Czas najwyższy na skracanie zbóż

14 kwiecień 2015 08:17

Redakcja

Na większości pól oziminy są gęste i intensywnie rosnące. Wyjątkiem są plantacje pszenic i pszenżyt znajdujące się u rolników, którzy wysiali niezaprawiony materiał siewny lub wysiane przez nich odmiany były mniej odporne na mróz.

Na zdrowych plantacjach zboża są w fazie BBCH 31 lub w ciągu kilku ciepłych dni będą w niej. Faza BBCH 31 jest to moment, gdy pierwsze kolanko znajduje się na wysokości 1 cm nad węzłem krzewienia. Po tegorocznej ciepłej zimie podstawy źdźbeł są nadmiernie wybiegnięte (cienkie, słabe, delikatne), przy założeniu, że chcemy osiągnąć wysokie plony, przy wysokich dawkach azotu źdźbła będą jeszcze słabsze. Jeżeli nie chcemy, żeby przed zbiorem rośliny nam wyległy już teraz pomyślmy o zabiegu, może niekoniecznie jako o zabiegu skracającym, ale wzmacniającym dolne części źdźbła. W tym roku wyleganie może być poważnym problemem. A nikt nie chce tracić czasu na młócenie powalonego łanu, szkoda paliwa i nerwów.

Mówiąc o regulacji wysokości łanu należy zacząć od tego kiedy nie wolno tego robić, bo może to przynieść więcej szkody niż pożytku. Nie należy stosować środków do skracania tak zwanych retardantów gdy:

a) Panuje zbyt niska temperatura lub zbyt wysoka. Większość retardantów bardzo słabo działa w temperaturach poniżej 10 ºC. Teoretycznie dobre działanie powyżej 5 ºC wykazuje chlorek mepikwatu i proheksadion wapnia. Preparat który łączy te dwie substancje aktywne oprócz działania w niskich temperaturach nie jest wrażliwy na niedobór światła-słońca.

b) Zastosowano zbyt niskie nawożenie azotowe. Gdy dawki azotu nie przekraczają 100 kg N w czystym składniku nie ma potrzeby stosowania retardantów.

c) Przed wykonaniem zabiegów herbicydowych. Wykonanie skracania przed opryskiem na chwasty sprawia, że uprawiane zboża są coraz bardziej tłumione przez chwasty, a chwasty są coraz większe i trudniejsze do zwalczenia.

d) Panuje pochmurna pogoda, lub rośliny są mokre. Większość substancji aktywnych to fitohormony, do aktywacji (zadziałania) potrzebują światła. Stosowane w pochmurne dni ich działanie będzie słabsze.

e) Rośliny znajdują się w fazie, gdy drugie kolanko jest 2-3cm nad pierwszym aż do fazy liścia flagowego. Można w ten sposób pozbawić górne części zawiązującego się kłosa możliwości kwitnienia. Tak jak zastosowane w niewłaściwej fazie retardanty działają wszelkiego rodzaju sytuacje stresowe w tym okresie np. długotrwałe susze lub późnowiosenne stosowanie herbicydów.

Substancji aktywnych działających na zboża skracająco nie ma zbyt wielu. Są to 4 grupy. Najwcześniej można zastosować chlorek mepikwatu+proheksadion bo nie są to substancje wrażliwe na niska temperaturę. We wczesnych fazach rozwojowych dobrze działa również chlorek chloromekwatu, jednak powinien być stosowany, gdy temperatura przekroczy 8ºC. Ta substancja może razem ze źdźbłem skracać korzenie. Bardzo dobrą substancją skracającą źdźbło zbóż jest trineksapak etylu. Jego główną zaletą jest bardzo dobre działanie. Im genetycznie wyższe są rośliny, tym większy jest efekt skrócenia i pogrubienia. Dodatkowo nie skraca przy tym korzeni. Jeżeli chodzi o etefon to dzięki niemu uzyskuje się bardzo dobry efekt skracania, szczególnie żyta. Można go stosować najpóźniej i dodatkowo przyśpiesza dojrzewanie. Każda substancja aktywna retardantów charakteryzuje się tym, że hamuje tylko i wyłącznie wzrost tkanek które rosną. Pamiętajmy, że rośliny która uzyskała już maksymalny swój wzrost, wykształciła wszystkie kolanka itp. nie ma możliwości w żaden sposób skrócić. Skracając zboża na długość równocześnie powodujemy wykształcenie w nich grubszych źdźbeł. Przykładowe retardanty stosowane powszechnie przy skracaniu zbóż zawiera tabela 1.

Tabela 1. Przykładowe retardanty używane przy skracaniu zbóż i ich orientacyjny koszt zastosowania.

Substancja czynna	Nazwa handlowa	Dawka[l/ha]	Orientacyjny koszt [zł/ha]
Chlorek mepikwatu+proheksadion wapnia	Medax Top 350 SC	0,8-1,25	72-112
Chlorek chloromekwatu	Stabilan 750 SL	1,2-2	18-30
Trineksapak etylu	Moddus 250 EC	0,3-0,6	70-140
Etefon	Cerone 480 SL	0,75-1,5	50-100