AGROEKOSYSTEM - ONE HEALTH - WSPÓLNE ZDROWIE

Kto ma owce ten ma co chce! – powiada stare przysłowie. W latach kryzysu raczej mawiano, kto ma owce, ten jest baran… ale mamy nadzieję, że ta pesymistyczna wizja właśnie przemija. Tradycyjne pasterstwo wraca do łask w wielu częściach Europy, hodowla i chów owiec stają się całkiem przyjemnym hobby. Pisaliśmy już z resztą o tym wielokrotnie w naszym dziale na portalu CenyRolnicze.pl.

Zadzwoniłem do kolegi i wspomniałem, że chciałbym napisać parę słów o nowej książce Fergusona na portal CenyRolnicze. Był niezwykle zaskoczony i po zaczerpnięciu powietrza wykrztusił z siebie: czekaj, czekaj, jedyne co można powiedzieć o Fergusonie to chyba tylko to, że to te ciągniki, co? Jestem na tyle zaawansowany wiekowo, że całkiem dobrze pamiętam ciągniki Massey Ferguson i nawet to, że rozmiarówka śrubek i części była inna, co oznaczało kłopoty z doborem części zamiennych i naprawą w przydomowych warsztatach.

Bakcyl dżumy nigdy nie umiera i nie znika (…) nadejdzie być może dzień, kiedy na nieszczęście ludzi i dla ich nauki dżuma obudzi swe szczury i pośle je, by umierały w szczęśliwym mieście - Albert Camus.  Nawiązanie do Dżumy Alberta Camus jest oczywiście zamierzone. To lektura, która pozyskała nowych czytelników czasie COVID-19, ale także zdobyła i nowe interpretacje. Jednak niezmiennym pozostaje przynajmniej jeden element – szczur, gatunek gryzonia związany z epidemią dżumy.

Ryś euroazjatycki (Lynx lynx) jest najmniejszym przedstawicielem wielkiej trójki drapieżników Polski. W jej skład wchodzą ponadto: wilk szary Canis lupus oraz niedźwiedź brunatny Ursus arctos. W 2004 r .na mocy Rozporządzenia w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną, ryś objęty został ochroną ścisłą, jako gatunek wymagający ochrony czynnej. Obecnie liczebność tego gatunku na terenie Polski to około 200 osobników. Występuje w dwóch odizolowanych populacjach: nizinnej obejmujące obszar m.in. Puszczy Białowieskiej oraz górskiej - karpackiej. Rysie prowadzą bardzo skryty tryb życia, co znacznie utrudnia ich obserwacje. Są z natury samotnikami, z wyjątkiem okresu rozrodczego oraz matek zajmujących się wychowywaniem potomstwa. Największym zagrożeniem dla tego gatunku są kłusownictwo oraz fragmentacja siedlisk.

Przed nami lato. Okres wyjazdów wakacyjnych, przesiadywania nad wodą, czerpania radości z obserwacji uroków przyrody. Życie, jednakże uczy, że najlepszy wakacyjny wypoczynek bywa zakłócany przez krwiopijne owady – komary i meszki. Piotr Jawień z Uniwersytetu Wrocławskiego, przyglądając się systemom kontroli komarów w polskich miastach pisze w sposób następujący: Obecnie w zwalczaniu komarów, podobnie jak innych uciążliwych owadów, zarówno na świecie jak i w kraju przeważają niestety środki chemiczne działające niespecyficznie. Ich wadą jest przede wszystkim brak wybiórczości działania, a tym samym szerokie spektrum oddziaływania zabójczego. Preparaty takie oddziałują nie tylko na organizmy, których liczebność chcemy ograniczyć, zabijają również inne organizmy, często te pożyteczne. Należy wprost napisać, że często akcje zwalczania owadów, zwłaszcza przeprowadzone nieprofesjonalnie, stanowią poważne zagrożenia dla innych stawonogów wodnych i lądowych związane z akcjami zwalczania komarów. 

Melodyjny trel z udziałem nawet 50 solistów w Rosarium na Cytadeli, w Parku Rataje i innych zbiornikach na terenie Poznania. Ba, na terenie całej Polski!  - tak mogłaby wyglądać krótka informacja, o muzycznym cudzie natury. Są wśród Czytelników bloga, zapewne i tacy co jeszcze pamiętają Kermita z kultowego Muppet Show, odzianego w elegancki frak i przysłuchującego się popisom artystów. Brzmi jak żart, prawda. A tymczasem to się dzieje naprawdę! Obostrzenia związane z Covid-19 są stopniowo znoszone, dlatego serdecznie zapraszamy na wieczorne koncerty wybitnych klasycznych śpiewaków.

Bocian biały Ciconia ciconia to jeden z gatunków wręcz idealnie wpisany w polską tradycję i kulturę. Na szczęście wciąż znajdują się ludzie, którzy chcieliby zaprosić ten gatunek na własną posesję, albo pomóc uratować jego gniazdo zagrożone pracami dekarskimi w trakcie remontu obory bądź stodoły. W trakcie przenosin gniazda, bardzo często – ze względów praktycznych, ale i tak, po prostu, by wiedzieć - pojawia się tytułowe pytanie: ile waży gniazdo bocianie?

Początek czerwca z przyczyn wiadomych (kliknij) często skłania do pytań o to, jak wygląda dzieciństwo w świecie zwierząt? Odpowiedź jednak wcale nie jest prosta i można by rzec wymijająco, że podobnie, jak w naszym ludzkim świecie, dzieciństwo jest bardzo zróżnicowane, zależy od wieku, doświadczenia i statusu rodziców, zasobności środowiska i … szczęścia. Dodatkowo w przypadku zwierząt dochodzą różnice między poszczególnymi taksonami – dużymi gromadami, jak i poszczególnymi gatunkami. Nawet sama definicja dzieciństwa nastręcza spore trudności. Najprościej możemy powiedzieć, że to okres niedojrzałości płciowej i odmiennego wyglądu.

Przysłowia są ważnym elementem wiedzy tradycyjnej. Kiedyś, gdy brakowało profesjonalnych prognoz meteorologicznych, ludzie kierowali się nimi, by zaplanować choćby prace polowe. Przysłowia te są powszechnie znane. Mimo to – trudno je zweryfikować.

Sen jest jedną z pierwotnych potrzeb organizmu. Jednak oprócz istotnej funkcji fizjologicznej jest składową naszego zdrowia psychicznego. Na przestrzeni wieków podejście ludzi do snu uległo zmianom. W średniowieczu (V-XV wiek) w Europie spanie było uznawane za czynność publiczną, stąd też częstą praktyką było współdzielenie łóżka z wieloma osobami, a także przyjmowanie gości w sypialni. W czasach nowożytnych (XV-XVII wiek) na Wyspach Brytyjskich zaczęto traktować sen coraz bardziej prywatnie i uznawać obecność oddzielnych łóżek dla wszystkich domowników za jeden z symboli zamożności; ciągle jednak w wielu domostwach, zwłaszcza chłopskich, wszyscy spali wspólnie. Z biegiem lat pod presją czynników historycznych i socjalnych powstał zestaw zasad społecznych, przyjmowanych do dziś we współczesnych, uprzemysłowionych krajach Zachodu. Powinno się sypiać w oddzielnym łóżku, w miejscu niepublicznym oraz będąc ubranym w odpowiednie okrycie nocne.

W trakcie rozważań nad trudnościami w ochronie przyrody, często pojawia się jeden argument: zbyt dużo uwagi poświęcamy gatunkom znanym i lubianym. Dochodzi wręcz do bambizacji ochrony przyrody. Najwięcej środków gromadzi się na ochronę gatunków charyzmatycznych – szlachetnie wyglądających, o dużej głowie, dużymi oczyma, małym nosem. Takie zwierzęta wyglądają trochę jak ludzkie noworodki, co sprawia, że takie są określane jako „słodkie”, przykuwają wzrok, uwagę, patrzenie na niego sprawia przyjemność i… ludzie chcą je chronić.  Jednak nie tak wygląda świat zagrożonych zwierząt. Tych wyglądających na brzydkie jest więcej i choć dziwne, też często potrzebują pomocy. Ale jak skierować na nie uwagę świata?

Zmiany powodowane przez człowieka pozostawią na Ziemi ślady na wiele milionów lat. Co jednak właściwie o nas powiedzą? Według najnowszych badań zapis kopalny przyszłości zdominują szczątki ludzi i zwierząt domowych – głównie świń i bydła.

