Ciepły i słoneczny maj przyspieszył wegetację. Żyta i słabsze pszenżyta są już wykłoszone, jęczmień ozimy również. Wszystkie objawy fenologiczne wskazują na to, że wegetacja w tym roku jest o około 10 dni przyspieszona, a zatem jeżeli pogoda nie ulegnie pogorszeniu to żniwa przypadną w tym roku prędzej niż w latach ubiegłych.Tym bardziej powinniśmy nie zapominać o niebezpiecznych szkodnikach jakimi są m.in. skrzypionki.
Jest połowa maja, z lustracji pól wynika, że dorosłe chrząszcze skrzypionki zbożowej składają jaja. Z dnia na dzień możemy spodziewać się wylęgu larw tych owadów, które w stadium larwalnym są szczególnie żarłoczne i szkodliwe. Powinniśmy zatem zwrócić w najbliższych dniach szczególną uwagę na żerowanie larw, ponieważ niesie ono ze sobą spore straty w plonie końcowym. Larwy skrzypionek mogą bowiem obniżyć powierzchnię asymilacyjną liści zbóż nawet o 80%, a co za tym idzie spowodować stratę plonu głównego nawet o 40%.
W Polsce najczęściej występują dwa gatunki tego szkodnika: skrzypionka zbożowa (Oulema melanopa) oraz (Oulema lichensis). Różnią się one nieco wyglądem, jednak to brunatno-żółte larwy skrzypionek (nazywane często przez rolników ślimakami) pokryte mieszanką kału i śluzu wyrządzają największe szkody. Próg ekonomicznej szkodliwości tego owada wynosi 1-1,5 larwy na źdźble dla zbóż ozimych i 0,5-1 larwy na źdźble w zbożach jarych. Objawami ich żerowania są charakterystyczne podłużne, białe plamy i otwory wzdłuż nerwów liści. Istotne jest, że powstałe uszkodzenia mogą stanowić drogę dla infekcji grzybowych, dlatego tym bardziej warto przeprowadzić lustrację pól.
Nie zapominajmy, że zgodnie z obowiązującymi zasadami integrowanej ochrony roślin stosowanie środków ochrony roślin jest ostatecznością. Co zatem możemy zrobić, żeby zmniejszyć presję skrzypionki w roku następnym? Powinniśmy przede wszystkich zachować jak największą izolacje przestrzenną zbóż od łąk, pastwisk i upraw kukurydzy. To tam zazwyczaj zimują dorosłe osobniki tych chrząszczy. Zwalczanie chwastów z grupy traw, czy też ograniczenie w płodozmianie udziału zbóż oraz wykaszanie miedz to najprostsze zasady agrotechniczne ograniczające nalot skrzypionek na plantacje roślin uprawnych.
Planując oprysk sprawdźmy prognozę pogody, bowiem intensywne opady deszczu zmywają skrzypionki z liści i wówczas zabieg może okazać się zbędny. Decydując się na zabieg insektycydem zwróćmy uwagę na panującą temperaturę powietrza, ponieważ np. alfa-cypermetryna działa słabiej powyżej 20°C, natomiast chloropiryfos działa bardzo dobrze w temperaturze powyżej 15°C. Pamiętajmy również o owadach pożytecznych. Zabiegi chemiczne insektycydami najlepiej jest wykonywać po nalotach pszczół, czyli około godziny 20:00. Nie zapomnijmy też wypełnić ostatniego naszego obowiązku jakim jest odnotowanie wykonanego zabiegu w ewidencji zabiegów ochrony roślin, mając na uwadze, że na etykiecie zastosowanego środka ochrony roślin znajduje się jego zalecana dawka, której nie możemy przekroczyć.
Poniżej pomocna tabela z dostępnymi substancjami aktywnymi oraz ich zalecanymi dawkami stosowanymi w celu zwalczenia skrzypionki.
Źródło: Wyszukiwarka środków ochrony roślin, MRiRW (https://bip.minrol.gov.pl/)