USD -
3.8317
EUR -
4.2779
GBP -
5.0961
DKK -
0.5735
Australijskie warany osiągające długość do 1,5 metra chronią owce: przed pasożytniczymi owadami i chorobami, które przenoszą. Błyskawicznie usuwają padlinę z otoczenia, nawet w upalnym słońcu, dzięki czemu zapobiegają rozwojowi larw szkodników.
Nieznany bohater z Australii
Wśród bezkresnych australijskich pustkowi, gdzie wysokie temperatury i surowe warunki są normą, pewne zwierzęta odgrywają nieocenioną rolę w ochronie owiec przed groźnymi chorobami przenoszonymi przez muchy. Mowa tu o olbrzymich jaszczurkach, waranach z gatunku Varanus rosenbergi, znanych również jako goany. Jak wykazały najnowsze badania, zwalczają populacje pasożytnicznych owadów, a tym samym zmniejszają ryzyko infekcji w stadach owiec.
Owce w Australii są masowo atakowane przez muchówki, które składają jaja na ciałach zwierząt, czasami na ich futrze lub wełnie, lecz również w otwartych ranach. Po wykluciu, larwy muchówek zaczynają żywić się skórą gospodarza, co może prowadzić do poważnych infekcji. Muchówki mogą dodatkowo przenosić w ten sposób liczne choroby zakaźne.
Owce są szczególnie wrażliwe na muchówki. Każdego roku, z powodu konieczności leczenia owiec, wysokiej ich śmiertelności, spadku płodności, jak również uszkadzania skór i wełny, australijski przemysł owczarski notuje setki miliony dolarów strat.
Warany na ratunek owcom
Warany z gatunku Varanus rosenbergi, osiągają długość ciała do 1,5 metra. Są dużymi, szybkimi i wytrzymałymi drapieżnikami i padlinożercami. Najnowsze badania opublikowane w "Ecology and Evolution" sugerują, że pomagają one znacząco w ochronie owiec przed muchówkami, przez usuwanie padliny ze środowiska.
Padlina jest miejscem masowego namnażania się muchówek, które następnie mogą atakować owce na pobliskich fermach. Stwierdzono, że warany błyskawicznie usuwają padłe zwierzęta z otoczenia, nie dając owadom szans na rozwój. Są w tym na dodatek znacznie bardziej skuteczne od kotów i lisów – inwazyjnych gatunków, które do Australii zostały zawleczone przez człowieka.
Tom Jameson, biolog ochrony przyrody z Uniwersytetu Cambridge, oraz jego zespół postanowili zbadać korzyści płynące z padlinożerstwa waranów na obszarze Południowej Australii. Badania polegały na obserwowaniu aktywności zwierząt wokół zwłok szczurów, które celowo podrzucono w różnych lokalizacjach na pustynnych obszarach. Naukowcy stworzyli tam „stacje karmienia”, gdzie dokumentowali, jakie gatunki interesują się padliną i jak szybko ją usuwają.
Stacje karmienia były dostosowane dla różnych padlinożerców. W jednym typie stacji zwłoki były naturalnie układane na ziemi, i dostęp do niego miał każdy padlinożerca. Na innej stacji zwłoki przywiązano do kabla w tunelu z siatki drucianej, dzięki czemu były dostępne tylko dla jaszczurek i węży. W jeszcze innej padłego szczura umieszczono na platformie o wysokości 2 metrów, dla ptaków. W ostatnim typie stacji zwłoki wkładano do klatki z siatki drucianej na ziemi, do której mogły się dostać jedynie owady i inne małe bezkręgowce.
Ochrona jaszczurek dla ochrony owiec
Kamery umieszczone przy stacjach karmienia rejestrowały aktywność różnych padlinożerców przez kilka dni. Analiza nagrań wykazała, że rodzime kruki były najczęstszymi gośćmi przy szczątkach szczurów, ale to warany były zdecydowanie najbardziej aktywnymi padlinożercami. Skutecznie konkurowały z gatunkami inwazyjnymi, były od nich szybsze w znajdowaniu zwłok i rozprawianiu się z padliną.
Wyniki badań wykazały, że na obszarach, gdzie koty i listy były niemal nieobecne, aktywność waranów była jeszcze wyższa. "Było to miłe zaskoczenie, które pokazało, jak wartościowe mogą być rodzime gatunki w ekosystemie," powiedział Jameson. Podkreśla to, że jaszczurki należy chronić również z czysto ekonomicznego punktu widzenia.
W świetle tych odkryć, warany mogą okazać się cennym sojusznikiem w walce z muszycą owiec w Australii. Przywrócenie tych rodzimych padlinożerców może przynieść korzyści nie tylko dla ekosystemu, ale także dla przemysłu owczarskiego. Pomagają utrzymać środowisko w czystości i zapobiegają rozprzestrzenianiu się owadów i chorób zakaźnych na zwierzęta gospodarskie.
Badacze sugerują, że reintrodukowanie waranów w regionach, gdzie wyginęły, mogłoby pomóc w redukcji populacji muchówek. "Mamy nadzieję, że to badanie rozpocznie dyskusję na temat roli gadów jako padlinożerców w utrzymaniu zdrowych ekosystemów," powiedział Jameson.
Następnym krokiem w badaniach ma być monitorowanie aktywności padlinożerców wokół "prawdziwych padlin", takich jak zwłoki kangurów, oraz sprawdzenie, czy duże gady faktycznie żyją na tych samych obszarach, gdzie naturalnie występują szczątki danych gatunków. Ostatecznie, lepsze zrozumienie roli waranów i innych dużych gadów w ekosystemach może przyczynić się do bardziej efektywnego zarządzania środowiskiem i ochrony zdrowia zwierząt gospodarskich.
Źródło: Paul Asman and Jill Lenoble / CC BY 2.0 / Wikimedia Commons
Źródło:
Science
Poglądowy obrazek we wstępie: DALL-E
