Czym zastąpić białko coraz droższej poekstrakcyjnej śruty sojowej?

30 czerwiec 2014 23:49

Redakcja

Problem deficytu białka roślinnego w całej Wspólnocie Europejskiej jest nadal aktualny.

Podejmowane są stale działania w celu jego redukcji. Obecnie w Polsce importowane jest ponad 77% białka paszowego, a jedynie ok. 23% to produkcja krajowa. W Polsce dzięki systemowi dopłat unijnych wzrosło zainteresowanie produkcją rodzimego źródła białka paszowego. W roku ubiegłym do 1 ha powierzchni upraw dopłacano 591,41zł, do materiału siewnego 160zł, a w ramach uzupełniającej płatności obszarowej 211,80, co daje łączną kwotę ponad 963zł. W sytuacji, gdy udział zbóż w strukturze zasiewów w Polsce wyniósł w roku 2012 już ponad 73%, wprowadzanie strączkowych do uprawy jest szczególnie wskazane. Jednak czy większa dostępność nasion na rynku poprawi ich atrakcyjność cenową oraz wpłynie na wykorzystanie w żywieniu zwierząt?

Aktualnie poekstrakcyjna śruta sojowa (PŚS) jest podstawowym składnikiem pasz pełnoporcjowych dla drobiu - brojlerów, niosek, indyków, drobiu wodnego oraz trzody chlewnej. PŚS może stanowić jedyną paszę białkową w żywieniu zwierząt monogastrycznych. Jest jednak kosztownym komponentem białkowym, dlatego w paszach dla zwierząt starszych z powodzeniem zastępuje się ją innymi komponentami, jak śruta rzepakowa, makuchy, nasiona roślin strączkowych czy oleistych oraz wywary- tabela 1 - podstawowy skład chemiczny. W ostatnich dniach (8 czerwca br.) cena tego surowca sięgnęła 2063zł/ tonęco plasuje śrutę sojową na pozycji lidera wzrostów cen wśród surowców paszowych. Dla porównania w tym czasie poekstrakcyjna sruta rzepakowa kosztowała niespełna 1020zł mniej za tonę. Najświeższe globalne prognozy produkcji soi przewidują w obecnym sezonie 6% wzrost podaży do 282,5 mln ton- i będzie to 16,1 mln ton więcej niż sezon wcześniej. Czy prognozy okażą się trafne i czy dzięki temu ceny tego surowca paszowego będą niższe? Czas pokaże.

Realizowany w Polsce od 2011 roku program wieloletni pt.: „Ulepszanie krajowych źródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzystania w paszach” ma za zadanie stworzenie warunków do zmniejszenia importu białka paszowego (poekstrakcyjna śruta sojowa) o ok. 50% w wyniku zwiększenia wartości biologicznej i użytkowej białka roślinnego pochodzącego z rodzimych surowców. Jeden z fragmentów programu badawczego dotyczącego żywienia zwierząt koncentruje się na krajowych źródłach białka takich jak: nasiona grubonasiennych roślin strączkowych (łubin, groch, bobik), produkty rzepakowe (śruta poekstrakcyjna i makuch) oraz wywary zbożowe. Doświadczenia wykonane w ramach projektu na rosnących świniach nie wykazały negatywnych skutków w wynikach produkcyjnych zwierząt (tabela 2) – udział pśs i/ lub kźbr w mieszance oraz wyniki produkcyjne).

Więcej informacji na ten temat na stronie http://bialkoroslinne.iung.pl/ oraz w jednostkach uczestniczących w programie

Tabela 1. Podstawowy skład chemiczny nasion roślin strączkowych i poekstrakcyjnej śruty sojowej

Składniki	J.m.	Poekstrakcyjna śruta sojowa	Łubin wąskolistny	Łubin żółty	Łubin biały	Groch siewny	Groch pastewny (peluszka)	Bobik
Sucha masa	% sm	89,6	87-90,8	88,0-92,7	88,9-90,3	85,3-90,4	85,1-86,2	88,0
Popiół surowy		6,2-6,3	3,4-3,9	4,1-4,7	3,9-4,8	2,8-3,2	2,8-3,2	3,7-3,8
Białko ogólne		40,0-49,0	31,2-36,9	39,0-44,4	34,1-35,0	22,2-27,8	20,8-25,3	26,0 -32,0
Włókno surowe		7,5-11,6	13,9-19,6	15,2-20,9	12,2-15,7	6,1-7,3	5,9-7,4	7,3-7,8
Tłuszcz surowy		3,0-5,0	5,3-7,0	4,5-6,4	9,9-11,9	1,0-1,4	1,1-1,3	1,3
Związki bezazotowe wyciągowe		30,3-34,5	36,7-43,1	26,0-32,4	35,6-36,9	61,6-66,4	64,4-67,9	48,9
Skrobia		-	-	-	-	43,9-47,6	40,0-47,7	38,2
Fosfor	g/kg sm	5,4	4,5-7,5	6,6-9,8	5,5-7,2	4,2-6,6	4,0-5,0	5,3
Wapń	g/kg sm	3,5	3,1-3,9	2,5-3,2	3,1-3,5	1,2-1,4	1,2-1,5	1,2

Tabela 2. Zastosowany komponent w mieszance oraz wyniki produkcyjne tuczników

Komponent	Grupa
Komponent	1	2	3	4	5
PSS	x				x
PSR		x	x	x	x
Groch		x		x
Łubin żółty		x		x
Łubin wąskolistny			x		x
Wyniki produkcyjne – 102 dni
Przyrost dzienny (g)	963	967	967	987	996
Wykorzystanie paszy (FCR) (kg)	3,04	3,07	3,02	3,02	2,96