Obecnie mamy na rynku dostęp do szeregu środków chemicznych (Tabela), których zastosowanie w odpowiednim czasie może wyrównać dojrzewanie łanu, zmniejszyć podatność łuszczyn na pękanie, a nawet prowadzić do poprawy jakości plonu. Przyspieszenie i wyrównanie dojrzewania łanu, szczególnie w roku wilgotnym, gdy okres kwitnienia jest wydłużony może zapewnić desykacja plantacji. Jednak desykanty należy stosować ostrożnie, zgodnie z etykietą i przewidzianym na niej terminem stosowania. Zabieg wykonany zbyt wcześnie może zmniejszyć masę 1000 nasion,pogorszyć ich jakość, a nawet obniżyć plon. Desykacja w latach wilgotnych zwiększa wytrzymałość łuszczyn i obniża straty nasion wynikające z osypywania nasion, a także zwiększa wydajność kombajnu.Należy jednakpamiętać, że w latach suchych desykacja może przyspieszyć pękanie łuszczyn i tym samym zwiększyć straty nasion. W takich warunkach pogodowych lepszym rozwiązaniem staje się zastosowanie tzw. „sklejaczy łuszczyn", których zadaniem jest zapewnienie wytrzymałości na pękanie. Pamiętajmy jednak, że stosowanie środków chemicznych nie jest obojętne dla środowiska i może mieć negatywny wpływ na jakość nasion. Zasklepianie mikroporów klap łuszczyn może utrudniać wymianę powietrza między nasionami a atmosferą, co w konsekwencji może prowadzić do rozwoju grzybów czyli do powstania tzw. efektu „siwych nasion".Tak naprawdę brakuje skutecznej metody ograniczenia zjawiska osypywania nasion rzepaku. Wciąż do najlepszych metod zapobiegania pękaniu łuszczyn należy doskonalenie technologii zbioru oraz agrotechniki, z naciskiem na poszukiwanie odmian o genetycznie zwiększonej odporności na pękanie łuszczyn, co jest trudne do uzyskania, gdyż jest to cecha biologiczna tego gatunku.Decyzja o zastosowaniu środka chemicznego (desykanta lub „sklejacza") powinna być wsparta kalkulacją ekonomiczną. Rolnicy posiadający duże plantacje rzepaku mogą sobie pozwolić na straty nasion powodowane przejazdem ciągnika i opryskiwacza (z reguły posiadający ścieżki przejazdowe), jednak przy małych plantacjach mogą sięgać kilka procent plonu. Rozważmy zatem, czy zastosowanie desykanta lub sklejacza spowoduje taki przyrost plonu nasion aby pokryć nakłady związane z zakupem środka chemicznego, wykonania zabiegu opryskiwania oraz straty związane z przejazdem ciągnika.
Tabela. Wykaz preparatów zalecanych do stosowania w celu ułatwienia zbioru rzepaku i ograniczenia strat plonu podczas zbioru (Muśnicki i Praczyk 2008)
|
Cel stosowania |
Nazwa handlowa środka (substancja aktywna) |
|
Przyśpieszenie zasychania roślin (ułatwianie zbioru), zmniejszenie ilości zielonych nasion podczas zbioru, zmniejszenie podatności łuszczyn na pękanie, niszczenie chwastów |
Basta 150 SL (glufosynat amonowy) Roundup 360 SL (glifosat) |
|
Przyśpieszenie zasychania roślin (ułatwianie zbioru), niszczenie chwastów |
Reglone 200 SL (dikwat) Spotlight Plus 060 EO (karfentrazonetylowy) |
|
Przyśpieszenie dojrzewania nasion, ograniczenie osypywania nasion podczas zbioru, ułatwienie zbioru |
Harvade 250 S.C. (dimetipin) |
|
Ograniczenie osypywania się nasion podczas zbioru (zapobieganie pękaniu łuszczyn). |
Spodnam 555 S.C. (di-1-P-menten) |
Dla portalu cenyrolnicze.pl:
Dr inż. Karolina Śmiatacz
Katedra Agronomii
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu