Po zatwierdzeniu przez Radę w Brukseli w kwietniu nowej unijnej dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych (IED), dyrektywa ta weszła w życie 4 sierpnia 2024 r. Zmieniona dyrektywa włączy w zakres dyrektywy większą liczbę gospodarstw hodowlanych. Państwa członkowskie mają czas do 1 lipca 2026 r. na dostosowanie swojego ustawodawstwa krajowego do zmienionej dyrektywy. Wg niemieckiego stowarzyszenia ISN, będzie to oznaczać koniec produkcji dla firm rodzinnych posiadających małe i średnie stada świń.
Zmieniona dyrektywa IED ustanawia próg 350 jednostek hodowlanych (LVE) w przypadku hodowli trzody chlewnej. Wyjątki dotyczą ekstensywnych metod uprawy lub rolnictwa ekologicznego. 380 GVE przeznaczone jest dla gospodarstw mieszanych z hodowlą trzody chlewnej i drobiu. Nowe regulacje będą jednak obowiązywać rolników dopiero od 2030 roku. Wtedy nowe wymogi emisyjne będą wprowadzane stopniowo.
Należy jednak zauważyć, że klucz obliczeniowy GVE nie jest jednolity. Zwłaszcza w przypadku świń wartości przeliczeniowe stosowane w Niemczech przez Radę Nadzorczą ds. Technologii i Budownictwa w Rolnictwie (KTBL) są znacznie niższe. Na przykład Urząd Statystyczny UE (Eurostat) wycenia wszystkie świnie – z wyjątkiem macior i prosiąt o wadze poniżej 20 kg – na 0,3 GVE każda. Oznacza to, że górna granica, od której gospodarstwa nie podlegają dyrektywie IED, wynosi 1166 tuczników, zgodnie z limitem 350 GVE. Tymczasem powszechnie stosowany w Niemczech klucz KTBL przewiduje jedynie 0,13 GVE dla tuczników w przedziale wagowym od 25 kg do 115 kg. W systemie niemieckim próg dla tucznika liczącego około 2692 świń byłby ponad dwukrotnie wyższy.
Władze Brukseli oczekują, że ustawa zmniejszy emisję zanieczyszczeń, takich jak drobny pył, dwutlenek siarki i tlenek azotu nawet o 40 proc. do 2050 r. Do 31 grudnia 2026 r. Komisja zbada, czy konieczne jest dalsze uregulowanie emisji z hodowli zwierząt gospodarskich, w tym bydła, oraz wprowadzenie klauzuli wzajemności, aby zapewnić, że producenci spoza UE będą spełniać podobne wymogi do przepisów UE w przypadku eksportu do UE. W 2028 r. (a następnie co pięć lat) Komisja dokona przeglądu i oceny wdrożenia dyrektywy, biorąc pod uwagę przyszłe technologie.
- Zmieniona dyrektywa jest gorzkim i drastycznym ciosem dla hodowców trzody chlewnej. Zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa będą musiały stawić czoła bardziej rygorystycznym przepisom dotyczącym emisji. W połączeniu z limitem GVE, unijny klucz obliczeniowy GVE prowadzi do drastycznego zmniejszenia progów wielkości przedsiębiorstw, powyżej których obowiązują bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące emisji. Ogromne koszty środków redukcji emisji są po prostu nieopłacalne ekonomicznie, szczególnie w przypadku przedsiębiorstw rodzinnych. Nawet bez tego nowego rozporządzenia wielu hodowców trzody chlewnej nie wie, jak dotrzymać wymagań i terminów TA-Luft. Teraz będzie wiele firm, które zostaną bezpośrednio dotknięte. Ponownie podkręca się prawo regulacyjne. Będzie to oznaczać koniec, szczególnie dla firm rodzinnych posiadających małe i średnie stada świń – czytamy w publikacji stowarzyszenia niemieckich hodowców świń ISN.
Źródło: ISN
