Nawozy

Globalny rynek nawozowy jeszcze nie zareagował na wzrost cen gazu. Gaz jest zdecydowanie najważniejszym czynnikiem kosztowym w produkcji nawozów azotowych i w tym przypadku nie ma żadnego zamiennika. Wg niemieckich mediów, w połowie lipca kurek z rosyjskim gazem do większości krajów europejskich zostanie całkowicie zakręcony. 

Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej interweniuje w sprawie rozdysponowania wśród rolników niewykorzystanych środków z koperty finansowej przeznaczonej na dopłaty do nawozów mineralnych. Rolnicy oczekują, że nierozdysponowane środki w ramach tego programu powinny trafić do ich kieszeni.

W końcu kwietnia obecny na posiedzeniu Rady Młodych Rolników, działającej przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych, minister Henryk Kowalczyk, zapowiedział (jak twierdzą rolnicy), że cyt. „planowane jest stworzenie państwowej sieci dystrybucji nawozów na bazie jednej ze spółek należących do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), tak aby dystrybutorzy nie wykorzystywali sytuacji i nie manipulowali cenami”. Jest to, zdaniem uczestniczących w spotkaniu rolników, pomysł ministra na zwalczanie spekulacji nawozami, jaka podobno obecnie ma miejsce.

Ceny gazu podwoiły się w ciągu dwóch tygodni na europejskim rynku spot. Gaz kosztuje 133 euro za megawatogodzinę (Mwh) w najważniejszym europejskim centrum handlowym Natural Gas EU Dutch TTF. Dwa tygodnie temu było to 64 euro za MWh. Dla rolników ten wzrost cen gazu prawdopodobnie oznacza również wzrost kosztów zakupu nawozów mineralnych.

Według obowiązujących przepisów producenci, którzy utrzymują powyżej 2000 szt. tuczników lub 750 macior, są zobowiązani wykorzystać 70 proc. wytwarzanego nawozu naturalnego, jakim jest gnojowica, na gruntach będących w ich posiadaniu. Zbyciu lub udostępnieniu dla innych rolników podlega jedynie 30 proc. nawozu. Przepis ten w aktualnej sytuacji ograniczonej dostępności nawozów mineralnych oraz ich wysokich cen nie jest zbieżny z oczekiwaniami rolników.

Spółka Agrochem Puławy (autoryzowany dystrybutor Grupy Azoty) po ponad dwóch miesiącach zaktualizowała cenniki nawozów azotowych. Rolnicy w końcu doczekali się obniżek, choć stawki są nadal piekielnie wysokie. Niemniej cena saletry spadła o 685 zł/t. W przeciwnym kierunku poruszały się jednak ceny nawozów wieloskładnikowych. Np. Polifoska 6 podrożała od 26 maja o 130 zł/t. 

- Na wysokie ceny nawozów przekładają się przede wszystkim rekordowe ceny gazu ziemnego, a także niespotykana dotąd duża zmienność i dynamika ich wzrostu, jak również znaczący wzrost cen uprawnień do emisji CO2 - poziomie – wyjaśnia podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych, Karol Rabenda.  

Ceny nawozów w czerwcu na rynkach światowych nadal spadają. Powodem jest utrzymujący się słaby popyt. Ponadto ceny gazu w Europie spadły o jedną trzecią od końca marca, a wraz z tym koszty dużych producentów nawozów. Jednak ceny nawozów spadają znacznie szybciej na rynkach terminowych niż na rynkach fizycznych. Dotyczy to zarówno USA, jak i Europy. W Polsce natomiast stawki pozostają na niezmiennie wysokim poziomie i nie poddają się trendom zachodnim.

- Podwyżki cen nawozów były proporcjonalne do wzrostu kosztów surowców i kosztów produkcji – uważa Marek Wadowski, wiceprezes Grupy Azoty. Czy jest szansa na obniżki cen nawozów?

Podmioty, które prowadzą w Polsce hodowlę świń́ – powyżej 2000 tuczników lub 750 macior – są zobowiązane uzyskać pozwolenie zintegrowane. Konsekwencją tego jest konieczność zastosowania art. 105a ust. 6 ustawy z 20.07.2017 r. Prawo wodne. Stanowi on, że 70% wytwarzanej gnojowicy należy wykorzystać we własnym gospodarstwie lub przekazać do biogazowni. Jedynie 30% może zostać sprzedane lub oddane innym rolnikom.

Do 31 maja 2022 r. rolnicy mogli ubiegać się o przyznanie dofinansowania do zakupu nawozów mineralnych. W tym działaniu pomocowym, inaczej niż w przypadku większości wniosków, za datę złożenia wniosku uznaje się datę jego wpływu do biura powiatowego Agencji.

Do 31 maja 2022 r. rolnicy mogli ubiegać się o przyznanie dofinansowania do zakupu nawozów mineralnych. Dotychczas Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zarejestrowała ponad 425 tys. wniosków o tę formę wsparcia.

Komisarz UE ds. rolnictwa krytykuje nadmierne stosowanie nawozów w swoim rodzinnym kraju, Polsce. - Wg Janusz Wojciechowskiego, w stosunku do uzyskiwanych plonów polscy rolnicy zużywają zbyt dużo nawozu – informują niemieckie portale rolnicze.

W nawiązaniu do licznych wystąpień samorządu rolniczego w sprawie zniesienia limitu powierzchni gospodarstw, które mogą otrzymać dofinansowanie do wapnowania z "Ogólnopolskiego programu regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie", Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało pismem z 20 maja 2022 r., że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska przyjął propozycję resortu rolnictwa, uwzględniającą wnioski izb rolniczych.  

W maju ceny nawozów azotowych w Niemczech znacznie spadły. Według analityków powodem był ograniczony popyt z powodu niespotykanej drożyzny. Do tego doszedł znaczny spadek cen gazu w Europie. W przeciwnym kierunki zmierzają cenniki w  USA, gdzie stawki dla zaopatrujących się w nawóz rolników są dwukrotnie wyższe niż ceny na rynku spot lub ceny hurtowe. Zmian na lepsze nie widać też na polskim rynku nawozów, gdzie stawki nie zmieniają się od połowy kwietnia (nawozy azotowe) lub regularnie rosną (nawozy wieloskładnikowe).

W związku z kończącym się naborem wniosków o przyznanie dofinansowania do zakupu nawozów mineralnych biura powiatowe ARiMR będą czynne 30 i 31 maja 2022 r. do godz. 18. W szczególnych przypadkach czas pracy będzie można wydłużyć.

Czy obecne ceny nawozów mają szansę utrzymać się dłużej? – Nie można wykluczyć takiego scenariusza. Aktualna sytuacja, zarówno rynkowa, jak również geopolityczna powoduje niestabilność rynkową. Jest to szczególnie widoczne w obszarze surowcowym, zwłaszcza dla gazu ziemnego, który bezpośrednio przekłada się na koszt wytworzenia produktu, a co za tym idzie, na jego cenę – powiedział Marek Wadowski, wiceprezes zarządu Grupy Azoty. 

Spółka Agrochem Puławy (autoryzowany dystrybutor Grupy Azoty) niespełna po miesiącu opublikowała nowe ceny nawozów wieloskładnikowych. W porównaniu do kwietniowego cennika, stawki wzrosły nawet o 700 zł/t.  A miało już nie drożeć...

Grupa Azoty odnotowała w I kwartale 2022 roku skonsolidowane przychody ze sprzedaży na poziomie 6,83 mld zł (zwiększenie o 3,47 mld zł w porównaniu z rokiem wcześniejszym) oraz wynik EBITDA w wysokości 1,33 mld zł (wzrost o 930 mln zł r/r), osiągając marżę EBITDA na poziomie 19,6% (wyższą o 7,6 pp. r/r). Osiągnięty w I kwartale 2022 roku zysk netto wyniósł 882 mln zł i był o 796 mln zł wyższy w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego.

Obecne ceny gazu skonsolidowały się dla najważniejszego europejskiego wskaźnika „Natural Gas EU Dutch TTF” na poziomie około 90 euro za MWh. To wciąż relatywnie drogo, ale daleko od 230 euro za MWh, które trzeba było zapłacić w połowie marca. Oznacza to, że duzi producenci nie mają już tak naprawdę dobrego argumentu do utrzymywania tak wysokich cen, ponieważ najważniejszy czynnik wpływający na koszt produkcji nawozu spadł od kwietnia o 20-25%.