Bażanty zwyczajne, nazywane także łownymi na dobre wtopiły się w krajobraz rodzimej przyrody, chociaż są gatunkiem obcym. Co ciekawe, ptaki te rozmnażane są w hodowlach i wypuszczane na wolność w ramach introdukcji (sztucznego zasiedlenia). Jak każda dziczyzna mięso z bażantów uchodzi za wyjątkowo smaczne i zdrowe. Czy w sklepach mięsnych kupimy bażancie mięso, pochodzące z polskich hodowli lub bażanty ustrzelone przez myśliwych? Ile kosztuje bażant?
Zaczynając od tej informacji spróbujemy się dowiedzieć skąd pochodzi bażant, trafiający do sprzedaży w sklepach i w jakim celu hodowany jest na fermach.
Kilka słów o bażantach
Bażant, zwany też bażantem łownym lub zwyczajnym (Phasianus colchicus) to gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Bażant na dobre wpisał się w polski krajobraz i może zaskakiwać informacja, że nie jest gatunkiem rodzimym, a introdukowanym. W średniowieczu został sprowadzony do Europy z Chin. Występuje dziko, w umiarkowanych obszarach Azji i na zachód po skrajnie południowo-wschodnią Europę, aż w 30 podgatunkach.
U bażantów występuje silny dymorfizm płciowy. Długość ciała samców wynosi do 90 cm, z czego 40 cm przypada na ogon. Samice są mniejsze, dorastają do 70 cm, a ogon zabiera z tej długości 25 cm. Jak twierdzą autorzy najlepszych przewodników do oznaczania ptaków, bażanty są tak charakterystyczne, że nie da się ich pomylić z żadnymi innymi ptakami. Ciekawa wydaje się być ich barwa. Samiec bażanta ma rdzawobrązową pierś oraz pomarańczowe tułowie, zieloną głowę z garnatowofioletowym połyskiem, a także charakterystycznymi rogami u jej szczytu i czerwonymi dzwonkami, czyli nieopierzonymi, ozdobnymi elementami skóry. Niektóre samce mają białą obrożę na szyi oraz szary kuper, natomiast u niektórych osobników obroży brak. Z kolei kuper, podobnie jak pozostałe części upierzenia, jest rdzawobrązowy. Wynika to z tego, że mamy do czynienia z dwoma podgatunkami Ph. c. torquatus to ten pierwszy opisany, natomiast nominatywny Ph. c. colchicus to ten drugi. „Torquatus” pochodzi z Chin, natomiast „colchicus” to mieszkaniec południowo - zachodniej Azji. Obecnie jednak można spotkać wiele mieszańców wykazujących cechy pośrednie, co wynika z wypuszczania do środowiska ptaków o różnych cechach.
Samica bażanta ma o wiele bardziej skromne upierzenie. Jest ono szarobrązowe, a ogon ma krótszy niż u samca. Posiada białą obwódkę wokół oka, na piersi i brzuchu brązowe kropkowanie. Nie ma na nodze ostrogi, czyli tego elementu, który dla samców ma bardzo ważne znaczenie, szczególnie podczas wiosennych walk o partnerki.
Bażanty zasiedlają różnorodne siedliska otwarte i półotwarte. Gniazdo znajduje się na ziemi. Samica składa w nim 8–14 jaj, które wysiaduje sama przez 22–25 dni.
Mięso z bażanta a zdrowie
Bażant uznawany jest za tradycyjne danie kuchni staropolskiej. W przeszłości był królem stołów, teraz nie każdy zna jego smak, który nie przypomina indyka i kurczaka, ma lekko kwaśny posmak i ciemny kolor. Ponieważ bażant jest ptakiem chudym, jego mięso może być nieco twarde, dlatego wymaga kruszenia. Ważne jest też przyprawienie.
Mięso z bażanta jest wartościowe, ma mniej tłuszczu niż drób, ale dużą zawartość łatwo przyswajalnego białka i witamin z grupy B (zwłaszcza B3). Jego spożywanie przyczynia się do obniżenia stężenia tzw. złego cholesterolu LDL i podniesienia frakcji HDL, zapobiega otyłości i dostarcza cennych witamin, wpływających na kondycję mięśni, ciśnienie krwi, pracę serca, układ nerwowy, w tym mózg. Dania z bażanta dostarczają również sporych ilości żelaza, fosforu i ważnego dla organizmu selenu, który niszczy wolne rodniki i podnosi odporność. Bażant szczególnie polecany jest dla dzieci i osobom intensywnie trenującym, również dla uczniów i studentów ze względu na pozytywny wpływ na koncentrację i pamięć.
Zbyt często sięganie po ten rodzaj mięsa nie jest zalecane jedynie dla osób, chorujących na dnę moczanową lub kamicę nerkową, co ma związek z dużą zawartością puryn, które po zamienieniu w kwas moczowy, mogą kumulować się w organizmie i prowadzić do rozwoju chorób, takich jak podagra lub artretyzm.
Mięso z bażanta ma dużo wartości odżywczych i niską kaloryczność, gdyż 100 g mięsa z bażanta odpowiada wartości energetycznej wynoszącej 133 kcal. Dla porównania 100 g schabu to 175 kcal, a 100 g indyka - 129 kcal.
Kalorie i niektóre wartości odżywcze mięsa z bażanta przedstawiono w poniższej tabeli.
Kalorie i wartości odżywcze |
Zawartość w 100 g |
Zawartość w 85 g (1 porcja) |
Wartość energetyczna |
133 kcal |
113 kcal |
Białko |
23,6 g |
20,0 g |
Węglowodany |
0 g |
0 g |
Cukier |
0 g |
0 g |
Błonnik |
0 g |
0 g |
Tłuszcz |
3,64 g |
3,09 g |
Tłuszcze nasycone |
1,24 g |
1,05 g |
Tłuszcze jednonienasycone |
1,17 g |
1,00 g |
Tłuszcze wielonienasycone |
0,62 g |
0,53 g |
Cholesterol |
66,0 mg |
56,1 mg |
Witamina C |
6,00 mg |
5,10 mg |
Równoważnik folianów |
6,00 µg |
5,10 µg |
Witamina B1 - tiamina |
0,08 mg |
0,07 mg |
Witamina B2 - ryboflawina |
0,15 mg |
0,13 mg |
Należy zaznaczyć bogaty skład mięsa z bażanta, w którym oprócz wymienionych, znajduje się jeszcze wiele witamin z grupy B, witaminy z grupy A, a także np. retinol, wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk i selen. Niewątpliwie mięso z bażanta jest zdrowym mięsem, na co ma wpływ skład jego naturalnego pożywienia.
Bażanty z hodowli
Wydawać by się mogło, że bażanty z polskich hodowli znajdziemy w sklepach i restauracjach. Okazuje się jednak, że głównym odbiorcą od hodowców bażantów są Koła Łowieckie prowadzący introdukcję tego ptaka.
- Hodowla bażantów stoi na Kołach Łowieckich - tłumaczy redakcji jeden z hodowców bażantów. - Sprzedaż do restauracji czy sklepów to margines zbytu. Sieci handlowe nie są klientami polskich hodowli. Sprzedawane tam bażanty pochodzą z zagranicy.
Koła Łowieckie nabywają, takie, które są już w pełni upierzone, z wykształconą obrożą, czyli około 18-20 tygodniowe. Cena sprzedaży żywego bażanta to ok. 30,00 zł/szt. Bażant skubany ma wyższą cenę niż żywy. Tuszka bażanta kupiona u zapytanego o cenę hodowcy kosztuje 45,00 zł za sztukę.
Zakup detaliczny bażanta i jego ceny
Jak sprawdziliśmy kupienie mięsa z bażanta w sklepie w jest sporym wyzwaniem. W sklepie sieci „Makro” bywa bażant mrożony, obecnie nie ma go na stanie w poznańskim oddziale tego sklepu. W szczecińskim sklepie „Selgros” dostępny jest bażant w postaci tuszki mrożonej, która kosztuje 42,99 netto za 800 g.
Sprawdzam sklepy ze zdrową żywnością takie jak: „Zdrowie i Tradycja” - Poznań, „Bio Family” – Wrocław i „Ekolandia” w Poznaniu. W żadnym z nich nie udaje mi się kupić bażanta. - Nie mam żadnych zwierząt. Nie było zapotrzebowania na mięso - słyszę w poznańskim sklepie ze zdrową żywnością „Bliżej Natury”. - Jedyne co wprowadziłam to smalec gęsi. – dopowiada sprzedawczyni.
Szukamy dalej. Chyba jednak gdzieś jeszcze da się kupić tak wykwintne i zdrowe mięso. Oczywiście oprócz przestrzeni Internetu. Da się. W sklepie z dziczyzną. W Warszawie sklep „Dziki Trop” posiada w sprzedaży oskórowane bażanty z polowań. Cena to 55,00 zł za koguta i 45,00 zł za kurę. W Poznaniu w sklepie z dziczyzną „Specjały Lasu” dostępny jest bażant mrożony w cenie 45,00 zł/szt. Producentem jest „Las Hubertusa”. Pozostaje jeszcze zakup w niektórych, wyspecjalizowanych sklepach mięsnych. Może kupić bażanta od znajomego myśliwego?
Ciekawe źródła:
https://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/defaultcc84.html?nazwa=opis&id=107&je=pl
http://ohzptaszkowo.pl/
http://www.bazanty.pl/hodowla_bazanta_lownego_oferta_sprzedazy_i_wspolpracy.php?gclid=CjwKCAiA78aNBhAlEiwA7B76p0n53gMehBdqMdDqX-DJIYCpt_X4VRGqJ-5XUTDg_WY6n-OxIkn-5xoClGcQAvD_BwE#oferta-kuropatwy
https://www.ekologia.pl/srodowisko/przyroda/bazant-zwyczajny-opis-wystepowanie-i-zdjecia-ptak-bazant-zwyczajny-ciekawostki,27623.html
http://www.bazanty.pl/?gclid=Cj0KCQiAzMGNBhCyARIsANpUkzMB0Y9iUwPvPY-JDdAu5XR3MbJqRYaIRQziY7AMUQdXUEyQIF7VngMaAj4WEALw_wcB