Siejesz wcześnie? Wysiej mniej!

Niska temperatura powietrza w ostatnim czasie sprawiła, że wielu rolników postanowiło przyspieszyć tegoroczne siewy.

Wszystko to z obawy przed szybkim nadejściem jesieni. Najbardziej wrażliwe na zbyt krótką wegetację jesienią są żyto ozime i jęczmień, a wszystko to wynika z ich biologii wzrostu. Te zboża efektywnie krzewią się jesienią i do wykształcenia prawidłowego systemu korzeniowego potrzebują po prostu wystarczająco długiego okresu czasu np. żyto do prawidłowego wzrostu potrzebuje od 60 do 80 dni wzrostu podczas wegetacji jesiennej.

Przyspieszając termin siewu powinniśmy pamiętać o zmniejszeniu obsady roślin na powierzchni pola. Wynika to z trzech prostych przyczyn. Po pierwsze z przyczyny fizjologicznej. Rośliny wysiane wcześniej lepiej się krzewią. Po drugie rośliny wysiane wcześniej są silniejsze, a tym samym mniej wrażliwe na różnego rodzaju sytuacje stresowe. Po trzecie szkoda ziarna siewnego, które swoje zawsze kosztuje.         

Bardzo ważna przy planowaniu przyszłych zasiewów jest jakość materiału siewnego. Szczególną uwagę należy zwracać na informacje umieszczone na etykiecie. Najważniejsze dla rolnika jest siła kiełkowania. To na jak najwyższym poziomie tego parametru powinno rolnikowi zależeć najbardziej. Szkoda pieniędzy na materiał o niskiej energii kiełkowania. Kolejnym bardzo ważnym parametrem umieszczanym na etykiecie jest masa tysiąca nasion. Zależy ona od predyspozycji odmianowych ale i również od warunków w jakich dane zboże rosło. Teoretycznie powinno nam zależeć na najwyższej masie tysiąca ziaren, ale praktycznie im niższa masa tysiąca tym mniejszą ilość ziarna potrzebujemy do siewu. W 50 kg worku jest więcej nasion o niższej masie tysiąca nasion, niż o wyższej masie tysiąca nasion. A ilość wysiewu opieramy o masę tysiąca ziaren, obsadę i zdolność kiełkowania. Często zdarza się teraz na etykietach zamienne stosowanie terminów energia kiełkowania lub siła kiełkowania. Siła kiełkowania to nic innego jak zdolność kiełkowania tylko, że mierzona w krótszym okresie czasu.                                                                                                                                  

Jeżeli do wysiewu używamy własnego materiału siewnego to powinniśmy szczególną uwagę zwrócić na jego jakość. Po pierwsze powinniśmy zobaczyć na jakim poziomie nasze ziarno kiełkuje. Bardzo ważny parametr dla każdego ziarna, jednak szczególnie ważny dla pszenżyta. Często zdarza się, że kiełkuje ono poniżej 80%. Takiego ziarna pod żadnym pozorem nie wysiewajmy. Po drugie powinniśmy własny materiał siewny dobrze doczyścić, tak aby był wolny od nasion chwastów i połówek ziarniaków i innych zanieczyszczeń. Po trzecie doczyszczone ziarno powinniśmy zaprawić. Własne dobrze kiełkujące, czyste i zaprawione ziarno często niczym nie odbiega od tego pochodzącego z zakupu.                          

Pisząc o normie wysiewu warto wspomnieć o jeszcze jednym aspekcie. Otóż u naszych zachodnich sąsiadów zboża zaleca się siać rzadziej. Zalecenia te są prawdziwe dla tam panujących warunków klimatycznych. Pamiętajmy, że u nas zimy są mroźniejsze, wymaga to od rolnika doboru odmian wysoce mrozoodpornych i zwiększenia norm wysiewu w porównaniu do rolników z krajów zachodnich. Uważajmy przy doborze odmian z poza naszego kraju. Przy wyborze odmiany warto zapoznać się z jej charakterystyką. Informacji można również szukać na stronach internetowych COBORU.

Tabela 1. Optymalne terminy siewu zbóż ozimych dla wybranych części kraju.

 

Tabela 2. Zalecane obsady zbóż w zależności od terminu siewu [Szt./m²]

Gatunek zboża	Termin siewu
	Siew wczesny	Siew optymalny	Siew opóźniony
Pszenica ozima	300-380	380-400	400-450
Pszenżyto ozime	300-350	350-380	380-420
Żyto ozime	230-280	280-320	320-360
Jęczmień ozimy	300-320	320-360	360-380

 

Przydatne wzory do obliczenia normy wysiewu

Norma wysiewu [kg/ha]     =	Obsada roślin [rośliny/m2] x Masa tysiąca ziaren [g]
	Wartość użytkowa [%]

Wartość użytkowa [%] =	Czystość ziarna [%] x Zdolność kiełkowania [%]
	100

 

 

Gdy kupujemy materiał siewny zakładamy, że jest on w 100% czysty dlatego w miejsce wartości użytkowej w wzorze na normę wysiewu podstawiamy tylko zdolność kiełkowania.

 

Dla portalu cenyrolnicze.pl:

 

mgr inż. Mariusz Kowalski

Katedra Agronomii

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu