USD -
3.9175
EUR -
4.2572
GBP -
4.9798
DKK -
0.5706
Przełomowa technologia opracowana przez naukowców z Izraela pozwala na zmianę płci kurcząt jeszcze przed ich wykluciem. Fale dźwiękowe zwiększają odsetek samic w lęgu z 50% do nawet 70%. Może to uratować miliardy piskląt kogutków, które co roku są uśmiercane zaraz po wykluciu.
Pisklęta kogutki skazane na ubój
Połowa z 15 miliardów piskląt, które co roku wykluwają się w komercyjnych wylęgarniach na całym świecie jest poddawana ubojowi. Z ekonomicznego punktu widzenia pisklęta płci męskiej są bezwartościowe, ponieważ nie mogą składać jaj i nie nadają się również do efektywnego tuczu. To jeden z największych problemów etycznych w hodowli drobiu. Problem w tym, że obecnie płeć piskląt sprawdza się zazwyczaj dopiero po ich wykluciu. Rozwijane są technologie pozwalające wykryć ją wcześniej, co mogłoby pozwolić na bardziej humanitarny ubój. Państwa Unii Europejskiej dążą do tego, aby stało się to standardem.
Przykładowo, naukowcy z Niemczech opracowali test, który nazwali „Seleggt”, dzięki któremu płeć piskląt można określić na wczesnym etapie przed ich wykluciem. Badanie polega na analizie poziomu hormonów w jajach, które wytwarzane są przez zarodek – i może być w pełni zautomatyzowane. Mała wiązka lasera wypala w skorupce każdego jajka otwór o średnicy 0,3 mm. Następnie za pomocą powietrza pod ciśnieniem ze środka wyciskana jest niewielka kropla płynu, która jest zbierana i badana na obecność odpowiednich hormonów.
W efekcie jaja, w których wykryto zarodek płci męskiej, można przetworzyć na inne produkty, takie jak pasza dla zwierząt, unikając uboju wyklutych już piskląt. Jaja kur niosek wyklutych w tym systemie sprzedawane są pod nazwą „no-kill eggs”, a więc „jaja bez zabijania”. Technologia ta jednak jest droga. Poza tym nakłuwanie jaj wiąże się z ryzykiem wywołania infekcji, a w efekcie śmierci zarodka.
A może da się zupełnie uniknąć uboju kogutków? Rozwiązaniem jest doprowadzenie do tego, aby wszystkie zarodki piskląt rozwijały się w samice. Technologię Soundwave, która może na to pozwolić stworzyła firma start-upowa Soos, z Beerszewy w południowym Izraelu.
Przełomowa technologia z wykorzystaniem fal dźwiękowych
Opracowana przez naukowców metoda opiera się na wykorzystaniu fal dźwiękowych. Jaja przebywają w inkubatorach wyposażonych w głośniki, które wprawiają jaja w wibracje podczas 3 tygodni rozwoju. Równocześnie naukowcy kontrolują inne warunki środowiskowe w inkubatorach, zmieniając wilgotność i temperaturę. Technologia ta zwiększa odsetek wyklutych samic z 50 do 60-70%. Może to rocznie ratować miliardy piskląt przed ubojem – i zwiększać dochody wylęgarni.
Chociaż sami wynalazcy tej metody nie są pewni, w jaki sposób dokładnie działa, istnieje na to logiczne wyjaśnienie. Fale dźwiękowe mogą powodować u rozwijających się zarodków piskląt zmianę ekspresji genów - a więc zmianę tego, które z genów będą aktywne, a które nie. W rezultacie u części piskląt dochodzi do zmiany płci – genetycznie męskie pisklęta w praktyce są samicami i wykazują żeńskie cechy budowy ciała. Są pełnoprawnymi nioskami.
