Praca rolnika jest niezwykle wymagająca i czasochłonna. Od wczesnych godzin porannych po późne wieczory, rolnicy zajmują się swoimi gospodarstwami, często bez przerw i odpoczynku. Jak pokazuje badanie przeprowadzone wśród szkockich rolników, mimo świadomości znaczenia odpoczynku, wielu z nich rzadko znajduje czas na oderwanie się od obowiązków. Problem ten nie jest jednak tylko lokalny – dotyczy rolników na całym świecie.
Odpoczynek: luksus czy konieczność?
Badanie przeprowadzone niedawno podczas szkockich targów rolniczych ujawniło, że 43% rolników bierze jedynie od 2 do 5 dni wolnych w ciągu całego roku. To niewielka liczba, biorąc pod uwagę, jak bardzo fizycznie i psychicznie wyczerpująca może być ich praca. Kluczowym czynnikiem powstrzymującym rolników przed wzięciem dłuższego urlopu jest lęk przed zostawieniem gospodarstwa w cudzych rękach.
Aż 41% respondentów wskazało, że obawiają się o stan farmy podczas swojej nieobecności. Co więcej, mniej niż połowa badanych (47%) ma zaufanie do osób zastępujących ich podczas nieobecności. Wielu z nich wskazało, że nie mają w otoczeniu pracowników, którzy mogliby w pełni przejąć opiekę nad zwierzętami i gospodarstwem.
Badanie pokazało jednak, że rolnicy są świadomi tego problemu. Większość z nich zdaje sobie sprawę z tego, że odpoczynek może przynieść wiele korzyści. Aż 93% badanych zgodziło się, że przerwy od pracy mogą poprawić ich samopoczucie oraz produktywność. Co więcej, 37% uczestników badania zadeklarowało, że w ciągu ostatniego roku udało im się wziąć przynajmniej tygodniowy urlop.
Odpoczynek a korzyści dla zdrowia
Rolnicy, podobnie jak inne osoby pracujące w fizycznie wymagających zawodach, są narażeni na różnego rodzaju dolegliwości zdrowotne, takie jak bóle pleców czy przewlekłe zmęczenie. Problemem może być również przeciążenie psychiczne.
Stres związany z nieustanną odpowiedzialnością za gospodarstwo może prowadzić do wypalenia zawodowego oraz problemów z koncentracją i podejmowaniem decyzji. Eksperci podkreślają, że przerwy od pracy mogą znacząco wpłynąć na poprawę zdrowia fizycznego i psychicznego. Już nawet kilka dni urlopu, najlepiej w innym otoczeniu, może znacznie obniżyć poziom stresu i pomóc zregenerować siły.
Poza tym, odpoczynek to nie tylko szansa na regenerację sił fizycznych, ale również na zadbanie o relacje rodzinne oraz spojrzenie na biznes z nowej perspektywy. Jak wskazują pomysłodawcy badania przeprowadzonego w Szkocji, przerwa od codziennych obowiązków daje rolnikom możliwość "odświeżenia" umysłu, co może przełożyć się na lepsze decyzje biznesowe i zwiększoną efektywność po powrocie do pracy.
Urlop to wyzwanie logistyczne
Jednym z głównych powodów, dla których rolnicy tak rzadko biorą wolne, jest presja związana z ciągłym nadzorem nad gospodarstwem. Niezależnie od pory roku każdego dnia mają do wykonania dziesiątki obowiązków. W przeciwieństwie do wielu innych zawodów, rolnictwo nie daje możliwości "zamknięcia biura" na kilka dni.
Co więcej, wielu rolników prowadzi swoje gospodarstwa samodzielnie lub z pomocą zaledwie kilku osób. Brak kogoś, kto mógłby zastąpić ich w pracy, sprawia, że każda nieobecność staje się wyzwaniem logistycznym. Konieczność znalezienia kogoś, kto przejmie codzienne obowiązki, często wydaje się zbyt trudna do zorganizowania.
Odpoczynek kluczowy dla satysfakcji z pracy
Odpoczynek kluczowy dla satysfakcji z pracyZnaczenie odpoczynku w wymagającej pracy rolników podkreślają również inne badania. W niedawno opublikowanej analizie, w której wykorzystano dane zebrane z ponad tysiąca gospodarstw rolnych z dziewięciu krajów Unii Europejskiej, sprawdzono, jakie czynniki wpływają na samopoczucie i satysfakcję zawodową rolników.
Wyniki wskazują, że jednym z kluczowych czynników wpływających na zadowolenie rolników z ich pracy jest liczba dni wolnych od pracy wzięta w ciągu roku. Rolnicy, którzy mają więcej wolnych dni i urlopów, wykazują wyższy poziom satysfakcji z pracy. Z drugiej strony, dłuższy czas pracy w tygodniu sprawia, że rolnicy mają problem z zachowaniem równowagi między pracą a życiem prywatnym, co negatywnie odbija się na ich samopoczuciu.
Poza odpoczynkiem, na poziom satysfakcji z pracy wpływają również dochody gospodarstwa, co nie jest może zbyt odkrywcze. Badanie pokazało ponadto, że na zadowolenie rolników z pracy i życia ogółem w dużym stopniu wpływa zaangażowanie w lokalne społeczności. Rolnicy, którzy częściej uczestniczą w różnych lokalnych wydarzeniach i inicjatywach mają więcej satysfakcji z wykonywanego zawodu.
Na marginesie warto wspomnieć inny ciekawy wniosek z badania. Wykazano w nim, że kontakt z doradcami rolniczymi i korzystanie ze źródeł informacji o europejskiej Wspólnej Polityce Rolnej miały negatywny wpływ na zadowolenie z pracy rolników. Może to jednak po prostu sugerować, że po porady częściej sięgają właśnie ci rolnicy, którzy są mniej zadowoleni ze swojej pracy.
Cytowane badania:
Herrera Sabillon, Beatriz, Maria Gerster‐Bentaya, and Andrea Knierim. "Measuring farmers' well‐being: Influence of farm‐level factors on satisfaction with work and quality of life." Journal of Agricultural Economics 73.2 (2022): 452-471.
rsabi.org.uk
