Po serii tajemniczych zakażeń zjadliwym wirusem grypy ptaków H5N1 u kotów domowych w Polsce, podobne przypadki wykryto w Korei Południowej. Wirusa potwierdzono u kotów przebywających w schroniskach dla bezdomnych zwierząt. Dalsze dochodzenie ujawniło, że źródłem zakażenia mogła być skażona wirusem karma dla kotów. Czy podobnie było w Polsce?
Najnowsze przypadki z Korei Południowej
Wirus wysoce zjadliwej grypy ptaków budzi coraz większy niepokój wśród epidemiologów. W ostatnich latach wykrywa się go u różnych gatunków ssaków, co sugeruje mutacje pozwalające na zakażanie nowych gospodarzy. Zainteresowanie tym problemem wzrosło wraz z niedawną serią przypadków zakażeń wirusem H5N1 u kotów domowych w Polsce.
Zakażenie wirusem grypy ptaków potwierdzono u ponad 30 kotów domowych z 8 województw w Polsce. Wśród zakażonych zwierząt obserwowano nie tylko objawy z układu oddechowego, ale również objawy neurologiczne (np. paraliż, drgawki), które u części miały zejście śmiertelne. Okazuje się, że nie jest to wyłącznie lokalny problem.
W lipcu tego roku przypadki zakażenia wirusem grypy ptaków typu H5 potwierdzono wśród trzech kotów domowych w schroniskach dla bezdomnych zwierząt w Seulu, w Korei Południowej. Zwierzęta były wychudzone i miały ostre objawy ze strony układu oddechowego. Osoby, które miały bliski kontakt z kotami nie uległy zakażeniu. Nie ma obecnie żadnych dowodów wskazujących na to, aby koty mogły być źródłem patogenu dla człowieka. Służby weterynaryjne, zarówno w Polsce, jak i w Korei Południowej trzymają jednak rękę na pulsie i podjęły szereg środków w celu monitoringu wirusa i zapobiegnięcia kolejnym zakażeniom.
Jak koty zakaziły się wirusem?
Wirusy grypy ptaków, w tym typu H5N1, są szeroko rozpowszechnione na całym świecie wśród dzikiego ptactwa i drobiu domowego. Jeszcze nie znamy wszystkich dróg, jakimi może dojść do zakażenia patogenem u kotów domowych i innych ssaków. Najbardziej prawdopodobne, że koty mogą ulec zakażeniu przez bezpośredni kontakt z zakażonymi ptakami lub ich mięsem i innymi tkankami zawierającymi wirusa, lub przez przebywanie w skażonym wirusem środowisku.
Wśród zakażonych kotów z Polski większość mieszkała w pomieszczeniach z częściowym dostępem na zewnątrz (np. przez balkony lub tarasy), jednak niektóre były głównie kotami wychodzącymi. Infekcja mogła być wynikiem zjedzenia, lub po prostu bliskiego kontaktu z chorym ptakiem. Niektóre zakażone koty były karmione surowym drobiem lub częściami drobiu, nie ma jednak dowodów na to, aby produkty drobiowe sprzedawane na polskim rynku były skażone wirusem grypy ptaków.
Mimo wszystko nie określono jednoznacznie, co spowodowało serię zakażeń wirusem grypy ptaków u kotów w Polsce. Choroba nie wydaje się przenosić z kota na kota. Nie zgłoszono również żadnych objawów zakażenia u właścicieli kotów i innych osób mających z nimi kontakt.
Wirus prosto z puszki z karmą
Dochodzenie przeprowadzone w Korei Południowej wskazało tam na konkretne źródło zakażenia wirusem. W dniu dzisiejszym koreańskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności i Spraw Wsi poinformowało, że wirusa grypy ptaków typu H5 wykryto w komercyjnej karmie dla kotów. Natychmiast nakazało producentowi wycofanie i zniszczenie skażonych produktów.
Zagrożenie to wykryto po badaniach przeprowadzonych w schronisku, w którym jeden z kotów zachorował na grypę ptaków. Analiza karmy stosowanej w placówce ujawniła w niej obecność wirusa grypy ptaków typu H5. Czy szczep wirusa obecny w karmie jest wysoce zjadliwy, okaże się za ok. 2 dni, po kolejnych testach laboratoryjnych.
W wyniku dalszego dochodzenia okazało się, że producent skażonej karmy, Nature's Raw, nie przeprowadził odpowiednich procedur przetwarzania surowców pochodzenia zwierzęcego. Firma pominęła proces sterylizacji z powodu awarii sprzętu. Sterylizacja polega na poddawaniu surowców działaniu wysokiej temperatury, która niszczy wszelkie patogeny, w tym również i wirusa grypy ptaków, które potencjalnie mogą się znajdować w mięsie i innych tkankach drobiu.
„Firma nie przestrzegała w pełni niezbędnych kroków w zakresie sterylizacji w trakcie wytwarzania produktów od 25 maja. Rząd nakazał firmie zaprzestanie produkcji i sprzedaży produktów oraz wycofanie ich i zniszczenie” – poinformowało Ministerstwo Rolnictwa, Żywności i Spraw Wsi Korei Południowej.
W związku ze sprawą rząd zadecydował o przeprowadzeniu kontroli u wszystkich producentów karm dla zwierząt wykorzystujących mięso drobiowe. Być może podobne badania powinno się przeprowadzić również w Polsce. Jednym z zaleceń w profilaktyce zakażeń wirusem grypy ptaków u kotów jest unikanie karmienia surowym mięsem drobiowym. Komercyjne karmy suche i mokre powinny pozostawać w pełni bezpieczną, godną zaufania opcją.
Czy wirus zagraża ludziom?
Badania genetyczne wirusa wyizolowanego od kotów w Polsce wykazały, że jest on bardzo podobny do wirusów krążących ostatnio u dzikiego ptactwa i drobiu w Polsce. Wykryto w nim zmiany genetyczne, które są związane z większą zdolnością do zakażania organizmów ssaków i wywoływania cięższych objawów choroby. Jednak nie ma żadnych zmian, które sugerowałyby, że wirus ten przystosował się do łatwego zakażania komórek ludzi. Obecnie nie uważa się więc, aby stanowił zagrożenie dla człowieka.
Według oficjalnego raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ryzyko zakażenia wirusem H5N1 od kotów ocenia się jako bardzo niskie. Ze względu jednak na to, że wciąż nie zostały poznane szczegóły sytuacji, w tym konkretne źródło zakażenia u kotów, opinia ta może ulec zmianie.
Zakażenia wirusem grypy ptaków u ssaków wciąż uważa się za sporadyczne, chociaż obecny sezon wydaje się w nie obfitować. Przykładowo w samych Stanach Zjednoczonych od stycznia 2022 roku zakażenia wirusem wykryto u licznych lisów, fok, skunksów i wydr. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj: Nowa pandemia może wykluć się w USA oraz tutaj: Rekordowa liczba ognisk ptasiej grypy w Europie. Polska zagrożona.
Źródła dostępne u autorki