W przeszłości fale dźwiękowe wykorzystywano już do zmiany ekspresji genów u roślin. Jest to metoda nieinwazyjna i nie wiąże się z jakąkolwiek formą modyfikacji genetycznej lub sztucznym podaniem hormonów. Wykorzystywane jest tutaj naturalne zjawisko. Płeć zarodka kurzego determinuje się dopiero po sześciu dniach inkubacji. Przez kolejne 3 tygodnie gonady przekształcają się w jajniki lub jądra, zgodnie z genetyczną informacją na temat płci. Jednak płeć ptaków i wielu innych zwierząt jest znacznie bardziej plastyczna od ludzkiej i może podlegać zmianie pod wpływem warunków środowiska.
Przypadkowe odkrycie
Współzałożyciel firmy Soos, Nashat Haj Mohammad, odkrył to zjawisko w swoim rodzinnym mieście Kaukab Abu al-Hika na północy Izraela. Pracuje w laboratorium w izraelskim szpitalu, a hobbystycznie hoduje kurczaki na swoim podwórku. Haj Mohammad po raz pierwszy zauważył, że w jego hodowli wykluwało się więcej piskląt płci żeńskiej niż kogutków, kiedy przeniósł kurnik w pobliże słupa energetycznego na swoim podwórku.
Początkowo sądził, że ma to coś wspólnego z polem magnetycznym. Pięć lat eksperymentów –polegających na umieszczaniu kurnika w różnych miejscach i odtwarzaniu dźwięków o różnej głośności i w różnym czasie – było potrzebnych, aby określił, jakie warunki doprowadziły do wyklucia większej liczby piskląt płci żeńskiej. W następnych latach nawiązał współpracę ze specjalistami od drobiu i przeprowadził kolejne eksperymenty.
Jak tłumaczą twórcy technologii, absurdem jest, że przemysł jajeczny, jako jedyny na świecie, wyrzuca 50 procent swojej rocznej produkcji. Ich rozwiązanie może nareszcie to zmienić. Technologia firmy została już skomercjalizowana na fermie niosek w północnej części stanu Nowy Jork, która utrzymuje 1200 „piskląt o odwróconej płci”, a także na jednej z największych ferm w Izraelu, gdzie utrzymywanych jest ich 200. Jaja tych niosek nie różnią się niczym od innych sprzedawanych na rynku. Testy nowego rozwiązania prowadzone są na kolejnych fermach.
Rozwikłanie tajemnicy
„Inteligentne inkubatory” w technologii Soundwave wyposażone są w czujniki ruchu, które mierzą energię wibracji dźwiękowych wyczuwaną przez jaja oraz urządzenia transmisyjne, które przekazują wibracje dźwiękowe do inkubowanych zarodków. Naukowcy nadal pracują nad ustaleniem, jaka częstotliwość i natężenie dźwięku są najbardziej efektywne w manipulowaniu płcią zarodków. Wiedzą już, że ekspozycja na fale dźwiękowe powinna trwać od 0 do 16 dnia życia.
Jak dotąd około 61% wyklutych piskląt poddanych zabiegowi z falami dźwiękowymi było samicami – w zależności od eksperymentu odsetek ten wynosił od 63 do 69%. Badacze wierzą, że da się go zwiększyć do 80%.
Pomóc może zrozumienie, w jaki sposób dokładnie fale dźwiękowe zmieniają kogutki w nioski. Pracują już nad tym naukowcy z Uniwersytetu w Syracuse - jak tłumaczy prof. James Crill: „W naszych laboratoriach przeprowadzamy duży eksperyment, w którym analizujemy ekspresję genomu i RNA, aby dowiedzieć się, co dzieje się wewnątrz kurczaka podczas rozwoju embrionalnego, co tak naprawdę mówi mu by być samicą, ale równocześnie mieć wszystkie męskie geny na swoim miejscu. Chcemy ustalić, w jaki sposób fale dźwiękowe powodują ekspresję niektórych genów żeńskich zamiast genów męskich”.
Źródła dostępne u autorki
