Przejście na emeryturę rolniczą bez konieczności przekazywania ziemi? Tak, ale zapłać sobie składkę KRUS

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zawiera m.in. zapisy pozwalające na przejście na emeryturę bez konieczności przekazywania ziemi, ale w takim przypadku rolnik-emeryt jest zobowiązany do dalszego opłacania pełnej składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Nowelizacja zawiera także rozwiązania z zakresu rehabilitacji rolników-emerytów oraz zapis dopuszczający wypłacanie wyższej emerytury dla osób opłacających wyższe składki emerytalne.

 

25 lutego br. przewodnicząca NSZZ RI „Solidarność” Teresa Hałas przekazała opinię Związku do projektu. NSZZ RI „Solidarność” pozytywnie ocenił rozwiązania z zakresu rehabilitacji dla rolników-emerytów oraz rozwiązania polegające na przyznaniu praw do dalszego podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników na zasadzie dobrowolności, osobom do tej pory wykluczanym z ubezpieczenia społecznego rolników ze względu na pobieranie: stypendiów, staży, odbywaniu służby niezawodowej żołnierzy lub służby zastępczej. Są to rozwiązania oczekiwane i postulowane od wielu lat przez Związek.

 

W kwestii zasad przejścia na emeryturę bez konieczności przekazywania ziemi zawartej w przedmiotowej nowelizacji, NSZZ RI „Solidarność” zajął stanowisko negatywne. - NSZZ RI „Solidarność” z przykrością stwierdza, że przedstawiona nowelizacja nie realizuje niestety wieloletniego postulatu Związku dotyczącego bezwarunkowego przejścia na emeryturę rolniczą bez konieczności przekazywania ziemi (zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej) oraz postulatu wcześniejszych emerytur rolniczych. Nie uwzględnia więc przedkładanego wielokrotnie premierowi Mateuszowi Morawieckiemu, rządowi oraz premierowi osobiście projektów ustaw tj: projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników a także projektu ustawy o zmianie ustawy o rentach strukturalnych w rolnictwie oraz ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie z przedstawioną przez rząd do konsultacji nowelizacją i uzasadnieniem do ustawy, warunkiem przejścia na emeryturę rolniczą bez konieczności przekazywania ziemi jest konieczność dalszego opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Zdaniem NSZZ RI „Solidarność” nakładanie jakichkolwiek dodatkowych warunków na rolników chcących przejść na emeryturę bez przekazywania ziemi rolniczej stanowi naruszenie prawa własności, o którym mowa w art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto rolnik, który uzyskał wiek ustawowo usankcjonowany jako wiek emerytalny oraz wymagane okresy składkowe, nie powinien dalej opłacać składek, chyba że na zasadzie dobrowolności, aby podwyższyć sobie część składkową emerytury, a tym samym spowodować wyższe świadczenie do wypłaty. Związek uważa, że przejście na emeryturę rolniczą połączone z prawem do zachowania swojej własności nie powinno być obłożone żadnymi dodatkowymi warunkami. Zatem posiadanie gospodarstwa, gruntów rolnych nie powinno stanowić przeszkody dla osoby w ustawowym wieku emerytalnym z wypłaconymi w minimalnym obowiązującym zakresie lat ubezpieczeniowych. Dlatego też powyższa nowelizacja powinna zawierać przede wszystkim zapisy o wykreśleniu  z obowiązującej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2021, poz. 266, 1535,1621)  art. 19 ust. 2 pkt. 3 oraz art. 28.” – napisała w stanowisku przewodnicząca NSZZ RI „Solidarność” Teresa Hałas.

 

W przekazanej do projektu ustawy opinii, mając na uwadze zgłaszane wcześniej postulaty Związek wskazał także na zasadność wprowadzenia następujących rozwiązań: możliwość dobrowolnego pełnego ubezpieczenia w KRUS rolnikom tzw. „dwuzawodowcom” (posiadającym gospodarstwo a ubezpieczonym w ZUS), wprowadzenie tzw. ułamkowych emerytur z KRUS (umożliwiających otrzymanie odrębnego świadczenia emerytalnego z KRUS) a także zmianę sposobu waloryzacji emerytur rolniczych i powrót do rozwiązań sprzed 1 marca 2017 roku, zapewniającym i waloryzację w oparciu o aktualną emeryturę podstawową. Zdaniem Związku obecne funkcjonujące w tym zakresie przepisy powodują znacznie wolniejszą waloryzację emerytur rolniczych w stosunku do waloryzacji w systemie powszechnym.

 

Związek przypomina, że w obecnie przepisy o ubezpieczeniu społecznym uzależniają m.in. wypłatę emerytury rolniczej w pełnej wysokości (tzn. zarówno części składkowej jak i uzupełniającej świadczenia) od zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, które może nastąpić poprzez wyzbycie się posiadania tego gospodarstwa w sposób trwały poprzez przeniesienie własności bądź w sposób okresowy na podstawie umowy dzierżawy zawartej na co najmniej 10 lat.

 

Solidarność RI zaznacza, że sprawa braku konieczności przekazywania ziemi w zamian za emeryturę rolniczą jest od wielu lat jednym z kluczowych postulatów Związku jako jednego z współtwórców i orędowników wprowadzenia systemu rolniczych ubezpieczeń społecznych i utworzenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.