Dawka startowa azotu.

W zależności od przeznaczenia zboża, nawożenie azotowe dzielimy na dwie lub trzy dawki.

Na zboża z przeznaczeniem na paszę są to zwykle 2 dawki azotu, a na zboża konsumpcyjne 3 dawki azotu. Pszenica i pszenżyto w pierwszej dawce azotu powinny otrzymać ok. 50% całkowitej dawki azotu, a jęczmień i żyto ok. 66% całkowitej dawki azotu. Pierwsza dawka ma za zadanie regulację ilości źdźbeł w przypadku pszenicy ozimej czy pszenżyta tzw. dokrzewienie, a w przypadku jęczmienia czy też żyta pierwsza dawka ma za zadanie pokryć zapotrzebowanie tych zbóż w okresie intensywnego wzrostu wiosennego. Najwłaściwszym terminem stosowania pierwszej dawki jest okres tuż przed ruszeniem wegetacji wiosennej lub sam moment ruszenia wegetacji. Gdy azot stosujemy w dwóch dawkach, pierwsza powinna wynosić ok. 66% całkowitej dawki. Gdy nawożenie azotowe stosujemy w trzech dawkach pierwsza powinna pokrywać ok. 50% zapotrzebowania uprawy na azot. Ustalając ilość azotu wniesionego na pole powinniśmy znać poziom azotu mineralnego w glebie. Taka wiedza pozwala rolnikowi ustalić niezbędną ilość azotu potrzebną do zastosowania w celu osiągnięcia założonego plonu. Zwykle po zimie zawartość azotu mineralnego na glebach lekkich, po przedplonach zbożowych wynosi od 30 kg N/ha do 60 kg N/ha na glebach średnich. Ta wiedza pozwala rolnikowi zaoszczędzić i nie wydawać niepotrzebnie pieniędzy. Potrzeby nawozowe poszczególnych gatunków zbóż wynikają z pobrania jednostkowego azotu potrzebnego do wyprodukowania ziarna i słomy. Są one różne w zależności od gatunku (Tabela 1).

 

Tabela 1. Pobranie jednostkowe azotu przez zboża ozime

Gatunek	Pobranie jednostkowe azotu (słoma +ziarno) [kg/t]
Jęczmień ozimy	23-30
Pszenica ozima	25-33
Pszenżyto ozime	22-28
Żyto ozime	18-25

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Witold Grzebisz. 2012 ”Technologie nawożenia roślin uprawnych- fizjologia plonowania Tom 2. Zboża i kukurydza”

 

Przykłady obliczania pierwszej dawki azotu.

1 krok. Potrzeby pokarmowe = Pobranie jednostkowe azotu (Tabela 1) x zakładany plon                                  

2 krok. Dawka azotu = (Potrzeby pokarmowe x % całkowitej dawki azotu) – zawartość azotu mineralnego w glebie (warstwa od 0-60)

                  

A. Jęczmień ozimy                                                                                                                  Potrzeby pokarmowe = 24kg N/t x 5t                         Potrzeby pokarmowe jęczmienia ozimego=120kg N/ha Dawka azotu= (120 x 0.66)-30 kg N/ha =79,2-30 = 49,2 kg N/ha

Dawka saletry amonowej: 100 kg saletry amonowej 34% N - 34kg N                                                                                                      X kg saletry amonowej - 49,2kg N                                                                                               X =144,7 kg saletry amonowej/ha

 

B. Żyto ozime                                                                                                                                 Potrzeby pokarmowe = 20kg N/t x 4t                         Potrzeby pokarmowe żyta ozimego=80kg N/ha                            Dawka azotu= (80 x 0.66)-30 kg N/ha =52,8-30 = 22,8 kg N/ha

Dawka saletry amonowej: 100 kg saletry amonowej 34% N - 34kg N                                                                                                      X kg saletry amonowej - 22,8kg N                                                                                               X =67 kg saletry amonowej/ha

 

C. Pszenica ozima                                                                                                                            Potrzeby pokarmowe = 30kg N/t x 6t                         Potrzeby pokarmowe pszenicy ozimej=180kg N/ha                                  Dawka azotu= (180 x 0.5)-30 kg N/ha =90-30 = 60 N/ha

Dawka saletry amonowej: 100 kg saletry amonowej 34% N - 34kg N                                                                                                      X kg saletry amonowej - 60kg N                                                                                      X =176 kg saletry amonowej/ha

 

D. Pszenżyto ozime                                                                                                                                     Potrzeby pokarmowe = 25kg N/t x 6t                        Potrzeby pokarmowe pszenżyta ozimego=150kg N/ha                                 Dawka azotu= (150 x 0.66)-30 kg N/ha =99-30 = 69 N/ha

Dawka saletry amonowej: 100 kg saletry amonowej 34% N - 34kg N                                                                                                      X kg saletry amonowej - 69kg N                                                                                      X =203 kg saletry amonowej/ha

Zwykle po zimie w glebie panuje duża wilgotność i nawozy azotowe w formie amonowej są łatwo i szybko pobierane przez rośliny. Jednak zdarzają się lata gdy gleba wiosną jest niewystarczająco wilgotna wtedy lepsze jest zastosowanie nawozów w formie saletrzanej.

 

Dla portalu cenyrolnicze.pl:

mgr inż. Mariusz Kowalski

Katedra Agronomii

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu