Coraz częściej w produkcji trzody chlewnej mamy do czynienia z okresami złej koniunktury, występującej najczęściej w postaci bardzo niskich cen świń, przy wysokich kosztach związanych z żywieniem.
Kluczowym zadaniem dla producenta żywca jest odpowiednie dobranie komponentów paszowych w sposób aby opłacalność produkcji zwierząt była jak najwyższa.
Aby obniżyć koszty warto pomyśleć o życie hybrydowym (mieszańcowym). Między innymi dlatego, że aktualnie jest ono bardzo atrakcyjne cenowo. Różnica w cenie pomiędzy żytem a pozostałymi zbożami wynosi obecnie: 100 - 120 zł/t, co pozwala zbilansować mieszankę tańszą o kilkadziesiąt złotych.
Wcześniejsze opinie, mówiły, że żyto to zboże, które posiada ograniczoną przydatność w żywieniu świń ze względu na obecne liczne substancje antyodżywcze. Obecne odmiany hybrydowe dostępne na rynku charakteryzują się bardzo dobrą wartością pokarmową, o zbliżonym poziomie zawartości substancji antyżywieniowych porównywalną do jęczmienia czy pszenżyta.
Zawartość białka w ziarnie żyta kształtuje się na poziomie 9-14%, w zależności od odmiany. Co istotne, żyto charakteryzuje się najniższą zawartością włókna, dwukrotnie niższą w porównaniu do jęczmienia. Zaletą żyta jest również wyższa zawartość fosforu w formie przyswajalnej, która w porównaniu do innych zbóż jest wyższa i ogranicza stosowanie enzymu fitazy. Na uwagę zasługuje wysoka zawartość węglowodanów, która skłania rolników do stosowania większych udziałów żyta w mieszankach paszowych- starter 10 % żyta, grower 25-30% a finiszer 50%. Oczywiście wszystko musi być zbilansowane. Dodatkowo należy korygować udział żyta jeżeli stosuje się go razem z pszenżytem. Firma specjalizująca się w hodowli oraz produkcji materiału siewnego zbóż wspólnie z badaczami Uniwersytetu Przyrodniczego w Krakowie przeprowadziła szereg badań nad wykorzystaniem żyta hybrydowego w żywieniu świń. Wyniki tuczu trójfazowego potwierdziły przydatność tego zboża w żywieniu trzody chlewnej w ilościach zalecanych w normach DLG. Średnie dzienne, przyrosty dzienne oraz wykorzystanie paszy nie różniły się w grupie zwierząt otrzymujących mieszanki z udziałem żyta w porównaniu do grupy kontrolnej ( mieszanka z jęczmieniem). Ponadto zanotowano, iż pasza z udziałem żyta była chętniej pobierana przez świnie. Również obserwacje prowadzone przez niemieckich rolników potwierdziły, że 50% udział żyta w mieszance w drugim etapie tuczu nie wpływa negatywnie na parametry wzrostu.
Zalecane (w normach DLG) zawartości żyta hybrydowego w mieszance:
prosięta
do 15 kg masy ciała do10% żyta
od 15 kg m.c do 20% żyta
maciory
do 25%
tuczniki
28-40 kg m.c. do 30% żyta
40-60 kg m.c. do 40% żyta
od 60 kg m.c. do 50% żyta
Warto skarmiać żyto, gdyż posiada spory potencjał jako surowiec paszowy, a biorąc pod uwagę różnice w cenie zbóż można stwierdzić, że tuczenie świń z dużym udziałem żyta jest opłacalne.
Anita Zaworska
Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej
Uniwersytet Przyrodniczy Poznań