PRAWO I FINANSE

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, wychodząc naprzeciw potrzebom polskich rolników, uruchomił możliwość zaciągania pożyczek ze środków Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Beneficjentami programu są rolnicy prowadzący gospodarstwa rodzinne, które realizują przedsięwzięcia rozwijające obszary wiejskie poprzez działania innowacyjne lub rozwojowe, w zakresie np. produkcji, hodowli czy przetwórstwa.

Ze stron rządowych płyną uspokajające komunikaty, że nałożenie kwarantanny na rolnika nie oznacza dla niego zakazu pracy w jego gospodarstwie rolnym. Dodatkowo wskazuje się, że zgodnie z przepisami gospodarstwo rolne należy rozumieć funkcjonalnie, nawet jeśli poszczególne nieruchomości w jego skład wchodzące są od siebie oddalone. W takim przypadku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Główny Inspektorat Sanitarny w wytycznych dopuszczają przemieszczanie się między nieruchomościami przy pomocy własnego środka transportu. Podkreślenia jednak wymaga, że rządowe wytyczne nie mają charakteru wiążącego i nie one będą tę kwestię rozstrzygać w razie kontroli organów. Z tego względu należałoby przeanalizować przepisy dotyczące kwarantanny i odpowiedzieć na to pytanie w drodze ich interpretacji.

Latem ubiegłego roku, kiedy polskie rolnictwo zmagało się z suszą, prowadzono w Sejmie debatę w ramach informacji bieżącej o przeciwdziałaniu skutkom tej klęski. Skutkiem tego wprowadzono przepisy, które ułatwiły budowę urządzeń wodnych. Praktyka pokazuje jednak, że aby dzisiaj uzyskać zgodę na wykopanie stawu czy wykonanie studni głębinowej nadal potrzebna jest kilkumiesięczna procedura administracyjna.

Umowa dzierżawy ziemi pod farmę fotowoltaiczną najczęściej zawierana jest na wiele lat - przeważnie ponad dwadzieścia. Oczywiście w tak długim okresie czasu może dojść do różnego rodzaju nieprzewidywalnych zdarzeń, np. upadłości firmy budującej instalację, czy po prostu zakończenia przez nią działalności. To z kolei otwiera problem związany z rozliczeniem stron oraz demontażem paneli i ich utylizacją. Przed podpisaniem tego rodzaju umowy dzierżawy, warto dobrze przemyśleć te kwestie oraz jasno wskazać obowiązki stron w ich zakresie – zastrzegając, że to na przedsiębiorcy z branży fotowoltaiki będą spoczywać obowiązki związane z zakończeniem funkcjonowania farmy. W jaki więc sposób należy uwzględnić tę problematykę w umowie dzierżawy?

Zdaniem Krajowej Rady Izb Rolniczych, w budżecie na rolnictwo powinna być ustanowiona podstawa prawna, aby utworzyć fundusz odszkodowawczy za szkody wyrządzone w uprawach polowych i stawach hodowlanych przez różne gatunki ptaków.

Wydzierżawienie gruntów rolnych przedsiębiorcy z branży energetyki odnawialnej w celu realizacji farmy fotowoltaicznej jest bardzo dobrym sposobem na rozwój agrobiznesu poprzez zabezpieczenie rolnikowi – na wiele lat – stałego źródła dochodu. Jednak, aby osiągnąć ten cel, w umowie koniecznie należy prawidłowo określić sposób naliczania czynszu oraz jego waloryzacji. Nie mniej istotne jest takie zabezpieczenie interesów majątkowych wydzierżawiającego, tak aby dzierżawca nie mógł podnosić, że wykonywanie przez niego kontraktu doprowadziło do zasiedzenia, a tym samym utraty własności przez rolnika. O ile w pierwszym zakresie dużo zależy od woli stron, o tyle w kwestii zasiedzenia problem rozwiązał sam ustawodawca. W jaki więc sposób powinna wyglądać prawidłowo sporządzona umowa dzierżaw gruntu pod farmę fotowoltaiczną? 

Rolnicy ostrzegają, że wkrótce mogą nas czekać duże podwyżki. Już teraz widać gwałtowne wzrosty cen środków do produkcji. Ponadto koszty prowadzenia działalności w przetwórstwie i dystrybucji są bardzo wysokie. Sporo gospodarstw straciło zbyt z powodu obostrzeń w sektorze HoReCa, przez co musiało ograniczyło wytwórczość. Jednak patrząc na ostatni rok, nie brakuje opinii, że np. warzywa, owoce czy drób mogą być tańsze. Jednocześnie rolnicy zwracają uwagę na rolę pośredników, którzy ciągle podnoszą marże. A to finalnie wpływa na ceny w sklepach.

W Szwajcarii czekają na głosowanie dwie inicjatywy, które mogą wywrócić rolnictwo do góry nogami w bezprecedensowym stopniu i sprawić, że wiele obszarów stanie się nierentownych lub nie będzie już finansowo opłacalnych. Helweci chcą wprowadzić prawo, które będzie uzależniało dopłaty bezpośrednie od decyzji o zaniechaniu stosowania pestycydów w gospodarstwie.

W lipcu 2020 r. Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii we współpracy z resortem klimatu oraz finansów zaproponowały rozwiązanie mające na celu uszczelnienie systemu gospodarowania olejami zużytymi. Polegałoby ono na wprowadzeniu tzw. opłaty kaucyjnej doliczanej każdorazowo do ceny kupowanego oleju, zwracanej przy zdawaniu starego oleju w specjalnych punktach. Przewiduje się, że opłata ta miałaby wynosić nawet 5–10 zł od litra oleju. Tego rodzaju rozwiązanie byłoby kolejnym uderzeniem w sytuację ekonomiczną polskich rolników.

Pod koniec ubiegłego roku samorząd rolniczy zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Grzegorza Pudy, o uznanie rolniczych spółdzielni produkcyjnych jako gospodarstw wielorodzinnych. Po ponad trzech miesiącach z resortu rolnictwa nadeszła odpowiedź. Czy takiej spółdzielni będzie przysługiwała możliwość korzystania z funduszy PROW?

Ministerstwo rolnictwa nie pozostawia złudzeń polskim gospodarzom. Pomoc covidowa była jednorazowa i miała być jedynie zachętą „do kontynuowania prowadzonej produkcji w celu zminimalizowania ryzyka spadku poziomu produkcji w poszczególnych sektorach po zniesieniu ograniczeń wprowadzonych w wyniku epidemii COVID–19”. O drugiej turze podobnego rodzaju wsparcia rolnicy mogą zapomnieć. 

- Chciałem zadeklarować, że jeśli zostanę wybrany na RPO, będę rzecznikiem polskiej wsi. Podstawową sprawą jest zagwarantowanie rolnikom prawa do prowadzenia działalności rolniczej – przekonuje poseł Bartłomiej Wróblewski, kandydat Prawa i Sprawiedliwości na stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich.

Każdy biznes powinien się rozwijać – w tym oczywiście agrobiznes. Z tego względu rolnicy poszukują sposobów na to, aby ich działalność stawała się coraz bardziej opłacalna. Wiadomo, że działalność rolnicza obarczona jest sporym ryzykiem, związanym przede wszystkim ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi, czy różnego rodzaju innymi zdarzeniami, na które prowadzący agrobiznes nie ma właściwie najmniejszego wpływu. Dlatego warto pomyśleć o zainwestowaniu w bardziej przewidywalne źródła dochodu – chociażby w postaci budowy farmy fotowoltaicznej (PV) na gruntach rolnych. Pod warunkiem właściwego zabezpieczenia swoich interesów przez rolnika, dzierżawa gruntów pod farmy PV może przynieść całkiem spore zyski. I to przez wiele lat. O czym więc należy pamiętać podejmując taką inwestycję?

W związku z trwającymi konsultacjami Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), prezes Izby Gospodarczej Handlowców, Przetwórców Zbóż i Producentów Pasz (Izba Zbożowo-Paszowa) – największej w Polsce organizacji reprezentującej przedsiębiorstwa zajmujące się obrotem zbożami i produkcją pasz, przesłała opinię dotyczącą wybranych instrumentów wsparcia, a także przedstawiła propozycje, które przyczynią się do efektywnej realizacji założonych w KPO celów związanych z odbudową potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii oraz wsparciem budowy trwałej konkurencyjności polskiej gospodarki.

Wczoraj po południu prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw. Głównym celem ustawy jest zapewnienie ciągłości prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich gospodarki łowieckiej, szacowania szkód łowieckich w uprawach i płodach rolnych oraz wypłaty należnych z tego tytułu odszkodowań.

W ustawie budżetowej na rok 2021, na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarczych zaplanowano wydatki na poziomie 400 mln zł. To najmniejsza pula środków od 2017 r.

Rolnik prowadzący dział specjalny produkcji, pomimo znacznych strat, jakie poniósł w konsekwencji COVID - 19, z przyczyn formalnych nie może skorzystać z pomocy oferowanej przez rząd. W podobnej sytuacji jest wiele gospodarstw.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedstawił zarzuty spółce skupującej oraz sprzedającej zboża i rzepak -  PolishAgri. Urząd zarzuca spółce, że ta podpisuje z rolnikami umowy, które w razie wystąpienia klęsk żywiołowych i zniszczenia upraw zobowiązują gospodarzy do zakupu na wolnym zboża czy innych surowców w celu realizacji warunków zwartego kontraktu. Za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej grozi kara do 3 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy. 

Artykuł 86g projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw budzi ogromny niepokój ze strony rolników. Planowany zapis może w sposób znaczny utrudnić pracę w gospodarstwie, bowiem przewiduje większą ingerencję organizacji rolniczych w inwestycje związane z rolnictwem.

Dzisiejsza maksymalna dopuszczalna prędkość ciągnika rolniczego (również z przyczepą) wynosi 30 km/h. Jadące z tą prędkością maszyny niestety w większości przypadków stwarzają zagrożenie na drogach, prowokując kierowców do wyprzedzania w miejscach do tego nieodpowiednich. Obecnie sprzedawane ciągniki rolnicze homologowane są do prędkości 40 lub 50 km/h.