USD -
3.8249
EUR -
4.2693
GBP -
5.0728
DKK -
0.5723
Mokra i stosunkowo zimna wiosna opóźnia prace na polu. Na dużej części terenów rolnicy nadal czekają z wysiewem nawozów. Problem stanowią zastoiska wodne i ryzyko "utonięcia" ciągnikiem na polu. Tam, gdzie nie udało sie zasiać ozimin lub na stanowiskach przeznaczonych do likwidacji z powodu wymraznięć natłok prac wiosennych jest tym bardziej duży. Rolnicy planujący zasiać w tym roku buraki cukrowe niepewnie śledzą kolejne prognozy pogody zastanawiając się, kiedy wyruszyć w pole z siewnikiem.
Przede wszystkim wschody
Podstawą do osiągnięcia wysokich plonów buraka jest jego optymalny siew i osiągnięcie właściwej obsady na metrze kwadratowym. Termin siewu buraków cukrowych jest różny w zależności od rejonu Polski. Najwcześniej, bo już od końca marca i na początku kwietnia zasiewy wykonywać mogą rolnicy z południowo-zachodniej części kraju. W pierwszej połowie kwietnia siewy przypadają w Polsce centralnej, a najpóźniej - od połowy do końca kwietnia, w rejonach północno-wschodniej Polski. Są to jednak terminy orientacyjne i w zależności od warunków atmosferycznych w danym roku mogą występować przesunięcia o +/- 1,5 - 2 tygodni.
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na podjęcie decyzji o siewie buraka cukrowego powinna być temperatura i wilgotność gleby. Minimalna temperatura potrzebna dla kiełkowania nasion buraka to 3 st. C. Wraz ze wzrostem temperatury gleby skraca sie czas oczekiwania na pojawienie się roślin na powierzchni gleby. Dlatego siew zaleca sie wykonać w glebę o temperaturze min. 5 st. C i wilgotności 12-16%, co w dużej mierze przyczynia sie do szybkich i wyrównanych wschodów buraków.
Im szybciej tym lepiej
Do uzyskania zadowalających plonów burak potrzebuje minimum 180 dni wegetacji licząc od wschodów. Oznacza to, że im wcześniej wykonany siew - przy optymalnych warunkach atmosferycznych - tym większych plonów można się spodziewać. Kluczowe jest tutaj również optymalne przygotowanie gleby przed siewem. Burak nie lubi zbyt zwięzłej i zagęszczonej gleby. Dlatego siewu nie powinno wykonywać się w zbyt wilgotną glebę. Grozi to zasklepieniem się powierzchni gruntu, co znacznie utrudnia "przebicie" się siewek z ziemi. (Efekt taki na glebach gliniastych mogą również powodować ulewne deszcze tuż po siewie.) Należy zatem prowadzić taką uprawę, by po mokrej wiośnie, tak jak w tym roku, przyśpieszyć przesuszanie gleby. Trzeba jednak pamiętać, że otoczkowane nasiona buraka potrzebują stosunkowo więcej wilgoci do rozpuszczenia otoczki i skiełkowania. Zatem przy suchej wiośnie należy przede wszystkim przerwać parowanie wody z gleby.
Dobre doprawienie gleby przed siewem i odpowiednia technika siewu mają duży wpływ na szybkość wschodów. Zatem nie tylko termin siewu ale przede wszystkim tempo wschodów decyduje o potencjale plonotwórczym plantacji. Wraz ze wschodem roślina rozpoczyna wegetację - im wcześniej ten proces nastąpi tym wcześniej rośliny wchodzą w fazę rozrostu korzenia zapasowego i mają więcej czasu na zbudowanie plonu. Czynnikiem, który może opóźnić pojawienie się liścieni nad powierzchnią gleby jest głębokość siewu.
Siew buraka należy przeprowadzić na głębokości do 2 cm. Błędy techniczne w tym zakresie i zbyt głębokie umiejscowienie nasion w glebie skutkuje opóźnieniem wschodów nawet do kilkunastu dni. W konsekwencji obserwuje się nierównomierne wschody, różnice w wielkości młodych siewek buraka a nawet spadek obsady roślin. Optymalna obsada buraków na 1 ha powinna wynosić 80 - 100 tyś. roślin. Obsada poniżej 50 tyś. roślin na 1 ha stanowi wskazanie do przesiania plantacji.
Uważaj na wiosenne przymrozki
Burak cukrowy w początkowej fazie wzrostu jest szczególnie wrażliwy na spadki temperatury. Najbardziej wrażliwe na przymrozki są siewki tuż po wschodach - kiedy efektywność fotosyntezy z małych liścieni jest jeszcze niewielka. Wraz z rozwojem młodych roślin ich tolerancja na przymrozki jest większa. Wykazano, że niższe temperatury w czasie kiełkowania nasion mogą powodować większą odporność siewek na przymrozki. Najgroźniejsze są zatem gwałtowne spadki temperatury po okresie względnie ciepłej pogody (Podlaski i in., 2018).
Planując termin siewu należy zatem kierować się przede wszystkim aktualnymi warunkami klimatycznymi i przebiegiem pogody. Optymalne warunki do wschodów i wzrostu roślin w początkowych fazach są podstawą do oczekiwania zadowalających plonów. Trzeba pamiętać, że błędów wynikających z opóźnionych wschodów nie nadrobimy w przyszłości opóźnieniem zbiorów.
