USD -
4.0202
EUR -
4.3195
GBP -
5.0157
DKK -
0.5790
Suplementy zawierające drożdże wpływają na procesy fermentacji zachodzące w żwaczu, regulując jego pracę i wspomagając procesy trawienia. W badaniach wykazano, że drożdże są w stanie zwiększać u bydła strawność paszy, jej wykorzystanie i przyrosty masy ciała. Co więcej, drożdżowe suplementy mogą poprawiać u krów parametry związane z płodnością. Z czego wynika ich skuteczność?
Dobroczynne dla żwacza drożdże
Drożdże Saccharomyces cerevisiae, należące do królestwa grzybów, są wykorzystywane przez ludzi od tysięcy lat. Uważa się je za jedne z najstarszych mikroorganizmów przemysłowych.
Dzięki swoim właściwościom do fermentacji materiału roślinnego i rozkładania węglowodanów na użyteczne produkty, takie jak dwutlenek węgla i etanol, używane są od zarania dziejów do produkcji m.in. napojów alkoholowych i wypieku chleba. Produktami fermentacji prowadzonej przez drożdże są również kwasy organiczne, peptydy, aminokwasy, cukry proste i wiele innych cennych składników odżywczych. Są one chętnie wykorzystywane w przemyśle spożywczym oraz paszowym.
Żywe kultury drożdży wykorzystywane są coraz częściej jako suplement dla bydła, wspomagający pracę żwacza. Większość zwierząt nie jest w stanie samodzielnie trawić pokarmu roślinnego bogatego w błonnik, co odnosi się również do bydła i innych przeżuwaczy. Przetrawienie i wykorzystanie paszy jest u nich możliwe tylko dzięki pomocy mikroorganizmów zasiedlających przedżołądki. Wydzielają one enzymy, które rozkładają celulozę i inne złożone substancje w roślinach. Bydło w rzeczywistości żywi się produktami tego procesu oraz samymi mikroorganizmami.
Na naturalną mikroflorę żwacza bydła składają się w większości różne gatunki bakterii i pierwotniaków, o czym pisaliśmy więcej tutaj: Odkrycie, które zwiększy wydajność krów. Naukowcy poznali mikrobiom żwacza.
Według prowadzonych od kilku lat badań, kultury drożdży mogą wspomagać działanie naturalnego mikrobiomu żwacza. Suplementy zawierające pożyteczne grzyby modyfikują aktywność drobnoustrojów w przedżołądku, poprawiając procesy fermentacji i trawienia. Wykazano, że drożdże regulują kwasowość żwacza oraz stymulują do wzrostu grupy pożytecznych bakterii.
W jaki sposób drożdże pomagają?
W eksperymentach kultury drożdży okazywały się pomocne jako suplement zapobiegający biegunce u bydła i różnym innym zaburzeniom związanym z trawieniem. Suplementacja bydła żywymi kulturami drożdży może wspomagać pracę żwacza za pomocą przynajmniej kilku mechanizmów. Zdolność do rozkładu złożonych węglowodanów szczególnie przydaje się w przypadku żywienia bydła paszą z dużą ilością skrobi i innych ciężko strawnych, roślinnych komponentów. Fermentacja prowadzona przez drożdże pozwala zwierzętom lepiej je wykorzystać.
Suplementy z drożdżami mogą również pomagać w niwelowaniu zbyt niskiego pH w żwaczu spowodowanego skarmianiem bydła zbyt dużą ilością łatwo fermentujących (kwasogennych) węglowodanów i zbyt małą ilością paszy objętościowej. Koncentraty paszowe dla bydła zazwyczaj są bogate właśnie w łatwo fermentujące węglowodany. Dieta z dużym ich udziałem grozi doprowadzeniem do uciążliwego schorzenia, jakim jest kwasica żwacza.
Kwasica żwacza często jest powodem zmniejszenia spożycia paszy u bydła oraz obniżenia przyrostów masy ciała. Wykazano, że dodatek drożdży do paszy zmniejsza ryzyko rozwoju kwasicy żwacza, również w jej trudnej do wykrycia, subklinicznej formie, a w efekcie poprawia wykorzystanie paszy i wydajność produkcyjną.