Aby przedstawić rolę kompostu i obornika w gospodarstwie ekologicznym, na początku należy wyjaśnić istotę ekologicznego sposobu gospodarowania. Głównym jego celem jest wytworzenie żywności o jak najwyższej jakości przy równoczesnej ochronie zasobów naturalnych, różnorodności biologicznej i maksymalizacji wykorzystania naturalnych substancji i procesów. Najważniejszym aspektem produkcji jest możliwie jak najbardziej zamknięty obieg materii, przy minimalizacji nakładów zewnętrznych środków do produkcji takich jak nawozy czy pestycydy. W artykule skupię uwagę na dwóch najważniejszych nawozach naturalnych: kompoście i oborniku.

Co roku miliony ptaków giną w kolizjach z szybami. Ptaki ich nie widzą. Pomóż im dostrzec i ominąć choć jedną barierę. To dziecinnie proste. Tak, w prosty sposób reklamuje się Stowarzyszenia Wspierania Inwestycji Przyjaznych Pta.com (kliknij). Choć niespecjalnie ufam reklamom to tym razem, znając założycieli, ale przede wszystkim wykonywane przez nich projekty, chciałbym zarekomendować nie tylko ich działalność, ale przede wszystkim nowy poradnik o tym jak pomagać ptakom unikać kolizji. Można go pobrać całkowicie za darmo – w wersji PDF - kliknij tutaj lub na stronie PTAcom.

Europa coraz częściej mierzy się z dotkliwymi suszami, a możliwe scenariusze przyszłości jej klimatu nie są optymistyczne. Oznacza to nowe wyzwania hodowlane, epidemiologiczne i ekonomiczne. Przeplatające się okresy upałów oraz obfitych opadów deszczu już obecnie sprzyjają wielu pasożytom i innym patogenom. Postępujące zmiany klimatyczne będą jedynie pogłębiać ten problem.

W ostatnich latach coraz więcej słyszymy o zmniejszaniu się populacji pszczół zarówno miodnych, jak i dziko żyjących. Jaki jest w tym udział rolników i stosowanych środków ochrony roślin? Czy są sposoby, aby temu zapobiec? Co zrobić, aby skutecznie pomóc pożytecznym zapylaczom?

Smartfony i kleszcze – kto kogo przyciąga i dlaczego? Czy przed nami jeszcze wiele teorii spiskowych i uproszczeń? Tak, upraszczając, można streścić reakcję medialną na naszą niedawno opublikowaną pracę: Frątczak, M., Vargová, B., Tryjanowski, P., Majláth, I., Jerzak, L., Kurimský, J., ... & Majláthová, V. (2020). Infected Ixodes ricinus ticks are attracted by electromagnetic radiation of 900 MHz. Ticks and Tick-borne Diseases, 101416. 

W wielu kulturach sowy były demonizowane i należało się ich bać. Jedną z sów o najszerszym, kosmopolitycznym zasięgu geograficznym jest płomykówka zwyczajna Tyto alba. Jej odbiór społeczny jest bardzo różny. Niegdyś wysławiana przez Chińczyków jako chroniąca przed pożarami, zaś w Polsce stała się ich zwiastunem. Choć nasza wiedza o sowach, w tym o płomykówce, zwiększa się z każdym rokiem, to niekoniecznie zmienia to ich odbiór w szerszych kręgach społecznych. A szkoda, bowiem sowy są zagrożone.

Ochrona orangutanów Pongo wywołuje wielkie zainteresowanie badaczy i opinii publicznej. Pojawia się coraz więcej opracowań dotyczących ich niebanalnego zachowania oraz ochrony, a w języku polskim warto przeczytać choćby to opracowanie - kliknij tutaj. 

Na termometrach coraz wyższa temperatura, słońce pięknie świeci i zachęca nas do wyjścia na zewnątrz. Porządkując ogródek, spacerując z psem po pobliskiej polanie, czy też wybierając się do osiedlowego sklepu musimy pamiętać, że gościmy na terenie należącym do natury – żyją tu niezliczone ilości zwierząt i to one są rezydentami naszych trawników. Jednymi z ciekawszych lokatorów naszych domowych okolic są jeże. Ze względu na wysokie temperatury powietrza w tym roku, hibernujące zwierzęta zaczęły się wybudzać jeszcze w miesiącach zimowych; spowodowało to zmiany w ich rocznym cyklu. Niektóre jeże już mają młode, a inne dopiero wybudzają się ze snu, przez co ich potrzeby są bardzo zróżnicowane.