich lat w Wielkopolsce wahała się od 60-105 dni, biorąc pod uwagę zarówno siewy wczesne jak i późne. Rzepak do prawidłowego rozwoju rozety liściowej wymaga sumy średniej temperatury dobowej na poziomie ok. 800-850°C, co zapewniają siewy wczesne (I połowa sierpnia) oraz siewy w terminie agrotechnicznie zalecanym dla upraw rzepaku w tym regionie -II połowa sierpnia (ok. 25 sierpnia). Zasiane rośliny w tym terminie charakteryzują się prawidłowym pokrojem tj. wytwarzają 9-10 liści, w tym 7 utrzymujących się, których sucha masa wynosi ok 4 g. Długość korzenia tych roślin wynosi ok. 17 cm, o średnicy 5-6 mm, gdzie sucha masa jednego korzenia to ok. 1,5 g. Zatem przy korzystnym układzie warunków termicznych rośliny o tego typu pokroju będą charakteryzowały się wyższą wczesnowiosenną żywotnością.
Aktualnie można już rozpocząć ocenę stanu przezimowania plantacji rzepaku, jeśli oczywiście gleba jest całkowicie rozmarznięta i nastąpiło wznowienie wegetacji roślin. Należy zwrócić uwagę na stan liści, szyjki korzeniowej i stożka wzrostu, a także stan systemu korzeniowego. Wyciągając z gleby pojedyncze rośliny możemy sprawdzić czy nasz rzepak nie wymarzł. Jeśli skórkę korzenia łatwo jest zsunąć palcem i jeśli na przekroju korzeń jest brązowy to może to oznaczać, że niestety roślina nie będzie dalej rosła. Jeśli natomiast korzeń główny jest zdrowy, a przemarzły jedynie korzenie boczne, to z pewnością rzepak jest w stanie je zregenerować. Nie zapominajmy, że uprawiając rzepak mamy do czynienia z gatunkiem o bardzo dużych zdolnościach kompensacyjnych, co oznacza, że uszkodzenie pąka wierzchołkowego przez mróz lub zwierzynę łowną roślina kompensuje wytwarzając nowe pędy z pąków bocznych, co w późniejszym czasie sprzyja silnemu rozgałęzianiu i w efekcie taka roślina zawiąże łuszczyny.
Stan plantacji w rejonie Wielkopolski w chwili obecnej jest zadawalający. Rośliny w okresie jesieni osiągnęły odpowiedni pokrój, a warunki pogodowe umożliwiły przezimowanie w dobrej kondycji, o czym świadczy również wysoka liczba zdrowych roślin przypadająca na 1 m2. Jeśli nadal warunki pogodowe będą łaskawe dla rzepaku i w okresie przedwiośnia nie wystąpią gwałtowne wahania temperatury między dniem a nocą można spodziewać się, że zbiory rzepaku w tym roku będą zadawalające. Rzepak szybko wznawia wegetację, dlatego też warto już pomyśleć o nawożeniu roślin azotem, magnezem, siarką i mikroelementami.
Dla portalu cenyrolnicze.pl:
Dr inż. Karolina Śmiatacz
Katedra Agronomii
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu