USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Transport to wyjątkowo problematyczny etap produkcji drobiu. W wyniku niekorzystnych warunków w pojazdach może dojść do utraty kondycji, okaleczeń, a nawet znacznej śmiertelności ptaków. Jak można tego uniknąć? Poza tradycyjnymi rozwiązaniami pojawiają się obecnie nowe – w duchu precyzyjnego rolnictwa.
Transport może być zabójczy
Badania pokazują, że transport jest jednym z najbardziej stresujących przeżyć dla drobiu i krytycznym momentem produkcji, często przyczyniającym się do dotkliwych strat – okaleczeń i upadków ptaków. O zapewnienie odpowiednio wysokiego dobrostanu ciężko jest zarówno w przypadku podróży kurcząt z wylęgarni na fermę, kur niosek jak i – na ostatnim etapie produkcji – transportu brojlerów do ubojni. Szczególnie zabójczy dla drobiu jest długotrwały transport, trwający więcej niż 8 godzin. Śmiertelność ptaków może wtedy wynieść nawet kilkadziesiąt procent.
Ptaki w transporcie narażone są na wiele niekorzystnych czynników – stłoczenie z innymi osobnikami budzące niepokój i agresję, wibracje i wstrząsy, brak dostępu do paszy oraz wody – oraz stres cieplny. Obserwacje wykazały, że to właśnie ten ostatni czynnik jest szczególnie zabójczy dla ptaków. Warunki termiczne w pojazdach transportowych rzadko są optymalne – temperaturę i wilgotność zazwyczaj ciężko jest precyzyjnie kontrolować. Wentylacja w większości przypadków jest bierna, a przez to bardzo nieefektywna.
Sytuacja jest szczególnie zła, gdy ptaki przebywają w ciasno ułożonych obok siebie skrzyniach. Warunki dla ptaków położonych na zewnątrz załadunku temperatury mogą być wtedy zbyt niskie – a dla tych wewnątrz zbyt wysokie. Nawet w czasie krótkiego transportu (poniżej 8) godzin ptaki w podróży mogą zacząć odczuwać również głód i pragnienie. Odbija się to u nich utratą wagi i zwiększeniem liczby upadków.
W każdym przypadku podczas planowania transportu ptaków należy wziąć pod uwagę oficjalne wytyczne UE – opisujące m.in. rekomendowane zagęszczenie zwierząt, zalecane parametry temperatury, wentylacji i zasady zapewniania ptakom pokarmu oraz wody (kiedy jest to konieczne i w jakiej formie). Można je znaleźć m.in. pod tym linkiem: Przewodnik dobrych praktyk w transporcie drobiu.
Istotną częścią transportu ptaków jest także ich załadunek. O tym, jak zmniejszyć stres ptaków w jego trakcie pisaliśmy więcej tutaj: Bezstresowa obsługa brojlerów poprawia jakość mięsa.
Najnowsze technologie mogą pomóc w podróży ptaków
Nieprawidłowe warunki otoczenia, na które narażone są ptaki w czasie przewożenia często wynikają z tego, jak ciężko monitorować jest mikroklimat pojazdu transportowego. Temperatura, wilgotność, przepływ powietrza i inne czynniki dynamicznie zmieniają się w czasie podróży zwierząt. Gdyby udało się je na bieżąco rejestrować, możliwa byłaby szybka reakcja i ich dostosowanie, a w efekcie poprawa samopoczucia i przeżywalności ptaków.
Wkrótce może się to stać możliwe w duchu precyzyjnego rolnictwa. Pojawiają się już innowacyjne systemy, w których w pojazdach transportowych dla zwierząt umieszcza się czujniki środowiskowe. Rejestrują one w czasie rzeczywistym wilgotność i temperaturę pomieszczenia transportowego i w zależności od wyników regulują je przez automatyczne włączanie i wyłącznie dyszy lub wentylatorów. Tego typu system przedstawiła niedawno kanadyjska firma Transport Genie.
Jej wynalazek wsparty był przez kanadyjskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności i Spraw Wiejskich, w ramach programu mającego na celu rozwój nowoczesnych, praktycznych rozwiązań technologicznych. Firma w przyszłości chce jeszcze ulepszyć swój system, tak, aby pozwalał monitorować również inne czynniki – m.in. stężenie dwutlenku węgla, wibracje oraz wstrząsy w pojeździe. Pozwoli to zredukować stres i zapewnić lepsze samopoczucie i kondycję ptaków.
Z pragmatycznego punktu widzenia twórcy systemu uważają, że daje on większą kontrolę hodowcom drobiu nad tym, co stanie się z ich „produktem”, w który zainwestowali dużo środków i czasu. Technologia Transport Genie stosowana jest już od kilku lat przez hodowców bydła w Kanadzie. Nowy system, dostosowany do potrzeb drobiu, testowany jest obecnie przez wiodących producentów drobiu w Australii i Szwajcarii. Póki co doskonale sprawdził się przy transporcie jaj, piskląt jednodniowych i młodych kur.
Doświadczenia szwajcarskich hodowców
Z nowego systemu korzysta obecnie m.in. szwajcarska firma Prodavi, produkująca jaja wylęgowe i pisklęta na ponad 50% krajowego rynku niosek. Na „precyzyjny transport drobiu” zwróciła uwagę, gdy poszukiwała nowoczesnych rozwiązań, które pozwolą jej zredukować straty i dostarczać do rolników jaja, pisklęta i kury w jak najlepszej kondycji i zdrowiu.
Inteligentny monitoring pozwala kierowcom firmy Prodavi obserwować precyzyjnie mierzoną temperaturę, na jaką narażone są pisklęta, kury i jaja zarówno w okresie letnim, jak i zimowym, i natychmiastowo regulować wentylację. Ma to kluczowe znaczenie w warunkach Szwajcarii, gdzie temperatury mogą wahać się od -10°C zimą do 30°C latem. System ma dodatkową zaletę dla producenta – informuje go na bieżąco, co dzieje się z jego transportem, dostarcza informacji GPS i odczytów przed i w momencie załadowywania ptaków do pojazdu, w podróży, a także w przypadku, gdy ciężarówka zatrzyma się z jakiegoś powodu.
System Transport Genie ma osobny system zasilania od ciężarówki, tak aby utrzymać działanie nawet w wypadku problemów z napędem samochodu. Poza tym czujniki umieszczane w pomieszczeniu dla zwierząt są wodoodporne – dzięki czemu nie uszkadza ich mycie i dezynfekcja wykonywana po każdym transporcie. Transport Genie planuje w najbliższym czasie skupić się na dodaniu do swojego systemu funkcji monitoringu wstrząsu i wibracji w samochodzie – co ma szczególne znaczenie w przypadku transportu delikatnych jaj wylęgowych. Pozwoli to kierowcy dostosować sposób jazdy, a także uzyskać informację, które odcinki trasy są szczególnie trudne pod względem redukcji wstrząsów. Firma cieszy się z postępów swojej technologii i ma nadzieję, że wkrótce skorzystają z niej producenci drobiu z całego świata.
Więcej na temat nowoczesnych technologii w hodowli ptaków: Precyzyjny chów drobiu: w stronę poprawy dobrostanu i wydajności.
Na podstawie:
Poultry World
