Tylko w niewielu przypadkach w czasie zbiorów wykorzystywane są pełne możliwości kombajnów. Wydajność młocki można zwiększyć stosując na przykład szeroki zespół żniwny oraz wysokie cięcie.
Wg eksperta ds. zbiorów Andrei Feiffer wykorzystuje się przeciętnie jedynie 50 procent technicznych możliwości kombajnów. Za taki stan nie odpowiada w pierwszym rzędzie technika. Przyczyny leżą raczej w "miękkich" czynnikach, jak zróżnicowanie dojrzewania, wyszkolenie operatora pojazdu, logistyka. A z większej wydajności korzyści odnoszą nie tylko właściciele kombajnów i pracownicy kontraktowi. Również rolnicy, którzy nie posiadają własnych maszyn, czerpią korzyści, jeżeli zbiory odbywają się punktualnie i z mniejszymi stratami. Ekspert ds. zbiorów Andrea Feiffer wie, co jest ważne w trakcie zbiorów.
1. "Okno zbiorów" należy zaplanować już przy zasiewach
Wszystko dojrzewa w jednym czasie - w takim wypadku nawet najlepszy kombajnista sobie nie poradzi. Dzięki zróżnicowaniu dojrzewania można poszerzyć okno zbiorów. Już w momencie zasiewów mamy do dyspozycji kilka możliwości, którymi można żonglować:
- dobór odmian (ekstra wczesne i ekstra późne)
- stanowiska (nie jednocześnie późne odmiany na suchych stanowiskach i wczesne odmiany na świeższych parcelach)
- różne warianty terminów wysiewów (jeśli pozwala na to pogoda jesienią)
- sterowanie dojrzewaniem przez stosowanie środków grzybobójczych
- ocena ryzyka: Gdzie mam większe straty, co nadejdzie jako pierwsze?
Bez wątpienia zróżnicowanie dojrzewania wymaga dużych umiejętności rolniczych. A zła pogoda w czasie zbiorów będzie tak czy inaczej krzyżować plany. Mimo tego zróżnicowanie dojrzewania stanowi podstawę wydajnego plonu.
2. W razie konieczności pomóc roślinom w dojrzewaniu
Między innymi w przypadku jęczmienia, gdzie pojawia się przerost pszenicy, sensownym może okazać się oprysk pola Roundupem 10 dni przez zbiorem. Jednak ryzyko się zwiększa, jeśli termin plonu przesunie się ze względu na złą pogodę (np. obłamywanie kłosów).
3. Zwracać uwagę nie tylko na straty ziarna podczas młocki
Nie wystarczy skupić się tylko na stratach ziarna podczas młócenia. Straty spowodowane przez wytrząsacze / bębny młócące / zespoły czyszczące stanowią przeciętnie zaledwie 1 do 2 procent, natomiast łączne straty w plonie mogą przekroczyć dziesięć procent. Często mniejsze straty przy młóceniu okupowane są wyraźnie większymi stratami, np. w jakości. Te są jednak nie tak łatwe do zaobserwowania i oceny ilościowej. Istnieje 16 różnych źródeł, które dzielą się na trzy grupy
- Straty przed zbiorem: np. połamane kłosy, ubytki
- Straty w trakcie młócenia: np. połamane ziarno, pocięte kłosy, straty spowodowane przez bęben / wytrząsacz i zespół czyszczący
- Straty pożniwne: zanik, wysychanie
4. Mniej połamanego ziarna przy większych prędkościach
Rolnik chce ograniczyć straty spowodowane przez wytrząsacze (np. w bębnie) oraz zespoły czyszczące (maksymalnie 0,5 %) do minimum. Pracownik natomiast chce jechać szybciej i możliwie najpełniej wykorzystać możliwości kombajnu. Konflikty są nie do uniknięcia.
Co interesujące: W prawdzie straty spowodowane wytrząsaniem i czyszczeniem rosną wraz z większym wykorzystaniem możliwości zespołu młócącego, jednak udział połamanego ziarna wyraźnie spada. Powód: przy mniejszym wykorzystaniu możliwości urządzenia brak jest warstwy słomy w zespole młócącym. Ziarna, których ruch przyspieszany jest przez cepy bębna młócącego, obijają się mocniej o pręty klepiska młocarni i rozpadają się.
5. W latach krytycznych ciąć wyżej
Im mniej słomy dostaje się do maszyny, tym większa wydajność młócenia. Argumenty opowiadające się za wysokim koszeniem:
- zachowanie wilgotniejszej podstawy źdźbła
- można wcześniej zacząć i później przestać
- mniejsze zużycie diesla
- niższe koszty suszenia.
Przede wszystkim w trudnych latach, kiedy zboże musi być osuszane, można z kombajnu wyciągnąć od 20 do 50% większe osiągi. Wysokie koszenie nie oznacza cięcia kłosów. Należy ciąć na wysokości ok. 20 do maks. 30 cm wysokości. W tym zakresie pracuje automatyczna prowadnica wysokości zespołu żniwnego. Jest to ważne, ponieważ przy cięciu wysokim kombajn porusza się do 10 km/h.
6. Logistyka zwózki nie może być hamulcowym
Jeżeli pozwala na to gleba i koła pojazdów transportowych, opróżnianie w trakcie jazdy powinno być standardem. W porównaniu do opróżniania na obrzeżach pola gwarantuje to do 25 procent lepszą wydajność. Na większych powierzchniach na porządku dziennym jest dzisiaj pojazd przeładunkowy do dużych kombajnów.
7. Nie oszczędzać na szerokości zespołu żniwnego
Nie oszczędzaj na szerokości zespołu żniwnego. W zasadzie zespół żniwny nigdy nie jest za szeroki - zakładając, że pasuje do kombajnu i struktury powierzchni. W praktyce zespoły żniwne kombajnów są najczęściej za małe. Wiele argumentów przemawia za możliwie jak największą szerokością roboczą:
- Kombajn przy pełnym obciążeniu może jechać wolniej. To się opłaca, ponieważ w przypadku wielu kierowców, a przede wszystkim klientów, istnieje "psychologiczna" granica, która mówi, że nie wolno jechać szybciej niż 5 km/h - nawet, jeśli kombajn ma takie możliwości.
- Dzięki szerokiemu zespołowi żniwnemu można lepiej wykorzystać możliwości kombajnu i nie pędzić przez pole.
- Operator jest mniej eksploatowany, może lepiej dopilnować ustawień maszyny a opróżnianie w trakcie jazdy odbywa się mniej nerwowo.
8. Ponad 10 procent większe osiągi dzięki automatycznemu wspomaganiu układu kierowania
Większość kierowców musi mieć pewność: Na polu nie zostało ani jedno źdźbło. A więc lepiej jechać z nakładką - mimo, że to więcej kosztuje, niż pozostawić chociażby jeden kłos. Jeżeli kierowca pracuje z zespołem żniwnym o szerokości 7,60 m z nakładką średnio 45 cm, traci z wydajności całe sześć procent. Dokładne automatyczne kierowanie zwiększa zatem wydajność do sześciu procent prowadząc zespół żniwny dokładnie wzdłuż krawędzi łanu. Systemy optyczne skanują krawędź łanu i są korzystniejsze niż sterowane GPSem systemy jazdy równoległej.
Źródło: na podstawie agrarheute.de