Sezon wegetacyjny rozpoczął się na dobre. Mamy już w końcu kalendarzową wiosnę. Możemy cieszyć się rozwojem roślin uprawnych, jednak warto zdawać sobie sprawę z zagrożeń jakie niosą za sobą fitopatogeny: choroby, szkodniki, chwasty. Te „zwykłe” i popularne są powszechnie znane, a przez to regularnie i umiejętnie zwalczane. Co jeśli przytrafi się na naszym polu, w sadzie obiekt kwarantannowy?
W dzisiejszym artykule chciałabym się skupić na kwarantannie roślin uprawnych i sadowniczych.
Czym jest kwarantanna roślin?
O wprowadzeniu pojęcia kwarantanny roślin w Polsce mówi się od 1889 r. Natomiast inne działania kwarantannowe datowane są już dużo wcześniej. Dla większości osób pojęcie kwarantanny oznacza izolację przestrzenną chorych zwierząt, bądź roślin. Ale co dokładnie znaczy to pojęcie?
Według Encyklopedii PWN - kwarantanna roślin to jedna z metod ochrony roślin, mająca na celu uniemożliwienie rozprzestrzeniania się agrofagów na tereny dotychczas od nich wolne.
W Polsce posiadamy jednostkę państwową odpowiedzialną m.in. za działania kwarantannowe. Jest to Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Służba ta działa w naszym kraju już od czasów przedwojennych. Przeszła wiele zmian strukturalnych i organizacyjnych.
Wracając do tematu samej definicji kwarantanny roślin, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin doprecyzowuje to pojęcie:
- Kwarantanna - urzędowe zatrzymanie obiektów objętych przepisami w celu przeprowadzenia obserwacji i prac badawczych albo w celu poddania ich dalszym lustracjom, badaniom laboratoryjnym i/lub zabiegom.
- Kwarantanna po wwozie/wprowadzeniu - kwarantanna nałożona na przesyłkę po wwozie lub wprowadzeniu.
- Kwarantanna pośrednia - kwarantanna w państwie innym niż państwo pochodzenia lub przeznaczenia.
- Kwarantanna roślin - wszelkie działania mające na celu niedopuszczenie do zawleczenia/wwozu/wprowadzenia i/lub rozprzestrzenienia się organizmów kwarantannowych albo zapewniające ich urzędowe zwalczanie.
Kwarantanna - kłopot i zagrożenie dla rolnika
Kwarantanna roślin to dodatkowe przepisy, które rolnicy, sadownicy, szkółkarze muszą respektować. Przepisy które wyszczególniają listę agrofagów kwarantannowych. Są wśród nich gatunki chwastów oraz chorób i szkodników roślin zwalczanych „z urzędu”.Lista znajduję się tutaj - kliknij.
Jednak samo zapoznanie się z zamieszczonymi na niej gatunkami, z pewnością dla większości osób stanowi problem, gdyż wszystkie nazwy (i tak nieznanych powszechnie) organizmów znajdują się w języku łacińskim.
Dużym problemem jest potencjalne rozpoznanie tych często niewidocznych gołym okiem (np. bakterie, nicienie) agrofagów. Państwowej Inspekcji pomagają w tym dobrze rozwinięte laboratoria, gdzie można rozpoznać szkodniki i choroby we wszystkich stadiach rozwojowych.
Wystąpienie kwarantannowego agrofaga w uprawie jest realnym zagrożeniem z pierwszego oczywistego powodu – samych strat, które powoduje szkodnik, drugiego – działań podjętych przez służby państwowe. Czasem zupełnie nieświadomie możemy pozbyć się uprawy, bądź jej znacznej części, po wizycie inspektora przeprowadzającego lustrację polową. W przypadku podejrzenia i rozpoznania patogena (lub statystycznie) inspektor pobiera próbkę materiału np. roślinnego, glebowego, owada, a laboratorium potwierdza, czy jest to obiekt kwarantannowy. W przypadku pozytywnej identyfikacji, następuje tzw. zwalczanie z urzędu, czyli np. przymusowe wycięcie zarażonych chorobą drzew w sadzie, a często większego obszaru sadu. Podobnie ma się z materiałem magazynowym. Jeden szkodnik kwarantannowy może stać się powodem do utylizacji całej partii np. nasion.
Ostatnio mówi się o zaostrzeniu przepisów kwarantannowych przez Unię Europejską.
Kwarantanna z pewnością stanowi konieczność. Była, jest i będzie. Szczerze martwi mnie jednak bezradność polegająca na niemożliwości (nieumiejętności) poradzenie sobie z rozprzestrzenianiem niektórych patogenów w naszym kraju, trwająca przez długie, długie lata.,
Źródła:
http://piorin.gov.pl/zdrowie-roslin/paszportowanie-roslin/
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kwarantanna-roslin;3929583.html
http://charmed.pl/kwarantanna-roslin/
