USD -
4.0320
EUR -
4.3130
GBP -
5.0942
DKK -
0.5783
Za niespełna dwa miesiące ponownie wyruszymy w pola siać rzepak. Obecnie trwa sprzedaż materiału siewnego, których odmian jest bez liku. Odpowiedni wybór może wpłynąć na mniejsze straty powodowane przez szkodniki i choroby, a wybór jednej z zapraw wpisującej się w ekoschemat umożliwi uzyskanie dodatkowych 400 zł/ha.
Wybór odmiany rzepaku jest jednym z najtrudniejszych spośród wszystkich roślin rolniczych, ponieważ często należy go dokonać przed zbiorem rosnących plantacji. Krótki okres pomiędzy zbiorami a zasiewami na kolejny sezon ogranicza możliwość dokonania wyboru na podstawie zebranych plonów we własnym gospodarstwie. Większość najlepszych odmian wyprzedaje się już w czerwcu, kiedy rusza sprzedaż. Pozostaje bazować na plonach z lat poprzednich lub podjąć ryzyko i zaufać opinii hodowców i badaniom prowadzonym z nowymi odmianami.
Co nowego w odmianach w tym roku?
Hodowla rzepaku ozimego jest jedną z najprężniej rozwijających się. Zjawisko heterozji, którym dysponują odmiany mieszańcowe pozwala uzyskać wiele pożądanych cech na drodze hodowlanej. W tym roku wpisano do Krajowego rejestru 19 odmian hybrydowych i 2 liniowe rzepaku ozimego. Są to odmiany wyróżniające się pozytywnie przynajmniej jedną cechą od dotychczas zarejestrowanych. Może to być odporność na daną chorobę, czy większy potencjał plonowania. Oprócz odmian dostępnych z Krajowego Rejestru, dostępna jest niezliczona ilość odmian będących wpisanych w wspólnotowym rejestrze odmian CCA. Obecnie hodowla skupia się na genetycznej odporności odmian na choroby, wirusy i pękanie łuszczyn. Wybierając odmianę warto korzystać z postępu hodowlanego i wybierać takie odmiany, które mają potwierdzone badaniami podwyższoną odporność na suchą zgniliznę, werticiliozę, zgniliznę twardzikową, wirusa żółtaczki rzepy i pękanie łuszczyn. W miejscach, gdzie występuje ryzyko zakażenia kiłą kapusty, należy wybrać odmiany z podwyższoną odpornością na tą chorobę.
Fot.1. Otwartość na nowe odmiany pozwala korzystać z postępu biologicznego w hodowli.
Większa odporność szansą na lepszy plon
Wiele z odmian posiada deklarowaną podwyższoną tolerancję na najważniejsze choroby rzepaku takie jak sucha zgnilizna kapustnych, zgnilizna twardzikowa czy werticilioza. Nie oznacza to jednak, że w takim przypadku można zrezygnować całkowicie z ochrony fungicydowej. Większa odporność odmian, to mniejsze porażenie roślin i lepsza skuteczność fungicydów. Można wówczas stosować niższe dawki środków grzybobójczych i oczekiwać lepszej skuteczności, ponieważ mniejsze nasilenie choroby łatwiej jest opanować. Ponadto odmiany mniej podatne na choroby przezywają mniejszy stres przy infekcji i tym samym nie mają one dużego wpływu na redukcję plonu. Sugerowanie się wynikami samego plonowania to błąd, ponieważ zespół czynników klimatycznych i środowiskowych go kształtujących jest wszędzie inny. Wysokość plonu może stanowić to wskazówkę, ale najlepszy wybór powinien opierać się na analizie, co powoduje największą przeszkodę w uzyskiwaniu plonów i wybór takiej odmiany, która zapewni wysoką odporność na daną chorobę, lub lepiej wykorzysta warunki do rozwoju.
Wirusy zmorą rolników
Choroby wirusowe są najgroźniejszym zjawiskiem w uprawie roślin, ponieważ zakażonej rośliny nie da się wyleczyć. Jednoczenie choroby te są na tyle groźne, że potrafią ograniczyć plonowanie o kilkadziesiąt procent. Fungicydy nie działają na choroby wirusowe i roślina zostanie porażona do końca wegetacji, cały czas stanowiąc rezerwuar zakażenia dla innych roślin. Rzepak porażony przez wirusa żółtaczki rzepy już jesienią odznacza się antocyjanowymi przebarwieniami, a wiosną rośliny są skarłowaciałe, z mniejszą ilością rozgałęzień i mniejszą ilością nasion w łuszczynach. Jednym z sposobów na przeciwdziałanie zakażeniom wirusowym jest eliminacja wektorów, czyli organizmów przenoszących wirusa. Są nimi mszyce, które żerując na wielu roślinach zakażają jedną po drugiej. Innym i bardziej skutecznym sposobem jest uprawa odmian odpornych na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV). Jest to duże ułatwienie prowadzenia plantacji, gdzie nie trzeba skupiać się na występowaniu wielu szkodników, a zastosować zabieg w momencie nalotu agrofagów niewywołujących chorób. Wirus żółtaczki rzepy występuje w całym kraju więc odmiany odporne na tego patogena powinny być standardem w zasiewach. Obecnie większość rejestrowanych odmian posiada taką odporność.
Fot.2. Przenoszeniu wirusów można zapobiegać zwalczając mszyce lub wybierając odmiany odporne.
O zimotrwałości każdy zapomniał
Zimy w ostatnich kilkunastu latach były łaskawe dla upraw ozimych i nie wyrządzały większych szkód. Jednak klimat, w którym się znajdujemy cechuje się dużą zmiennością i może okazać się, że cecha co do której obecnie mało zwraca się uwagi może uratować plantację. Wybierając odmianę rzepaku ozimego warto sprawdzić, czy była badana pod względem zimotrwałości w zimniejszych regionach Europy jak Estonii, Szwecji i jak sobie poradziła.
Ograniczone pękanie łuszczyn to większy plon
Cechą, którą odznaczają się najlepsze odmiany to genetyczna odporność na pękanie łuszczyn. Naturalną, ale jednocześnie niepożądaną cechą jest samoosypywanie się nasion. Redukować ten efekt pozwala stosowanie sklejaczy łuszczyn lub wybór odmian, które w mniejszym stopniu wykazują tą cechę. Pozwala to ograniczyć straty w plonie rzędu 10-15%
Nasiona rzepaku za darmo
Pod takim hasłem większość sprzedawców materiału siewnego rzepaku przekonuje w tym roku do zakupu odmian zaprawianych preparatem Integral Pro, zawierającym bakterie Bacillus amyloliquefaciens szczep MBI600. Zaprawa ta zarejestrowana jest jako biologiczny fungicyd i kwalifikuje się do skorzystania z ekoschematu Biologiczna ochrona upraw. W tym roku pozwalało to uzyskać dodatkową płatność w wysokości 419,64 zł/ha. Wysiew nasion zaprawionych tym preparatem uprawnia do skorzystania z płatności za ekoschemat po przedstawieniu dowodu zakupu i rejestru agrotechnicznego. Jednocześnie warto podkreślić skuteczność biologicznej zaprawy fungicydowej, która nie odbiega od standardowych chemicznych preparatów.
