Wyobrażacie sobie, że istnieje święto ustanowione na cześć powracających z oceanu do swoich terenów lęgowych ptaków? Takie są właśnie początki powstania Światowego Dnia Pingwina, obchodzonego corocznie 25 kwietnia.
Pingwiny są tak fascynujące, że stały się nawet elementem pop-kultury. – Niestety, sam widziałem zaledwie trzy gatunki, spośród 18 występujących na świecie, ale przyznam, że to ptaki które robią wrażenie. Dla ornitologa zwykle zafascynowanego lotem, pingwiny wskazują na inne ptasie oblicze. Lot zdecydowanie nie jest ich mocną stroną, za to rekompensują to świetnym pływaniem, czasami spędzając w wodzie aż trzy czwarte swojego życia – podkreśla prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. – Wszystkie gatunki są czarno-białe, czasami z kolorowymi – żółtymi, pomarańczowymi i czerwonymi dodatkami, zawsze bardzo eleganckie, choć na lądzie poruszające się nieco nieporadnie. Warto wiedzieć, że nie wszystkie pingwiny lubią zimno, bo przecież znamy gatunek z południowej Afryki, a nawet tropikalnych wysp Galapagos – uzupełnia poznański zoolog. – Bez dwóch zdań najwspanialszą ich cechą jest zdolność długiego pływania i sposób wyskakiwania z wody.
- Tak, zdolności pływackie to rzecz, której możemy pingwinom pozazdrościć – mówi Marta Nowak, studentka zootechniki UP w Poznaniu, trenująca pływanie i przypatrująca się zdolnościom pingwinów. Chyba sporo moglibyśmy się od tych ptaków nauczyć i rzeczywiście trenerzy pływania podpatrują niektóre rozwiązania natury. W przypadku pingwinów to zresztą nie tylko sama zdolność szybkiego pływania, ale i rekordy w nurkowaniu – do 22 minut pod wodą i bez aparatu tlenowego, to wynik, który naprawdę robi wrażenie. - Zresztą, jeśli popatrzymy na rekordy w pływaniu wg FINA - Światowej Federacji Pływackiej, to tylko na krótkich dystansach, nawet najlepsi pływacy mogą porównywać się z pingwinami – zauważa Marta Nowak. – Zdecydowanie ludzkie zdolności bledną na dłuższych dystansach i w zimnej wodzie. Pingwiny pod wodą płyną cztery razy szybciej od pływackich rekordzistów.
- Życie pingwinów kształtowały miliony (tak, bo najstarsze kopalne pingwiny pochodzą sprzed 60 milionów lat!) lat ewolucji, a nic tak dobrze nie rozwiązuje problemów jak ciągła konfrontacja z przeciwnościami losu. Pingwiny muszą przecież rosnąć i rozmnażać się, a do tego potrzebny jest pokarm, który musza złowić w wodzie – dodają Nowak i Tryjanowski. Adaptacji do życia w wodzie pingwiny wykazują całkiem sporo. Pingwiny mają bardzo dużo tłuszczu, a tłuszcz jak wiadomo unosi się na wodzie. Dodatkowo zapewnia ciepło. Wyporność to tylko jedna strona medalu, bo do nurkowania potrzeba obciążenia i pingwiny je posiadają - to relatywnie grube i ciężkie kości, umożliwiające nurkowanie nawet na kilkaset metrów. Ich ciało jest opływowe, co zmniejsza opór wody, ponadto posiadają krótkie i silne kończyny działające niczym wspaniałe wiosła.
- Jeśli popatrzymy na zdolności pingwinów, to rzeczywiście rekordy pływackie człowieka bledną. Natomiast sam proces treningu nie może wyglądać tak, że po wyjściu na ląd pływak stawałby się nieco nieporadny – zauważa Marta Nowak. W sporcie, chodzi też o pewną równomierną koordynacje różnych części ciała i prace nad całościowym rozwojem organizmu. – To oznacza, że musimy pójść na pewne kompromisy i my ludzie nigdy nie będziemy tak doskonałymi pływakami, zwłaszcza na długie dystanse i w ziemnej wodzie. - Brr – na samą myśl robi mi się zimno – śmieje się prof. Tryjanowski – Chociaż to kolejnym dowód na to, że zawsze warto podglądać rozwiązania natury, a te wykazywane przez pingwiny sprawdzają się doskonale w pewnych specyficznych warunkach. Gdy jednak chcemy poznać inne, to musimy podnieść oczy znad wody i spojrzeć w przestworza, ptaki zawsze są wspaniałe i maja naprawdę kapitalne przystosowania do różnych warunków życiowych – podsumowuje prof. Tryjanowski. – A pingwiny cóż, maja jeszcze jedną zaletę. Na lądzie są niepłochliwe, pozwalają się oglądać i podziwiać. Wyglądają jakby naprawdę nas ludzi lubiły.
Jak ryba w wodzie – pingwin białobrewy. Fot. Beata Ostachowicz