Kwasica żwacza jest wynikiem nagromadzenia się w przedżołądku produktu rozkładu łatwo fermentujących węglowodanów, jakim jest kwas mlekowy. Drożdże stymulują w żwaczu rozwój bakterii, które są w stanie wykorzystywać kwas mlekowy i tym samym usuwać go ze środowiska przedżołądka. W efekcie pH żwacza się podnosi, a pasza zawierająca ryzykowne składniki może być lepiej wykorzystana przez zwierzę.
Drożdże na wyższe przyrosty
W badaniach zaobserwowano, że podawanie drożdży cielętom, które są na diecie z dużą ilością komponentów kwasogennych poprawia u nich spożycie paszy, a w efekcie średnie dzienne przyrosty masy ciała. Poprawę tempa przyrostów zauważono również przy podawaniu suplementów z drożdży rosnącym jałówkom mlecznym.
W niedawno przeprowadzonym badaniu sprawdzono, jak dodatek kultur drożdży wpływa na cielęta żywione dużą ilością paszy treściwej, sprzyjającej przyrostom, jednak szczególnie obciążonej ryzykiem rozwoju kwasicy żwacza. Cielęta przez okres 112 dni otrzymywały w paszy dodatek 10 g żywych drożdży/dzień. Wyniki, które u nich odnotowano porównano z grupą cieląt, które takiej suplementacji nie otrzymywały.
Stwierdzono, że cielęta otrzymujące dodatek drożdży w paszy miały lepsze wyniki FCR (współczynnika konwersji paszy), wyższe dzienne przyrosty (o około 200 g niż u cieląt nie otrzymujących drożdży) oraz wyższą końcową masę ciała – aż o 19 kg! Dodatkowe badania mikrobiologiczne wykazały, że kultury drożdży poprawiały u cieląt parametry świadczące o prawidłowym procesie fermentacji oraz podniosły pH żwacza.
Wyższa płodność dzięki drożdżom
To nie koniec potencjalnych korzyści ze stosowania suplementów z drożdży u bydła. W pewnym badaniu odkryto, że obecność w paszy drożdży może poprawiać parametry reprodukcyjne krów mlecznych. Eksperyment prowadzony był na krowach rasy holsztyńskiej w okresie wysokich temperatur, gdy były narażone na stres cieplny i związane z nim problemy z płodnością.
Krowy podzielono na dwie grupy, z których w jednej otrzymywały codziennie w paszy 4 g żywych kultur drożdży, a w drugiej standardową paszę bez dodatku drożdży. Suplementacja prowadzona były od 21 dnia przed spodziewaną datą wycielenia do 8 tygodnia po porodzie.
Stwierdzono, że krowy otrzymujące drożdże miały we krwi wyższe poziomy hormonów związanych z metabolizmem i parametrami reprodukcyjnymi – steroidowych hormonów płciowych, insuliny, czynnika insulinopodobnego (IGF-1) - oraz wyższy poziom glukozy.
U krów otrzymujących suplementację wykrywano pęcherzyki owulacyjne o większej średnicy (średnio o 1,2 mm) niż u krów, które nie dostawały drożdży. Krowy przyjmujące drożdże miały ponadto krótszy cykl rujowy (o średnio 2,6 dnia). Inseminacja częściej kończyła się sukcesem u krów otrzymujących suplementację – odsetek ciężarnych krów w 120 i 150 dniu od wycielenia był wyższy w grupie krów przyjmujących drożdże, niż w grupie krów, które ich nie dostawały.
Drożdże drożdżom nierówne
Na rynku dostępnych już jest wiele gotowych suplementów dla bydła zawierających drożdże. Warto jednak wspomnieć, że wyniki osiągane dzięki suplementacji drożdżami mogą się różnić w zależności od zastosowanego ich szczepu, czy nawet procesu przygotowania suplementu.
Z tego względu nie wszystkie preparaty mają taką samą skuteczność. Poza tym mogą być zbędne przy stosowaniu bardzo dobrze zbalansowanego żywienia bydła, z optymalną ilością komponentów treściwych i objętościowych.
Na podstawie:
Maamouri, O., & Ben Salem, M. (2021). Effect of yeast culture feed supply on growth, ruminal pH, and digestibility of fattening calves. Food Science & Nutrition, 9(5), 2762-2767.
Nasiri, A. H., Towhidi, A., Shakeri, M., Zhandi, M., Dehghan-Banadaky, M., & Colazo, M. G. (2018). Effects of live yeast dietary supplementation on hormonal profile, ovarian follicular dynamics, and reproductive performance in dairy cows exposed to high ambient temperature. Theriogenology, 122, 41-46.
