We krwi prosiąt odkryto składnik, który może odmłodzić organizm. Wstrzyknięty szczurom odwrócił u nich proces starzenia się wielu narządów. Autorzy badania deklarują, że jeśli podobny efekt dałoby się uzyskać u ludzi, 80-latkowie mogliby wrócić do kondycji 25-latków.
Powrót do młodości staje się możliwy
Liczne badania nad procesami starzenia się prowadzone są w pierwszej kolejności na zwierzętach. Gdy przynoszą obiecujące wyniki, mogą przejść do fazy badań klinicznych u ludzi. W niedawno opublikowanej pracy naukowcy ze Stanów Zjednoczonych przedstawili przełomowe badanie, które odwróciło wiek tkanek szczurów – podano im nowy lek opracowany na bazie związków występujących we krwi świni. Uważają, że jeśli wyniki eksperymentu dałyby podobny efekt u ludzi, 80-latkowie mogliby wrócić do kondycji i zdrowia sprzed 35 lat.
Naukowcy badający procesy starzenia się od dawna wiedzą, że we krwi młodych zwierząt znajduje się coś, co pozwala odmładzać organizm starszych. Pierwsze eksperymenty, które to sugerowały polegały na podawaniu starzejącym się szczurom krwi młodych zwierząt. Bardzo długo nie wiedziano jednak, jaki dokładnie składnik lub składniki krwi są odpowiedzialne za odwracanie zegara biologicznego organizmu. W najnowszych badaniach naukowcy wyizolowali substancje krwi, które biorą udział w tym procesie.
Możliwością stworzenia leku na ich bazie zainteresowane są zwłaszcza firmy farmaceutyczne. Terapeutyk, który pozwala łagodzić lub leczyć schorzenia związane z wiekiem, a nawet pozwalający wrócić do pełnej kondycji sprzed lat to marzenie wielu ludzi. Być może uda się je spełnić – z pomocą świń, które są cennymi zwierzętami laboratoryjnymi. Z ich użyciem dąży się do opracowania przełomowego, odmładzającego organizm leku.
Składniki z krwi prosiąt kluczem do młodości
W eksperymencie szczurom podano lek zawierający składniki krwi świń. Odmładzający terapeutyk – nanocząsteczki pobrane z osocza krwi świń nazwane „E5” – opracowali Harold Katcher i Akshay Sanghavi z amerykańskiej firmy start-upowej Yuvan Research. E5 uzyskano z osoczna młodych świń w wieku 6–7 miesięcy (a więc tym, w którym zazwyczaj trafiają do ubojni). W tym wieku organizm trzody chlewnej jest w szczycie kondycji – w dalszym okresie życia zwierząt zaczynają się już procesy starzenia. Jak podkreślają z dumą naukowcy, E5 to przełom w badaniach nad procesem starzenia się na całym świecie.
Krew użytą do pozyskania cennych składników pozyskano od utrzymywanych na pastwiskach świń rasy Yorkshire z Indii, którym nie są podawane hormony zwiększające przyrosty masy ciała. Naukowcy stwierdzili, że z krwi świń hodowanych w USA trudno jest otrzymać E5. Być może kondycja ich organizmu nie jest tak dobra jak u trzody chlewnej hodowanej w mniej intensywnych systemach.
Badacze w swoim ostatnim eksperymencie wstrzyknęli E5 starzejącym się szczurom. Następnie sprawdzili „biologiczny wiek” różnych narządów ich ciała. W badaniach wykorzystali również tkanki pobrane od ludzi. Na podstawie wyników stwierdzili, że tkanki szczurów udało się odmłodzić średnio o 70%.
Młodsza wątroba, serce i mózg
Aby sprawdzić, czy zaobserwowane w eksperymencie zmiany faktycznie wskazują na „odmłodzenie” tkanek, naukowcy przeprowadzili skomplikowane analizy. Zbadali różnego rodzaju wskaźniki biochemiczne, fizjologiczne i molekularne (m.in. zmiany zachodzące w DNA w komórkach ciała wraz z procesem starzenia się) w różnych częściach mózgu, tkance wątroby, serca i we krwi.
Na ich podstawie stworzyli 6 modeli zegarów biologicznych. Pozwoliły one na oszacowanie, czy narządy ciała zostały odmłodzone i o ile lat. Na podstawie informacji o zegarze biologicznym narządów u szczurów można było również oszacować zmiany w zegarze biologicznym ludzi – gdyby lek miał u nich podobne działanie.
Leczenie przy użyciu E5 obniżyło biologiczny wiek wątroby, serca i krwi o ponad połowę. Mniej wyraźny, ale nadal znaczący efekt odmłodzenia zaobserwowano w mózgu. Leczeniu towarzyszyła postępująca poprawa funkcji tych narządów, co stwierdzono na podstawie badań fizjologicznych. Poprawę funkcjonowania mózgu oceniono na podstawie dodatkowych eksperymentów nad zachowaniem szczurów i ich reakcją na różne bodźce.
Czy wyniki uda się powtórzyć u ludzi?
Ogólnie rzecz biorąc, odkrycie sugeruje, że lek stworzony na bazie osocza młodych świń znacznie odwraca proces starzenia się u szczurów. Jak podsumowują naukowcy: „Odkryliśmy, że leczenie frakcją osocza (E5) jest niezmiennie skuteczne zarówno u samców, jak i u samic szczurów i drastycznie zmniejsza wiek biologiczny wielu ich tkanek”. W tkankach narządów szczurów występowało mniej zmian w DNA związanych ze starzeniem się, miały również mniej substancji wskazujących na procesy zapalne.
Chociaż lek nie przeszedł jeszcze testów na ludziach, naukowcy twierdzą, że istnieje możliwość uzyskania pozytywnych wyników. W przyszłości mogą zostać opracowane terapie, które pozwolą na biologiczne odmładzanie narządów ciała, co będzie zmniejszać ryzyko wystąpienia w nich chorób związanych ze starzeniem się – zgodnie z ideą „lepiej zapobiegać, niż leczyć”.
Istnieją jednak powody, aby być sceptycznym co do znaczenia tych odkryć dla ludzi. Naukowcy przyznali, że markery starzenia się analizowane u szczurów w praktyce mogą znacznie różnić się wartościami i wzorami w porównaniu z ludźmi.
„To, co działa u jednego gatunku, może być nieistotne dla innego” – stwierdzili, dając do zrozumienia, że może to być powód, dla którego dotychczasowe terapie odmładzające opracowane przy użyciu gryzoni nie sprawdziły się u ludzi. Jest jednak miejsce na optymizm. Nowe wyniki oferują także porównanie mechanizmów starzenia się u różnych gatunków ssaków – tak odmiennych, jak szczur oraz człowiek. Dalsze badania, które pokażą jakie różnice w procesie starzenia się występują u gryzoni i ludzi mogą być kluczem do dostosowania terapii odmładzających.
Cytowane badania:
Horvath, Steve, et al. "Reversal of biological age in multiple rat organs by young porcine plasma fraction." GeroScience (2023): 1-28.
