USD -
3.8249
EUR -
4.2693
GBP -
5.0728
DKK -
0.5723
Cukrownie rozpoczęły już dystrybuowanie zamówionych nasion buraka cukrowego. Wkrótce więc, pierwsi rolnicy rozpoczną siewy tej rośliny. Bardzo wczesny siew to jednak ogromne ryzyko, bo choć można sporo zyskać, to przy niekorzystnych warunkach równie wiele można stracić. Czym więc kierować się przy siewie buraka cukrowego?
Termin siewu jest najważniejszym, beznakładowym czynnikiem decydującym o plonie. Nie znaczy to absolutnie, że buraki trzeba wysiewać tak szybko jak tylko można wjechać na pole. Optymalny termin siewu zależy przede wszystkim od temperatury gleby i perspektywie jej utrzymania. Ciepła i wilgotna gleba sprzyja błyskawicznemu kiełkowaniu. W ten sposób ryzyko wypadnięcia roślin przez gnicie zbyt długo wschodzących siewek znacznie maleje. Siew w optymalnych warunkach to lepszy wigor młodych roślin i sprawniejsze radzenie sobie z czynnikami stresowymi. W momencie siewu buraka cukrowego, gleba powinna być ogrzana do minimum 6°C na głębokości 5 cm. Temperatura ta powinna być mierzona przed południem, aby wskazania odpowiadały rzeczywistej ciepłocie gleby, a nie chwilowym ogrzaniu przez promienie słoneczne. Należy zdawać sobie sprawę, że przyspieszenie terminu siewu na przykład o 7 dni, nie spowoduje przyspieszenia wschodów o taki sam okres. Jeśli pogoda będzie sprzyjała, to pojawią się nad powierzchnią szybciej o ok. 1-2 dni. Ryzykujemy jednak przerzedzone wschody lub ich całkowity brak, gdy pogoda ulegnie załamaniu i nasiona spędzą w glebie zbyt dużo czasu w warunkach nieodpowiednich do kiełkowania. Warto brać pod uwagę także wilgotność gleby. W latach mokrych termin siewu zwykle jest późniejszy, przez dłuższe ogrzewanie się wilgotnej gleby. Dlatego jeśli wody nie brakuje, nie powinniśmy się spieszyć z zasiewami, nawet gdyby miały się opóźnić o kilka dni od optymalnych terminów dla regionu. Najważniejsza jest temperatura gleby. Jeśli chodzi o przymrozki, to najbardziej wrażliwe są na nie siewki tuż po wykiełkowaniu. W takim stadium mogą przetrwać krótkotrwały przymrozek do -3°C. Niższe spadki temperatury w tej fazie mogą spowodować śmierć roślin. Burak nabiera odporności na spadki temperatury wraz ze wzrostem. Gdy roślina wytworzy już pierwszą parę liści właściwych, to bez problemu przetrwa przymrozki do -8°C.
Fot.1. Buraki najbardziej są narażone na niekorzystne działanie mrozu we wczesnych fazach rozwojowych.
Do kiedy można przesiewać buraki?
Młodym roślinom buraka zagrażają nie tylko niskie temperatury. Występujące obfite opady deszczu zaklepujące glebę, a następnie ostre słońce prowadzi do zaskorupienia gleby i uniemożliwia wydostanie się roślin na powierzchnię. To jeden z najczęstszych powodów prowadzących do braku wschodów i konieczności przesiania plantacji. Innym powodem stają się coraz częstsze zamiecie piaskowe, podczas których rozpędzone ziarna piasku ścinają rośliny. Po stwierdzeniu, że obsada na plantacji jest zbyt niska dla uzyskania dobrego plonu należy jak najszybciej podjąć decyzję o przesianiu plantacji. Średnio w Polsce jest to możliwe do początku maja, ale ważne jest, aby rośliny miały co najmniej 160 dni wegetacji. W przypadku przesiewanych plantacji, przy dość dobrym uwilgotnieniu gleby i temperaturze gleby ok. 16-20°C wschody pojawią się po 5-7 dniach. Dla porównania, we wczesnych terminach siewu, gdy temperatura gleby wynosi 4-7°C wschody pojawiają się dopiero po ok. 20 dniach. Głębokość, na którą należy wysiewać nasiona buraków to 2-3 cm na glebach ciężkich i maksymalnie 4 cm na glebach lekkich. Głębszy siew na lżejszych stanowiskach wynika ze szczuplejszych zapasów wody, z których może korzystać nasiono. W przypadku konieczności dokonania powtórnego siewu warto uzgodnić z cukrownią późniejsze odbiory surowca.
Burak to roślina dwuletnia
Bardzo często zapominamy o naturze buraka cukrowego. Botanicznie jest to roślina dwuletnia, która w pierwszym roku uprawy tworzy rozetę liściową i korzeń spichrzowy, a w drugim roku pęd kwiatostanowy i nasiona. Niekiedy ten cykl rozwojowy zostaje zaburzony przez zbyt długą ekspozycję na niskie temperatury w pierwszym roku uprawy. Wówczas na plantacji pojawiają się dobrze znane rolnikom pośpiechy. Są to rośliny, które już w pierwszym roku uprawy, zamiast rozwijać korzeń spichrzowy, przechodzą do rozwoju generatywnego. To zjawisko potęgują bardzo wczesne siewy, a następnie zimna wiosna. Jest to bardzo niekorzystne zjawisko, bo oprócz niższego plonu korzeni, możemy zachwaścić sobie pole burakochwastami, wyłączając pole z uprawy buraków na wiele lat. Jeszcze groźniejszą sytuacją będzie, jeśli przytrafi się to w burakach prowadzonych w technologii Convisio Smart. Te odmiany są odporne na herbicydy z grupy sulfonylomoczników, stosowanych także np. w uprawie zbóż i kukurydzy. W ten sposób, możemy mieć problem z zwalczeniem niechcianych roślin także w innych uprawach.
Fot.2. Pośpiechy szkodzą nie tylko plantacji buraków, ale mogą stanowić źródło zachwaszczenia dla innych upraw.
Nawozy pod buraka jak najszybciej
Odmiennie od siewu, z wysiewem nawozów trzeba się spieszyć. Jeśli pole pod buraki ma niską zasobność w potas, jego część powinna zostać wysiana na pole już jesienią. Powodem jest duża zawartość chloru w soli potasowej, który szkodzi burakom. Pozostała dawka nawozów fosforowo-potasowych powinna zostać wysiana wiosną tak szybko jak tylko można. Nierozpuszczony nawóz to nawóz niedziałający. Jeżeli nawożenie azotowe opieramy na moczniku, wówczas jego wysiew powinien nastąpić 10-14 dni przez siewem nasion, ponieważ w początkowej fazie rozkładu ma on niekorzystny wpływ na zdolność kiełkowania nasion. Pozostałe nawozy azotowe można wysiać krótko przed siewem, lecz dobrze wymieszać je z glebą. Intensywne pobieranie azotu przez buraki rozpoczyna się dopiero pod koniec czerwca, więc nie ma obaw, że nawozy azotowe zastosowane tuż przed siewem nie będą dostępne dla roślin.
