Nowe badania sugerują, że chociaż chów świń z dostępem do pastwisk poprawia ich dobrostan, to nie ma dużego wpływu na mięso. Dobrej jakości wieprzowinę można uzyskać w standardowych systemach utrzymania. Są jednak inne powody, dla których warto zdecydować się na chów z wolnym wybiegiem.
Nowy trend: świnie na pastwiskach
Hodowla trzody chlewnej na pastwiskach zyskuje na popularności zarówno wśród konsumentów, jak i hodowców. Wydaje się bardziej naturalna i daje zwierzętom dużo swobody. Produkty z chowu z wolnym wybiegiem cieszą się zainteresowaniem jako niszowe i, przynajmniej w założeniu, spełniające wyższe standardy etyczne i ekologiczne. Hodowcy mogą z tych powodów otrzymywać za nie wyższe zyski. Uważa się też, że mięso świń z wolnego wybiegu jest wyższej jakości i smakuje znacznie lepiej od tego z konwencjonalnej hodowli.
Nowe badania podchodzą do tej kwestii sceptycznie. Na jakość wieprzowiny wpływ ma wiele czynników, przede wszystkim genetyka świń i ich żywienie. Warunki utrzymania i dobrostan też są ważne. Brakuje konkretnych, naukowych dowodów na to, aby chów z dostępem do pastwisk był pod tym względem lepszy od chowu konwencjonalnego. Nie ma również standardowych wytycznych, które wskazywałyby hodowcom w jaki sposób zarządzać pastwiskami, aby produkować wysokiej jakości wieprzowinę, najlepiej w sposób „zrównoważony” i z poszanowaniem środowiska.
Hodowla na pastwisku, a jakość mięsa
Zespół naukowców ze Stanów Zjednoczonych przeprowadził niedawno pilotażowe badania, w których sprawdził wpływ hodowli na pastwisku na wydajność wzrostu świń oraz jakość ich mięsa. Do eksperymentu wybrano dwadzieścia świń o podobnej genetyce, wieku, wadze (46 kg) i proporcjach płci. Zwierzęta podzielono na dwie grupy: chowane wewnątrz budynków, w standardowym systemie oraz chowane na pastwiskach. Obie grupy otrzymywały taką samą paszę. Po zakończeniu tuczu zwierzęta poddano ubojowi, a następnie sprawdzono parametry jakości ich mięsa.
Badanie wykazało, że tempo wzrostu u świń chowanych na pastwisku było początkowo niższe niż u świń chowanych w budynkach. Największą różnicę odnotowano w ciągu pierwszych czterech tygodni badania. Później wzrost świń na pastwiskach zaczął nadganiać. Ostateczna masa ciała przy uboju różniła się tylko w niewielkim stopniu między grupami – świnie chowane na pastwiskach ważyły średnio 119 kg, a te w budynkach 125 kg.
Wolniejszy wzrost bywa związany z wyższą jakością mięsa, jednak nie w tym przypadku. W badaniu nie stwierdzono istotnych różnic w jakości tusz między grupami. Masa tusz była bardzo podobna – wynosiła średnio 93,8 kg w grupie świń chowanych na pastwiskach i 94,2 kg u tych utrzymywanych w budynkach. Nie wykazano również istotnych różnic jeśli chodziło o kolor i marmurkowatość mięsa, a więc ważne wyznaczniki jego jakości. Ważną obserwacją było stwierdzenie, że grubość słoniny była większa u świń chowanych w budynkach (średnio 0,89 cm), w porównaniu do świń chowanych na pastwisku (0,75 cm).
Co na ten temat mówią inne badania?
Wyniki eksperymentu są w zgodzie z obserwacjami z niektórych innych badań. Ciężko tutaj jednak o jednoznaczne odpowiedzi. Przykładowo, niektóre badania wykazały wzrost średnich dziennych przyrostów masy ciała u świń hodowanych na pastwiskach, ale tylko w ciepłych miesiącach roku. Inne eksperymenty wskazały na przewagę utrzymania świń w pomieszczeniach jeśli chodzi o tempo wzrostu, niezależnie od pory roku i temperatury otoczenia.
Jakość wieprzowiny, mierzona takimi parametrami jak kolor i marmurkowatość, również wykazywała duże zróżnicowanie w badaniach. Kilka badań wskazywało, że świnie hodowane wewnątrz budynków miały ciemniejsze i bardziej czerwone mięso o wyższej marmurkowatości (a więc było lepszej jakości) niż świnie hodowane na pastwiskach. Jednakże, inne badania, w tym opisany przez nas eksperyment z USA, tego nie potwierdził.
Nie ulega jednak wątpliwości, że świnie mające dostęp do wybiegu, a przez to więcej się ruszające, są chudsze. Grubość słoniny to parametr, który wykazywał większą spójność w różnych badaniach. U świń utrzymywanych w budynkach słonina zazwyczaj była znacznie grubsza, niezależnie od warunków hodowli, pory roku czy diety.
Ważny jest wybór rasy, genetyki i żywienia
Jak widać, sam fakt utrzymywania trzody chlewnej na pastwiskach nie musi mieć istotnego wpływu na jakość mięsa. Warto zauważyć, że do chowu na wolnym wybiegu często wybiera się dobrze przystosowane do tego rasy, niszowe i znane z dobrej jakości mięsa. Nierzadko charakteryzują się również określonymi przez tradycję wymaganiami żywieniowymi, co również znacząco wpływa na wieprzowinę. Na ten temat więcej można znaleźć tutaj: Dziesięć niezwykłych ras świń idealnych na wolny wybieg.
W takim przypadku na ostateczną jakość mięsa wpływa wiele związanych ze sobą czynników. Kreuje to w gruncie rzeczy nieszkodliwy pogląd, że wieprzowina z wolnego wybiegu jest lepsza od tej z hodowli konwencjonalnej. Na opisane badania można spojrzeć jeszcze z innej strony – ich wyniki pokazują, że producenci mogą decydować się na hodowlę trzody chlewnej na pastwiskach z powodów związanych z dobrostanem zwierząt, nie obawiając się negatywnego wpływu na tempo wzrostu zwierząt, czy jakość ich mięsa.
Na podstawie:
Becker, Chelsea, et al. "Rearing hogs on pasture minimally impacts pork composition." Translational Animal Science (2024)
