Ważne dokarmianie dolistne zbóż

Osiągnięcie wysokich plonów zbóż jest możliwe tylko dzięki zrównoważonemu nawożeniu. Coraz wyższe dawki azotu są coraz mniej efektywne, gdy niedostarczany wraz z nimi innych makro i mikroskładników. Przy zaspokojeniu potrzeb roślin pod względem azotu, fosforu, potasu, wapnia, magnezu i siarki przy właściwym pH gleby uzyskanie wysokich plonów przy odpowiednich opadach nie jest problemem. Jednak walcząc o plon 6 ton i więcej coraz większego znaczenia nabierają mikroelementy.                                                                    

Przed zajęciem się mikroskładnikami warto powiedzieć kilka słów o podstawowych makroskładnikach takich jak azot, fosfor, potas, siarka i magnez, czy wapń. W jakim celu stosuje się nawozy dolistne zawierające tę składniki? Otóż nie chodzi tu bezpośrednio o nawożenie bo roślina po to ma korzeń żeby nim pobierała składniki odżywcze, ale o zmotywowanie rośliny do pobrania tych składników z gleby po okresach sytuacji stresowych lub w okresach intensywnego wzrostu. Fioletowe po mrozach (po okresach niskich temperatur) rośliny potraktowane nawozem dolistnym zawierającym fosfor szybciej wracają do kondycji. Inaczej ma się sytuacja jeżeli chodzi o azot. Tutaj mogą być dwie główne przyczyny objawów jego braku na roślinach. Pierwsza niedobór tego składnika w glebie ponieważ zastosowano go za mało, a druga niedobór składnika odpowiedzialnego za jego wykorzystanie czyli siarki. Dlatego po zimie ważne jest uzupełnienie niedoborów zarówno siarki jak i azotu. Bardzo dobrze sprawdza się do tego saletrosan. Nawóz ten oprócz azotu zawiera w swoim składzie siarkę. Prewencyjnie niedobory siarki można likwidować poprzez zastosowanie oprysku z siarczanu magnezu. Siarczan stosowany w postaci oprysku ma bardzo szybkie działanie w walce z niedoborami. Jest to także nawóz, który może zaspokoić przy odpowiednich dawkach zapotrzebowanie roślin na magnez. Może być on stosowany kilkukrotnie podczas wegetacji zbóż. Pierwszy termin wiosenny to faza krzewienia zbóż. Drugi to faza strzelania w źdźbło, a trzeci i ostatni to faza kłoszenia. Zalecane dawkowanie to ok. 5kg/100l wody siedmiowodnego siarczanu magnezu lub 3kg/100l wody jednowodnego siarczanu magnezu. Często razem z siarczanem w skład roztworu wchodzi mocznik i fungicydy. Mocznik w takim roztworze ma za zadanie większe uwodnienie fungicydu w roztworze, co poprawia wnikanie do wnętrza rośliny i jego działanie. Mocznik można stosować od 20 kg/100 l we wczesnych fazach rozwojowych zbóż, do 5 kg w momencie kłoszenia. Przekroczenie zalecanych dawek grozi poparzeniem roślin. Zawsze z mocznikiem warto razem stosować siarczan magnezu. Mocznik zwykle wzmaga działanie fungicydów co pozwala na obniżenie dawki. Jeżeli chodzi o dodatek mocznika do herbicydów należy robić to bardzo ostrożnie ponieważ mocznik wzmaga ich działanie. Najlepiej stosować się ściśle do zaleceń producenta środka ochrony roślin.                                                                            

Przejdźmy do nawożenia mikroelementami. Zacznijmy od tego, że gdy w gospodarstwie stosowany jest obornik to nawożenie mikroelementami powinno być ograniczone. Należy wtedy zadbać głównie o miedź. W zależności od uzyskiwanych plonów zaleca się nawożenie od 40 do 80 gram miedzi/ha. Gdy w gospodarstwie nie stosuje się obornika należy zwrócić szczególną uwagę na nawożenie mikroskładnikami. Na takich polach może zbożom brakować: cynku, miedzi, manganu molibdenu czy boru. Zapotrzebowanie na te składniki (tabela 1) można zaspokoić w postaci kompleksowych płynnych lub krystalicznych nawozów dolistnych lub samemu komponując mieszankę mikroelementową z pojedynczych pierwiastków. Jednak należy tu pamiętać, że nadmiar mikroelementów jest dla roślin toksyczny. Również pamiętajmy że, dostarczenie mikroelementów jest efektowne we wczesnych fazach rozwoju, najlepiej w momencie krzewienia czy strzelania w źdźbło. Później dodawanie do opryskiwacza nawozów dolistnych nie wpływa na wysokość plonów. Bardzo ważna jest forma nawozów dolistnych. Najlepiej działają te które są w postaci helatów.  

 

Tabela 1. Pobranie mikroelementów przez zboża [g/t ziarna]

Pierwiastek	Miedź	Cynk	Mangan	Bor	Molibden
Zboże
Pszenica	8,5	65	90	5	1
Pszenżyto	8,5	70	100	5	1
Żyto	8,5	80	110	5	1
Jęczmień	9,0	60	70	5	1
Owies	9,0	90	200	7	1

 

mgr inż. Mariusz Kowalski
Katedra Agronomii
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu