Naukowcy przyjrzeli się wpływowi na zdrowie i wyniki produkcyjne drobiu powszechnie stosowanej w kuchni przyprawy – proszku z ostrej czerwonej papryki. Stwierdzono, że taki suplement może być skuteczny w zwalczaniu jelitowych infekcji bakteryjnych u ptaków, a także poprawiać u nich spożycie paszy, FCR i inne parametry związane z wydajnością produkcyjną. To jednak nie wszystkie korzyści oferowane przez paprykę.
Papryka chili kolejna na liście zastępczej
Narastająca oporność bakterii na antybiotyki, niebezpieczna z perspektywy zdrowia zwierząt i ludzi, powoduje, że coraz częściej w hodowli zwierząt odchodzi się od ich stosowania – dobrowolnie lub pod wpływem przepisów prawnych. Ich zaostrzenie czeka wkrótcę również i Polskę. Równocześnie poszukiwane są skuteczne i bezpieczne alternatywy do walki z infekcjami bakteryjnymi u zwierząt gospodarskich.
Zainteresowanie budzą te podpowiadane przez tradycyjną medycynę ludową i ziołolecznictwo, historyczne i współczesne, z różnych miejsc świata. Największe nadzieje budzą te substancje roślinne, które mogą zastąpić antybiotyki pod względem zwalczania bakterii oraz stymulowania przyrostów masy ciała oraz poprawiania FCR u zwierząt. Zaletą substancji pozyskiwanych z roślin jest dodatkowo brak niebezpiecznych pozostałości w mięsie i produktach odzwierzęcych po ich stosowaniu – co oznacza, że nie ma na nie karencji.
O wielu substancjach pozyskiwanych z roślin, które mogą mieć zastosowanie w leczeniu drobiu, nie tylko jeśli chodzi o infekcje bakteryjne, pisaliśmy niedawno tutaj: Roślinne substancje aktywne dla drobiu: które są skuteczne? W ostatnich badaniach naukowych przyjrzano się szczegółowo działaniu powszechnie stosowanej w kuchni przyprawy – proszku z ostrej czerwonej papryki chili, zwanej również lal mirch.
Papryczki chili zawierają w sobie duże ilości kapsaicyny, substancji odpowiedzialnej za pikantne doznania podczas ich spożywania – oraz za ich właściwości farmakologiczne. Stwierdzono, że kapsaicyna ma działanie przeciwutleniające (zapobiegające stresowi oksydacyjnemu komórek, który je niszczy), przeciwzapalne i przeciwnowotworowe (może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka). Czerwona papryka poza kapsaicyną zawiera inne cenne pod względem odżywczym substancje, takie jak karotenoidy, witamina C, E i A.
Co ma papryka do kurczaka?
Liczbe badania naukowe pokazały, że czerwona ostra papryka może być korzystnym funkcjonalnym dodatkiem paszowym dla drobiu. Stymuluje wydzielanie i aktywność trawiennych enzymów trzustkowych i jelitowych, a także wydzielanie kwasów tłuszczowych. Dodatkowo wspiera zdrowie błon śluzowych wyścielających przewód pokarmowy – również w żołądku. Odkryto, że drób nie posiada w żołądku receptorów dla kapsaicyny – oznacza to, że mogą spożywać znaczne większe ilości tej substancji od innych zwierząt, bez szkody dla zdrowia.
Stwierdzono, że proszek z czerwonej papryki poprawia u drobiu apetyt, spożycie paszy, strawność paszy, efektywność jej wykorzystania (lepszy FCR), co w konsekwencji przekłada się na mniejszą śmiertelność ptaków, ich większą masę ciała i preferowane cechy tuszy.
Odnośnie parametrów produkcyjnych drobiu, w przykładowych, poszczególnych badaniach zaobserwowano, że przy dodatku proszku z papryki chilii:
- w dawce 100 mg/kg obserwowano poprawę FCR u kurcząt brojlerów o 3,2%
- w dawce 1g/kg apetyt i spożycie paszy kurcząt brojlerów były wyższe
- w dawce 0,1% diety kurcząt brojlerów ich FCR i tempo wzrostu nieznacznie się poprawiały
- w dawce 1,5 g/kg i 3 g/kg przyrosty masy ciała u brojlerów były wyższe w porównaniu z ptakami otrzymującymi stymulator wzrostu w postaci oksytetracykliny (antybiotyku)
- w dawce stanowiącej 0,5%, 0,75% i 1% obserwowano większe przyrosty masy ciała u kurcząt brojlerów
- w dawce stanowiącej 0,1%, 0,2% i 0,3% diety kurcząt brojlerów notowano wyższą średnią końcową masę ciała
- w dawce stanowiącej 0,5%, 1% i 1,5% diety kurcząt brojlerów notowano wyższą średnią końcową masę ciała
- w dawce stanowiącej 1% diety kur niosek ich spożycie paszy wzrosło o 9,5%
- w dawce stanowiącej 3% diety kur niosek ich spożycie paszy wzrosło o 8%
W innym eksperymencie stwierdzono, że pisklęta brojlerów karmione paszą z dodatkiem 1%, 1,5% lub 2% czerwonej ostrej papryki miały znacznie większą masę ciała i niższą śmiertelność w porównaniu do grupy kontrolnej, która otrzymywała suplement z kozieradki. Podobne badania wykazały mniejszą śmiertelność w grupie kurcząt brojlerów, które otrzymywały proszek z papryki chili w dawce 0,1 g/kg paszy.
W niektórych badaniach, w których stosowano niskie dawki proszku z czerwonej papryki (poniżej 2%), nie odnotowano jednak poprawy parametrów produkcyjnych drobiu. Takie sprzeczne wyniki mogą być spowodowane wpływem diet podstawowych, czy różną zawartością substancji aktywnych w papryce.
Skuteczna wobec bakterii jelitowych
Naukowcy stwierdzili, że ostra czerwona papryka, ze względu na zawartą w niej kapsaicynę, która w organizmie zwierząt przetwarzana jest na inne, pochodne substancje, działa bakteriobójczo i bakteriostatycznie na szerokie spektrum bakterii.
Włączenie do diety kurcząt brojlerów proszku z papryki chili w dawkach 0,5%, 1% i 2% paszy ograniczyło w ich jelitach wzrost Gram-ujemnych bakterii chorobotwórczych E. coli, oraz innych szkodliwych dla zdrowia ptaków członków z rodziny Enterobacteriaceae. Ponadto stwierdzono, że suplementacja papryki znacząco hamowała wzrost Gram-dodatnich pałeczek kwasu mlekowego. Wyniki te potwierdzono w kilku badaniach.
Dodatkowo - pośrednio - działanie ostrej papryki zwalczające szkodliwe szczepy bakterii u drobiu stwierdzono przez obserwację poprawy budowy błony śluzowej przewodu pokarmowego i kondycji kosmków jelitowych, cech kluczowych dla dobrego wykorzystania paszy i odporności ptaków.
Inne korzyści suplementów z papryki
Wysoka zawartość antyutleniaczy i witaminy C w czerwonej ostrej papryce sprawia, że sprawdza się ona w łagodzeniu szkodliwych skutków stresu cieplnego u drobiu. Dodatek papryczek chili do paszy dla ptaków może również wpływać na poprawę ich parametrów krwi, co odzwierciedla skuteczność stosowanego żywienia. Zaobserwowano, że dieta uzupełniona o paprykę m.in. obniżała poziom cholesterolu całkowitego we krwi brojlerów i zmniejszała stężenie triglicerydów. Te zmiany mogły się przekładać również na większą wartość dietetyczną mięsa trafiającego do konsumentów.
Suplementy z papryki chili wpływają pozytywnie także jeśli chodzi o cechy rzeźne i jakość mięsa ptaków. Dodatek proszku z papryki w dawce 150 ppm zwiększył u kurcząt brojlerów procent mięsności tuszek. W innych badaniach czerwona ostra papryka w ilości 1,5 g/kg znacznie poprawiła smak, zapach, kruchość i kolor mięsa udowego ptaków. Co jednak ciekawe, przy zwiększeniu dawki suplementu do 3 g/kg smak i kolor mięsa uległy pogorszeniu.
Widzimy więc, że dodatek proszku z papryki chili do paszy dla drobiu może mieć liczne korzyści jeśli chodzi o zdrowie i kondycję ptaków oraz rentowność ich hodowli. Wyniki różnią się jednak między badaniami i zastosowanymi stężeniami suplementu. Z tego powodu konieczne będą dalsze eksperymenty, przekładające się na praktyczne wytyczne co do stosowania nowego dodatku paszowego.
Na podstawie:
Abd El-Hack, Mohamed E., et al. "Hot red pepper powder as a safe alternative to antibiotics in organic poultry feed: An updated overview." Poultry Science (2022): 101684.
