Można by przedstawić stwierdzenie, że po wypiciu alkoholu często to on rządzi ludźmi, natomiast ludzkie zachowania warunkuje prawo. Dlatego lepiej je znać, w myśl starej zasady mówiącej, że nieznajomość prawa szkodzi. W dzisiejszym artykule trochę prawa, czyli tego co i w jakich okolicznościach grozi kierującym pojazdami rolniczymi pod wpływem alkoholu, o skutkach i liczbach. Jednym słowem, to o czym warto wiedzieć.
Przedstawiamy informacje, które zostały przygotowane specjalnie dla Czytelników portalu cenyrolnicze.pl przez Wydział Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu, nadesłane do redakcji przez podinsp. Iwonę Liszczyńską z Zespołu Prasowego KWP w Poznaniu. Zamieszczamy je w formie odpowiedzi na pytania naszej redakcji.
Jakie sankcje grożą rolnikowi prowadzącemu pojazd rolniczy lub maszynę samobieżną po spożyciu alkoholu w ruchu drogowym i poza ruchem drogowym np. po polu?
- W art. 178a §1 k.k. zostało skryminalizowane bezskutkowe prowadzenie w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Zgodnie z art. 115 § 16 k.k. stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Przedmiotem ochrony tego przepisu jest bezpieczeństwo ruchu lądowego, wodnego i powietrznego (główny przedmiot ochrony) oraz życie i zdrowie (dodatkowy przedmiot ochrony)[1].
Na podstawie doktryny prawa za pojazdy mechaniczne należy uznać pojazdy zaopatrzone w poruszający je silnik (pojazdy samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, lokomotywy kolejowe, samoloty, helikoptery, statki wodne i inne), jak również pojazdy szynowe zasilane z trakcji elektrycznej (tramwaje, trolejbusy). Dla bytu tego przestępstwa nie jest znamienne prowadzenie pojazdu mechanicznego po drodze publicznej. Wystarczające jest prowadzenie go w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego w jakiejkolwiek strefie ruchu, to jest w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Ruchem lądowym jest nie tylko ruch na drogach publicznych i w strefach zamieszkania, ale także ruch w miejscach dostępnych dla powszechnego użytku. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego grunty rolne, podobnie jak podwórko przydomowe, nie może być uznane za miejsce, gdzie odbywa się ruch lądowy pojazdów, a zatem nie korzysta z ochrony art. 178a § 1 k.k.[2] . Przestępstwo stypizowane w art. 178a § 1 k.k. zagrożone jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. Ponadto zgodnie z art. 42 § 2 k.k. sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju na okres nie krótszy niż 3 lata. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 178a § 4 k.k. sprawca przestępstwa określonego w §1, który był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173 (spowodowanie katastrofy w ruchu), 174 (sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu), 177 (wypadek komunikacyjny) lub art. 355 § 2 (wypadek komunikacyjny – sprawca żołnierz) popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 k.k. sąd orzeka dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Polskie prawodawstwo w art. 87 § 1 k.w. zabrania również prowadzenia pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym kierującemu znajdującemu się w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie. Stan po użyciu alkoholu zachodzi wówczas, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 do 0,5 promila lub obecności alkoholu w wydychanym powietrzu w ilości 0,1 do 0,25 mg na 1 dm3. Sprawca takiego wykroczenia podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych. Ponadto orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów wymierzony w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Czy wypadki z udziałem nietrzeźwych rolników są częstsze, niż te z innymi uczestnikami ruchu drogowego? W jakich okolicznościach Policja dostrzega zwiększoną ilość wypadków drogowych, czy innych zgłaszanych zdarzeń z udziałem nietrzeźwych rolników?
- Na terenie garnizonu wielkopolskiego w 2020 roku odnotowano 2817 wypadków drogowych oraz 30636 kolizji drogowych.[3]
Wypadki drogowe z udziałem ciągników rolniczych stanowiły 0,92 % (26) ze wszystkich wypadków drogowych, z czego w 46,15 % (12) przypadków za sprawcę uznano kierującego ciągnikiem rolniczym. W roku 2020 nie odnotowano wypadku drogowego spowodowanego przez kierującego ciągnikiem rolniczym w stanie nietrzeźwości.
Kolizje drogowe z udziałem ciągników rolniczych stanowiły 0,82 % (252) ze wszystkich kolizji drogowych, z czego w 66,67 % (168) przypadków za sprawcę uznano kierującego ciągnikiem rolniczym. W roku 2020 odnotowano 2 przypadki spowodowania kolizji drogowej przez kierującego ciągnikiem rolniczym w stanie nietrzeźwości.
Z przeprowadzonej analizy zdarzeń drogowych zaistniałych w 2020 roku wynika, że do zwiększonej liczby zdarzeń z udziałem kierujących ciągnikami rolniczymi dochodzi w miesiącach lipiec, sierpień, wrzesień, październik, co prawdopodobnie spowodowane jest wzmożonym ruchem drogowym tego rodzaju pojazdów na drogach w związku z przeprowadzanymi w tych okresach pracami polowymi.
Jeżeli mogę to wiedzieć, to proszę o informację dotyczącą nazwy producenta alkomatów używanych przez Policję.
- Badania wydychanego powietrza przeprowadzane są w sposób nieinwazyjny przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu metodami spektrometrii w podczerwieni oraz utleniania elektrochemicznego. Do najpopularniejszych urządzeń tego typu należą: Alkometr A 2.0 firmy Awat, Alcotest 7110 firmy Dräger, AlqoQuant 6020 firmy Envitec oraz AlcoSensor IV firmy TransCom International.
Powyższe doniesienia można spuentować informacją, że redakcja Cen Rolniczych włączyła się w akcję o nowo brzmiącej nazwie „Agrotrzeźwość”. Trzeźwość to mniej tragedii nie tylko na dogach, ale także w miejscach pracy, domach. Mniej tragedii dla całych rodzin.
[1] (J. Piórkowska-Flieger, [w:] Bojarski, Michalska-Warias, Piórkowska-Flieger, Szwarczyk, Kodeks karny, 2006, s. 320).
[2] (wyr. SN z 2.3.2012 r., V KK 358/11, OSNKW 2012, Nr 6, poz. 66).
[3] dane aktualne na dzień 14 stycznia 2021 r.
