USD -
3.8317
EUR -
4.2779
GBP -
5.0961
DKK -
0.5735
Producenci nawozów ostrzegają, że zalew tanich rosyjskich towarów grozi bankructwem europejskich fabryk lub ich wyprowadzką z kontynentu, co w perspektywie długoterminowej zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu. Wartość importu rosyjskiego mocznika do Polski wzrosła do prawie 120 mln USD w 2023 r., w porównaniu z nieco ponad 84 mln USD w 2021 r. Europa dąży do unicestwienia branży m.in. poprzez wzrost cen gazu i energii elektrycznej.
- Przepływ rosyjskiego gazu ziemnego do UE znacznie zwolnił po pełnej inwazji kraju na Ukrainę, a kraje europejskie przestawiły się na inne źródła dostaw. Jednak Rosja nadal używała swojego gazu do produkcji i eksportu do Europy taniego nawozu azotowego. W przypadku niektórych rodzajów nawozów, takich jak mocznik, import wzrósł jeszcze bardziej po inwazji Moskwy na Ukrainę w 2022 r. Tanie nawozy pomogły europejskim rolnikom, ale producenci nawozów w regionie mają problemy z konkurencją – czytamy w publikacji Financial Times.
- W tej chwili jesteśmy zalewani nawozami z Rosji, które są znacznie tańsze od naszych nawozów, z prostego powodu: płacą grosze za gaz ziemny w porównaniu z nami, europejskimi producentami – powiedział w rozmowie z Financial Times Petr Cingr, prezes SKW Stickstoffwerke Piesteritz, największego producenta amoniaku w Niemczech. - Jeśli politycy nie podejmą działań, europejskie zdolności produkcyjne znikną – dodał.
Komentarze Cingra pokrywają się ze słowami Sveina Tore Holsethera, prezesa Yara International, jednego z największych na świecie producentów nawozów mineralnych na bazie azotu, który w kwietniu stwierdził, że Europa „świadomie” uzależnia się od rosyjskich nawozów. Zachodnie sankcje przewidują wyjątki dla rosyjskiego eksportu żywności i nawozów, które mają na celu nie dopuścić do naruszenia bezpieczeństwa żywnościowego. Jednak Cingr i Holsether twierdzą, że Moskwa wykorzystuje tę lukę prawną do finansowania swojego funduszu wojennego.
Wzrost polskiego importu mocznika z Rosji
Tim Benton, ekspert ds. bezpieczeństwa żywnościowego w Chatham House, powiedział, że europejscy producenci od dawna narzekają na przewagę, jaką ich rosyjscy odpowiednicy czerpią z tańszego gazu ziemnego. Jednak ich argumenty mają większą wagę od czasu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. Benton stwierdził, że w obliczu rosnącego napięcia na świecie, Europa może przenieść uwagę z efektywności rynku na „bezpieczeństwo dostaw”. Nasuwa się pytanie: „Jakie jest ryzyko dla naszego bezpieczeństwa żywnościowego? I czy powinniśmy zatem płacić składkę ubezpieczeniową od ryzyka, zachęcając lokalny przemysł do przetrwania w okresach, w których nie jest on konkurencyjny w skali globalnej?” Dodał, że „nie jest nierozsądne sugerowanie”, że rolnictwo w Wielkiej Brytanii i Europie może ucierpieć, jeśli kontynent stanie się zależny od importu z Rosji i innych „potencjalnych wrogów”. Jedna trzecia unijnego importu mocznika, najtańszej formy nawozu azotowego, pochodzi z Rosji, a ilość importowana w 2023 r. zbliży się do rekordowych poziomów, jak pokazują dane Eurostatu. Import rosyjskiego mocznika do Polski wzrósł do prawie 120 mln USD w 2023 r., w porównaniu z nieco ponad 84 mln USD w 2021 r.
- Nadchodzą lata kryzysu dla europejskiego przemysłu nawozowego – powiedział Benjamin Lakatos, prezes MET Group, szwajcarskiej spółki energetycznej, która w czerwcu ogłosiła zamiar nabycia większościowych udziałów w bałtyckim producencie nawozów Achema. Dodał, że biorąc pod uwagę, że 70–80 proc. kosztów operacyjnych firmy produkującej nawozy sztuczne pochodzi z gazu ziemnego, branża ta odczuje skutki rosnących kosztów gazu i energii szybciej niż inne sektory.
Inni duzi gracze opuszczają rynek. BASF, największa na świecie grupa chemiczna, zmniejszyła swoje operacje w Europie w ciągu ostatnich kilku lat, w tym działalność nawozową, a zamiast tego zrealizowała nowe inwestycje w USA i Chinach, gdzie koszty są niższe. - Wcześniej czy później wszyscy, prawdopodobnie także my, pójdą w ich ślady – powiedział Cingr. SKW negocjuje opcję zainstalowania linii amoniakowej w USA, gdzie „możemy być zaopatrywani znacznie tańszym gazem ziemnym, znacznie tańszą energią elektryczną i możemy być dotowani za pośrednictwem ustawy o redukcji inflacji” – powiedział. - Bez produkcji w Europie blok będzie zależny od importu z innych, głównie niedemokratycznych krajów, takich jak Rosja i jej sojusznik Białoruś - powiedział Cingr. - Mając taką przewagę nad europejską produkcją żywności, nikt nie wie, co zrobi Putin - dodał.
- Bruksela raczej nie odpowie na wezwania do sankcji na rosyjskie nawozy - powiedział Chris Lawson, szef działu nawozów w firmie konsultingowej CRU. - Pamięć o wysokich cenach nawozów w 2022 r. i zagrożeniach dla bezpieczeństwa żywnościowego wciąż tkwi głęboko w pamięci decydentów – powiedział.
Źródło: Financial Times
