Choć przy obecnym stanie uwilgotnienia nikt o tym nie myśli, jednak szybszy start wegetacji to ryzyko wcześniejszej suszy. Tym bardziej przy rekordowo ciepłym lutym i podobnym prognozom na pierwszą połowę marca. Tam, gdzie wjazd ciągnika nie zniszczy gleby należy jak najszybciej wykonać uprawę i siew roślin strączkowych, jęczmienia, owsa i pszenicy. Wczesny siew to wyższy plon.
Ten rok rozpoczyna się jak każdy inny w rolnictwie, czyli zupełnie inaczej. Jeszcze w styczniu mierzyliśmy się ze srogimi mrozami, tymczasem luty bił rekordy ciepła. Wkraczając w marzec również nie należy go lekceważyć i traktować spokojnie, bowiem woda, której jest obecnie pod dostatkiem, a niekiedy zbyt dużo może szybko uciec. Na szczególną uwagę zasługują gleby lżejsze, gdzie już teraz często występują warunki do uprawy i siewu. Wobec anomalii pogodowych jakie występują, w tym roku należy zapomnieć o optymalnych terminach siewu, ponieważ optymalne warunki do siewu – przynajmniej temperaturowe występują już teraz. O odpowiednich warunkach do siewu decyduje temperatura gleby. Wymagania cieplne zasiewów jarych nie są wysokie. Zboża rozpoczynają kiełkowanie już w temperaturze 2-3°C, a bobowate grubonasienne według różnych źródeł od 0 do 4°C. Oczywiście im cieplejsza gleba tym proces kiełkowania przebiega sprawniej, jednak, jeśli nie są zapowiadane mrozy, które przemroziłyby glebę do głębokości siewu, nie trzeba czekać z siewem. Rośliny strączkowe potrzebują więcej czasu i wody - najpierw do spęcznienia nasion, po którym następuje dopiero kiełkowanie. Ze zbóż największe wymagania wilgotnościowe podczas wschodów ma owies. Ze względu na obecność łuski potrzebuje więcej czasu i wody, aby pojawił się kiełek.
Fot. 1. Obecnie przeszkodą w rozpoczęciu siewów może stanowić tylko nadmiar wody w glebie.
Wczesny siew = wyższy plon
Wczesny siew to dłuższa wegetacja i szansa na wyższy plon. Wynika to przede wszystkim z możliwości skorzystania z większej ilości wody w glebie oraz budowie bardziej rozwiniętego systemu korzeniowego. Rozbudowie korzeni sprzyja chłód, wówczas roślina nie buduje szybko masy liściowej, a rozwija przede wszystkim części podziemne. To wszystko ma znaczenie w późniejszym etapie wegetacji, gdy warunki wilgotnościowe nie są już komfortowe i o kondycji roślin decyduje zasięg wcześniej zbudowanego systemu korzeniowego, zdolnego do pobierania wody z głębszych warstw gleby.
Nie zniszcz gleby
Konieczność jak najszybszego siewu nie powinna się jednak odbywać kosztem zniszczenia struktury gleby. Ingerencja ciężkimi maszynami w zbyt wilgotną glebę może doprowadzić do jej zmazywania i zbytniego zagęszczenia, co po jej przeschnięciu doprowadzi do powstania bariery dla korzeni, lub problemów ze wschodami. Jeśli obecnie warunki do siewu są jeszcze nieodpowiednie, ale nie utrudniają wjazdu ciągnika z lżejszymi maszynami, wówczas można rozważyć delikatne wzruszenie gleby na głębokość siewu, aby umożliwić szybsze jej przeschnięcie. Ziemia przed siewem powinna się delikatnie kruszyć i nie sprawiać wrażenia zbytniej lepkości. Zboża we wczesnych terminach siewu powinno się wysiewać na około 2-3 cm, bobik na głębokość 8-10 cm, groch na 4-6 cm, a łubiny na ok 4 cm.
Fot. 2. Należy zadbać, aby uprawa i siew nie zniszczyły struktury gleby przez jej nadmierną wilgotność.
Czy przymrozek nie uszkodzi wcześnie sianych roślin jarych?
Gatunki jare, zarówno zboża jak i strączkowe nie są wrażliwe na delikatne przymrozki. Zboża jare takie jak pszenica, jęczmień, owies a także mniej popularne pszenżyto i żyto znoszą chwilowe spadki temperatur nawet do -6°C. Z gatunków strączkowych najbardziej odpornym na przymrozki jest bobik – wytrzymuje nawet do -9°C. Nieco słabsze przymrozki, do ok. -5°C znoszą groch i łubiny.
Ważna faza rozwojowa
Na mrozoodporność bardzo duży wpływ ma faza roślin, w której spadki temperatur nastąpią. Wszystkie rośliny są bardziej odporne na przymrozki we wczesnych stadiach rozwoju. Zboża największą szansę na przeżycie przy silnych przymrozkach mają w fazie do 3 liści. Strączki bardzo dobrze radzą sobie z dużymi spadkami temperatury poniżej zera do fazy 2-3 liści właściwych. Dlatego decydując się na siew należy brać pod uwagę szybkość wschodów i tempo wzrostu. Bobik, który sieje się głęboko i długo czeka na wschody można siać szybko bez obawy o przemarznięcie wiosną, Natomiast łubin, który sieje się płytko, a wchody pojawiają się szybko należy wysiewać nieco później, aby uniknąć zaawansowanych faz rozwojowych w czasie dużych przymrozków.
